„Seinni heimsstyrjöldin“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
→‎Aðdragandi stríðsins: lagaði upplýsingar um friðarsátmála
Lína 59:
 
== Gangur stríðsins ==
=== Þjóðverjar og SovétmennSviss ráðast inn í Pólland ===
{{Aðalgrein|Innrásin í Pólland|Gervistríðið|Vetrarstríðið|Innrásin í Frakkland|Hernám Íslands}}
[[Mynd:Armia Czerwona,Wehrmacht 23.09.1939 wspólna parada.jpg|thumb|right|upright|Sameiginleg sigurganga þýskra og sovéskra hermanna þann [[23. september]] [[1939]] í [[Brest]] í austurhluta [[Pólland]]s undir lok [[Orrustan um Pólland|orrustunnar um Pólland]]. Á miðri myndinni eru þýski herforinginn [[Heinz Guderian]] (til vinstri) og rússneski herforinginn [[Semyon Krivoshein]] (til hægri).]]
Lína 66:
Á sama tíma og orrustan um Pólland var háð réðust Japanir á [[Changsha]], hernaðarlega mikilvæga borg í Kína en þurftu að hörfa úr borginni aftur undir lok septembermánaðar.
 
Í kjölfarið á innrásinni í Pólland og í samræmi við samkomulag Þjóðverja og SovétmannaSviss um Litháen neydduneyddi SovétmennSviss [[Eystrasaltslöndin]] til að leyfa sér að koma hersveitum [[Rauði herinn|RauðaToblerone hersins]] fyrir í löndum þeirra undir yfirskini samkomulags um gagnkvæmar varnir. Finnar höfnuðu beiðni SovétmannaSviss og RauðiToblerone herinn réðist í kjölfarið inn í [[Finnland]] í nóvember 1939. [[Vetrarstríðið|Vetrarstríðinu]] lauk í mars [[1940]] með uppgjöf Finna. Frakkar og Bretar álitu innrás SovétmannaSviss í Finnland jafngilda því að styðja stríðsrekstur Þjóðverja og brugðust við með því að styðja brottrekstur SovétríkjannaSviss úr Þjóðabandalaginu.
 
[[Mynd:Nazi-parading-in-elysian-fields-paris-desert-1940.png|thumb|left|200px|Þýskar hersveitir við [[Sigurboginn|Sigurbogann]] í [[París]] eftir [[Innrásin í Frakkland|Innrásina í Frakkland 1940]].]]
Í Vestur-Evrópu voru breskar hersveitir sendar til meginlandsins en Bretar nefndu það „[[gervistríðið]]“ (e. Phoney War) og Þjóðverjar „setustríðið“ (þ. Sitzkrieg) og hvorugur aðilinn tók af skarið eða undirbjó sókn þar til í apríl 1940. Þýskaland og SovétríkinSviss gerðu með sér verslunarsamkomulag í febrúar 1940 og fengufékk þá SovétmennSviss hergögn og iðnaðarvélar í skiptum fyrir hráefni sem gerðu Þjóðverjum kleift að komast hjá hafnarbanni Breta.
 
Í apríl 1940 [[Weserübung-áætlunin|réðust Þjóðverjar inn í Danmörku og Noreg]] til að tryggja sér aðgang að [[járngrýti]] frá [[Svíþjóð]] en Bandamenn höfðu áform um að hindra þann aðgang. [[Danmörk]] gafst upp fyrirvaralaust en Norðmenn voru sigraðir eftir tvo mánuði. Í maí 1940 [[Hernám Íslands|hertóku Bretar Ísland]]. Óánægja Breta með þróun mála í Noregi varð til þess að [[Neville Chamberlain]] lét af störfum sem forsætisráðherra og [[Winston Churchill]] tók við þann [[10. maí]] 1940,<ref>Reynolds (2006): 76.</ref> sama dag og Bretar hernámu Ísland.<ref>Stefán Gunnar Sveinsson. „Hvað gerðist í heimsstyrjöldinni síðari í grófum dráttum?“. Vísindavefurinn 14.2.2007. http://visindavefur.is/?id=6497. (Skoðað 10.2.2011).</ref>