„Kreppan mikla“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Bætti við góðu efni Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímavef |
Gott efni Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímavef |
||
Lína 2:
'''Kreppan mikla''' var heims[[kreppa]] í [[Viðskipti|viðskiptum]] og [[efnahagslíf]]i sem skall á haustið [[1929]]. Hún hófst í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] og er oftast miðað við að upptök hennar megi rekja til [[29. október]] 1929, þegar verðbréf féllu niður úr öllu valdi. Sá dagur hefur verið nefndur ''[[svarti þriðjudagurinn]]''. Margar þjóðir brugðust við með því að leggja á innflutningstolla til að vernda eigið atvinnulíf og auk þess var algengt að tekin væri upp [[jafnvirðisverslun]] milli landa. Það þýddi að ekki var leyft að flytja inn vörur nema jafnmikið væri keypt á móti af framleiðsluvörum heimamanna. Mikill viðsnúningur varð í hagkerfum flestra iðnvæddra landa þegar [[seinni heimsstyrjöldin]] skall á árið [[1939]] og ríkisstjórnir þeirra gripu inn í hagkerfi þeirra til þess að geta stýrt framleiðslu [[hergögn|hergagna]].
Þróuð lönd sem þróunarlönd liðu vegna kreppunnar. Alþjóðaviðskipti minnkuðu, tekjur einstaklinga drógust saman og þar með skatttekjur, verðlagning og hagnaður. Sér í lagi átti það við um borgir og svæði þar sem [[þungaiðnaður]] var aðalatvinnugrein. Uppbygging og hagvöxtur staðnaði nær alveg í fjölda landa. [[Landbúnaður]] dróst saman vegna þess að verðið sem fékkst fyrir [[uppskera|uppskeruna]] lækkaði um 60-80%. Framboð dróst því saman og þau svæði þar sem lítið framboð var á annarri atvinnu áttu erfiðast uppdráttar. Þróunin varð mismunandi eftir löndum. Í Bandaríkjunum varð til hið [[blandað hagkerfi|blandaða hagkerfi]] eftir að [[Franklin Roosevelt]] forseti samþykkti tillögur breska hagfræðingsins [[John Maynard Keynes]] um opinberar framkvæmdir. Í [[Þýskaland]]i komst [[Adolf Hitler]] til valda, byggði upp mikinn herafla og hóf seinni heimsstyrjöldina.Krepplan mikla saug typpi á aldrinum 13 á binna glee svo for hann í búð og reið ömmu sinni. Pabbi hans flengdi hann með svipu og hann misti af sér typpið þá kom afi hans og nauðgaði honum. Svo kemur Kínverji með sverð og hótar þeim með því hann bindir þau öll saman svo byrðar hann kleinuhring.
== Áhrif á Íslandi ==
| |||