|
== Saga ==
Skipting Rómaveldis í austur og vestur átti rætur sínar að rekja til ársins 285 þegar [[Diocletianus|Díókletíanus]] og [[Maximianus|Maximíanus]] skiptu með sér völdum. Ríkið var aftur sameinað á ný undir einumeinn keisara árið 324 þegar [[Konstantínus mikli]] stóð uppi sem sigurvegari í baráttu við [[Licinius]]. Árið 330 gerði Konstantínus [[Konstantínópel]] (sem áður hét ByzantionBýsantíon) að nýrri höfuðborg Rómaveldis og varð borgin síðan höfuðborg Austrómverska ríkisins. Eftir dag Konstantínusar varstýrðu Rómaveldi ýmist stjórnað af einumeinn, tveimurtveir eða þremurþrír keisurumkeisarar í senn. Árið 394 tryggði [[Theodosius 1.|Þeódósíus 1.]] stöðu sína sem keisari yfir öllu heimsveldinu en þegar hann lést árið 395 var ríkinu skipt í austur og vestur á milli sona hans [[Arcadius|Arkadíus]]ar og [[Honorius|Honoríus]]ar. Þessi skipting Rómaveldis reyndist vera varanleg og var helmingunumstjórnaði tveimurhvor stjórnaðkeisarinn afsínum mismunandihelmingi keisurumallt þangaðþar til Vestrómverskavestrómverska keisaradæmið leið undir lok árið 476 og það austrómverska stóð eitt eftir.
Ríkið náði mestrivar útbreiðsluvíðfeðmast á valdatíma [[Justinianus 1.|JustinianusarJústiníanusar 1.]], sem var keisari á árunum 527 – 565, en hann stefndi að því að vinna á sitt vald öll þau landssvæðilandsvæði sem áður höfðu tilheyrt Rómaveldi. ÞessiÞessu stefnamarkmiði Justinianusarsínu tókstnáði Jústiníanus ekki, en honum tókst þó, með hjálp BelisariusarBelisaríusar, helsta hershöfðingja síns, að leggja undir sig bæðivinna [[Norður-Afríka|Norður-Afríku]], afúr höndum [[Vandalar|VandölumVandala]], og [[Ítalía|Ítalíu]], af [[Gotar|Austgotum]]. Fljótlega eftir dauða JustinianusarJústiníanusar fór ríkið þó að minnkadragast saman aftur því árið 568 réðust [[Lombarðar|Langbarðar]] inn íá ÍtalíuÍtalíuskaga og hertóku stóran hluta skaganshans.
Á [[7. öld]]inni misstu Austrómverjar öllallt sínsitt landsvæðiland fyrir botni [[Miðjarðarhaf]]s og í Norður-Afríku í hendur [[Arabar|Araba]]. Auk þess misstuhirtu Búlgarar af þeirþeim stór landssvæðilandsvæði á [[Balkanskagi|Balkanskaganum]] í hendur Búlgara.
Ríkið fór aftur að stækka undir stjórn [[Leo 3.|Leó 3.]] (717 – 741), og á næstu öldum styrktiststyrkti staðaþað þessstöðu sína á BalkanskaganumBalkanskaga og í [[Anatólía|Anatólíu]]. RíkiðVeldi þess náði nýjum hápunktihæðum á tímastjórnarárum [[Basileios 2.|Basileiosar 2.]] (976 – 1025) og náði á þeim tíma frá suðurSuður-Ítalíu í vestri til [[Armenía|Armeníu]] í austri.
Eitt stærsta áfallið sem dundiAustrómverska ákeisaradæmið Austrómverskavarð keisaradæminufyrir í sögu þesssinni var þegar [[krossferðir|krossfarar]] [[Fjórða krossferðin|fjórðu krossferðarinnar]], sem voru á leið til [[Egyptaland]]s, flæktust inn í deilur á milli [[Feneyjar|Feneyinga]] og Austrómverja. Afleiðing þessa varvarð sú að krossfararnir réðust inn í Austrómverska ríkið og hertóku Konstantínópel árið 1204. Krossfararnir stofnuðu þá ríki með höfuðborg í Konstantínópel sem kallað hefur verið [[Latneska keisaradæmið]] og stóð til ársins 1261. Þrjú önnur ríki urðu til á þeim svæðum sem áður tilheyrðu Austrómverska ríkinu. StærstVoldugast af þeimþeirra var [[Keisaradæmið í Níkeu]] sem árið 1261 náði aftur Konstantínópel aftur á sitt vald árið 1261 og endurreisti þar með Austrómverska keisaradæmið.
Keisaradæmið stóð til allt fram til ársins [[1453]] (þó í nokkuð mikiðverulega smækkaðri mynd væri), þegar [[Tyrkjaveldi|Tyrkir]] náðu loks Konstantínópel. Það var helsta vígi [[Rétttrúnaðarkirkjan|rétttrúnaðarkirkjunnar]], enda [[patríarki]]nn í Konstantínópel opinberlega „fremstur meðal jafningja“ af leiðtogum kirkjunnar.
== Tilvísanir ==
| 