„Innrásin í Sovétríkin“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Tjörvi Schiöth (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
mEkkert breytingarágrip
Lína 4:
Á árunum í aðdraganda innrásarinnar höfðu Þýskaland og Sovétríkin undirritað ýmsa stjórnmála- og efnahagssáttmála. Miðstjórn þýska hersins hafði engu að síður byrjað að undirbúa innrás í júlí árið 1940 (undir dulnefninu Ottó-aðgerðin), sem [[Adolf Hitler]] samþykkti þann 18. desember það ár. Í aðgerðinni réðust um fjórar milljónir hermanna Öxulveldanna, stærsti innrásarher hernaðarsögunnar, inn í vestanverð Sovétríkin yfir 2900 kílómetra víglínu. Auk hermannanna nýtti þýski herinn sér um 600.000 vélknúin farartæki og um 600.000 til 700.000 hesta.
 
Þýski herinn vann mikla sigra og hertók marga mikilvægustu efnahagskjarna Sovétríkjanna, sérstaklega í ÚkraíkuÚkraínu. Báðar stríðandi fylkingar liðu mikið mannfall. Þrátt fyrir þessa sigra var framsókn Öxulveldanna stöðvuð í [[Orrustan um Moskvu|orrustunni við Moskvu]] og síðan snúið við í gagnáhlaupi Sovétmanna. [[Rauði herinn]] hristi af sér föstustu skot Öxulveldanna og neyddi Þjóðverjana til að heyja [[þreytistríð]]. Þýska hernum tókst aldrei aftur að hrinda af stað samstæðu áhlaupi á öllum austurvígstöðvunum. Eftir að Barbarossa-aðgerðin fór út um þúfur skipaði Hitler ýmsar frekari aðgerðir innan Sovétríkjanna en allar mistókust þær.
 
Barbarossa-aðgerðin markaði þáttaskil hjá þriðja ríkinu.<ref>{{cite web| last=Rees|first=Laurence|year=2010|title=What Was the Turning Point of World War II?| url=http://www.historynet.com/what-was-the-turning-point-of-world-war-ii.htm|website=HISTORYNET|accessdate=15. apríl 2018|ref=harv}}</ref> Aðgerðin hóf átökin á austurvígstöðvum seinni heimsstyrjaldarinnar, þar sem fleiri hermenn börðust en á nokkrum öðrum vígstöðvum í mannkynssögunni. Á austurvígstöðvunum voru margar stærstu orrusturnar háðar, mörg verstu voðaverkin unnin og dauðsfallið varð sem hæst hjá bæði Sovétmönnum og Öxulveldunum. Þjóðverjar tóku um fimm milljónir sovéskra hermanna til fanga og neituðu þeim um lágmarksréttindi sem mælt var fyrir um í [[Genfarsáttmálarnir|Genfarsáttmálanum]]. Flestir stríðsfangarnir sneru aldrei heim á lífi. Nasistarnir sveltu vísvitandi til dauða eða myrtu um 3,3 milljónir fanga og fjölda almennra borgara með „hunguráætluninni“ sem átti að hreinsa burt slavnesku íbúana svo þýskir landnemar gætu sest að í Austur-Evrópu.<ref>Snyder, Timothy (2010). ''Bloodlands: Europe between Hitler and Stalin''. New York: Basic Books, bls. 175–186.</ref> Auk þess var rúm milljón sovéskra gyðinga myrt af dauðasveitum og í gasklefum nasista í samræmi við [[Helförin|helförina]].<ref>United States Holocaust Memorial Museum (1996). ''Historical Atlas of the Holocaust''. New York: Macmillan Publishing bls. 50–51.</ref>