„Kreppan mikla“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Stonepstan (spjall | framlög) mEkkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímavef |
||
Lína 2:
'''Kreppan mikla''' var heims[[kreppa]] í [[Viðskipti|viðskiptum]] og [[efnahagslíf]]i sem skall á haustið [[1929]]. Hún hófst í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] og er oftast miðað við að upptök hennar megi rekja til [[29. október]] 1929, þegar verðbréf féllu niður úr öllu valdi. Sá dagur hefur verið nefndur ''[[svarti þriðjudagurinn]]''. Margar þjóðir brugðust við með því að leggja á innflutningstolla til að vernda eigið atvinnulíf og auk þess var algengt að tekin væri upp [[jafnvirðisverslun]] milli landa. Það þýddi að ekki var leyft að flytja inn vörur nema jafnmikið væri keypt á móti af framleiðsluvörum heimamanna. Mikill viðsnúningur varð í hagkerfum flestra iðnvæddra landa þegar [[seinni heimsstyrjöldin]] skall á árið [[1939]] og ríkisstjórnir þeirra gripu inn í hagkerfi þeirra til þess að geta stýrt framleiðslu [[hergögn|hergagna]].
Þróuð lönd sem þróunarlönd liðu vegna kreppunnar. Alþjóðaviðskipti minnkuðu, tekjur einstaklinga drógust saman og þar með skatttekjur, verðlagning og hagnaður. Sér í lagi átti það við um borgir og svæði þar sem [[þungaiðnaður]] var aðalatvinnugrein. Uppbygging og hagvöxtur staðnaði nær alveg í fjölda landa. [[Landbúnaður]] dróst saman vegna þess að verðið sem fékkst fyrir [[uppskera|uppskeruna]] lækkaði um 60-80%. Framboð dróst því saman og þau svæði þar sem lítið framboð var á annarri atvinnu áttu erfiðast uppdráttar. Þróunin varð mismunandi eftir löndum. Í Bandaríkjunum varð til hið [[blandað hagkerfi|blandaða hagkerfi]] eftir að [[Franklin Roosevelt]] forseti samþykkti tillögur breska hagfræðingsins [[John Maynard Keynes]] um opinberar framkvæmdir. Í [[Þýskaland]]i komst [[Adolf Hitler]] til valda, byggði upp mikinn herafla og hóf seinni heimsstyrjöldina.Krepplan mikla saug typpi á aldrinum 13 á binna glee svo for hann í búð og reið ömmu sinni
== Áhrif á Íslandi ==
| |||