Wikipedia

„Talmál“: Munur á milli breytinga

Fletta í gegnum breytingarskrá
Nýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
Ný síða: '''Talmál''' er mál sem er myndað með því að tala. Hugtakið er oft notað í andstæðu við ritmál. Mörg tungumál heims eru án ritmáls, það er að segj...
Merki: 2017 source edit
 
Umraða aðeins. Tók burtu „ritmál er oft notað til að miðla hlutlægari upplýsingum“, það getur verið en er samt ekki einkennandi.
Lína 1:
'''Talmál''' er [[mál]] sem er myndað með því að [[tal]]a. Hugtakið er oft notað í andstæðu við [[ritmál]]. MörgÞó [[tungumál]]að heimstalmál eruog ánritmál ritmáls,séu mjög þaðtengd er aðbirtingarform segjaþeirra aðmismunandi, þautal séuer tilmeðfæddur eingönguhæfileiki semmannfólks talmál.á Talmálmeðan máritmálið líkaer berauppfinning samansem viðer háð [[táknmálMenning|menningu]].<ref>Pinker, semS., er& málBloom, myndaðP. með(1990). handa-Natural oglanguage andlitshreyfingumand natural selection. ''Behavioral and Brain Sciences'', 13, 707–784.</ref> Ritmál getur verið bein eftirritun af talmáli en lýtur oft öðrum formreglum, á meðan talmálið getur verið háð samhengi þarf ritmál oft að draga merkingu sína af textanum sjálfum.
 
Mörg [[tungumál]] heims hafa ekki ritmál og eru einungis til sem talmál. Talmál má líka bera saman við [[táknmál]], sem er mál myndað með handa- og andlitshreyfingum.
Í talmál er merking mjög háð samhengi, en í ritmáli er mesta merkingin dregin af sjálfum textanum. Talmál hefur jafnframt annan tilgang en ritmál: tálmál er oft notað til að miðla huglægum upplýsingum sem snerta samband mælandans og hlustandans, en ritmál er oft notað til að miðla hlutlægari upplýsingum.
 
BæðiTalmál tal- og táknmál samanstanda afsamanstendur [[orð]]um. Ísem talmáli samanstendur orð aferu röð [[sérhljóð]]a og [[samhljóð]]a, ásamt [[tónfall]]i. Hins vegar í táknmáli samanstendur orð af röð handahreyfinga og svipsbrigðum. Þessar frumeiningar orða kallast [[hljóðan|hljóðön]] eða fónem. Í bæði tal- og táknmáliOrð eru orð tengd saman í [[setningarliður|liði]], [[setning]]ar og stærri [[orðræða|orðræðueiningar]]. ▼
Tengsl talmáls og ritmáls eru flókin. Í [[málvísindi|málvísindum]] er tal talið meðfæddur hæfileiki allra manna þar sem ritmál er lærður hæfileiki sem er háður menningu.
 
▲Bæði tal- og táknmál samanstanda af [[orð]]um. Í talmáli samanstendur orð af röð [[sérhljóð]]a og [[samhljóð]]a, ásamt [[tónfall]]i. Hins vegar í táknmáli samanstendur orð af röð handahreyfinga og svipsbrigðum. Þessar frumeiningar orða kallast [[hljóðan|hljóðön]] eða fónem. Í bæði tal- og táknmáli eru orð tengd saman í [[setningarliður|liði]], [[setning]]ar og stærri [[orðræða|orðræðueiningar]].
 
Heyrandi börn [[máltaka|tileinka sér]] [[móðurmál|fyrsta tungumálið]] sem þau heyra í umhverfi sínu. [[Heyrnarleysi|Heyrnarlaus]] börn gera slíkt hið sama með fyrsta taknmálið sem er notað í þeirra umhverfi. Heyrnarlaus börn læra talmál á svipaðan hátt og heyrandi börn læra ritmál.
Lína 11 ⟶ 9:
== Heimild ==
* {{wpheimild|tungumál=en|titill=Spoken language|árskoðað=2018|mánuðurskoðað=17. desember}}
 
{{reflist}}
 
{{stubbur|málfræði}}
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/wiki/Talmál“