„Harpa (mánuður)“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Merki: Sýnileg breyting Farsímabreyting Breyting frá farsímavef
Ekkert breytingarágrip
 
Lína 1:
'''Harpa''', einnig nefnd ''hörpumánuður'' og ''hörputungl'' í [[17. öldin|17. aldar]] [[rímhandrit|rímhandritum]] og ''gaukmánuður'' í [[Snorra-Edda|Snorra-Eddu]], er sjöundi mánuður ársins og fyrsti sumarmánuðurinn í gamla [[Norræna_tímatalið|norræna tímatalinu]]. Kemur næstur á eftir [[Einmánuður|einmánuði]] síðasta mánuði vetrar. Harpa hefst á næsta [[Fimmtudagur|fimmtudegi]] eftir [[18. apríl]] (á tímabilinu frá 19.-25. apríl). Fyrsti dagur hörpu er jafnframt haldinn hátíðlegur sem [[sumardagurinn fyrsti]]. Eins er hann nefndur ''yngismeyjardagur'' og þeim helgaður rétt eins og fyrsti dagur einmánaðar var helgaður sveinum og nefndur ''yngissveinadagur'', góa kallaður ''konudagur'' og helgaður húsmæðrum og fyrsti dagur þorra nefndur ''bóndadagur'' og helgaður húsbændum.
 
==Heimildir um nafnið harpa==
Í elstu heimildum um fornu norrænu mánaðarnöfnin, [[Bókarbót]] frá [[12. öld]] og Snorra-Eddu frá [[13. öld]] er hörpu ekki getið. Aðeins í Snorra-Eddu eru allir mánuðirnir með nöfn og heitir fyrsti mánuður sumars þar ''gaukmánuður''. Að vísu eru ekki nema fjögur nöfn sameiginleg í þessum heimildum en það eru, [[gormánuður]], [[þorri]], [[Góa|gói]] og [[einmánuður]]. Þrjú þau síðastnefndu koma einnig fyrir í fleiri handritum.
 
Fleiri nöfn finnast í rímnahandritum frá [[17. öld]] en aðeins tvö þeirra náðu einhverri fótfestu en það voru fyrstu tveir mánuðir sumars, harpa og [[skerpla]]. Ekki er vitað hvernig þau nöfn komu til né hvað þau merktu. Hugsanlega vísar nafnið harpa til skáldlegrar hörpu vorsins, en á 17. öld voru vor oft vond og mikill fellir fjár og gæti nöfnið harpa því frekar verið skilt ''herpingi'' og skerpla ''skerpu'' og hvorttveggja merkt hörku.
 
Að minnsta kosti er viðmóti mánaðarins þannig lýst í viðlagi í handriti frá [[18. öld]]: