„Slavnesk tungumál“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
m WPCleaner v1.39b - Fixed using Wikipedia:WikiProject Check Wikipedia (Sniða ítenging inniheldur óþarfa orðið „snið:”)
Stonepstan (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Lína 52:
== Saga==
[[Mynd:Bascanska_ploca.jpg|thumb|200px|[[Baška-taflan]] sem fannst á eyjunni [[Krk]] í [[Króatía|Króatíu]]]]
Slavnesk tungumál eiga rætur sínar að rekja til [[frumslavneska|frumslavnesku]], sem á sinn uppruna í [[frumindóevrópska|frumindóevrópsku]], formóður allra indóevrópskra tungumála. Stigið milli frumindóevrópsku og frumslavnesku var [[frumbaltóslavneska]], en á tímanum þegar hún var töluð þróuðust margir sameiginlegir eiginleikar hvað varðar hljóðfræði, beygingarfræði, orðaforða og orðaröð. Því eru [[baltnesk tungumál|baltnesk]] og slavnesk tungumál skyldust allra indóevrópskra tungumálagreina. Talið er að frumslavneska hafi orðið aðgreindgreinst frá frumbaltóslavnesku á tímabilinu 1500–1000 f.Kr.
 
Víða voru rétttrúaðir Slavar neyddir til að tala [[fornkirkjuslavneska|fornkirkjuslavnesku]] í stað móðurmáls síns. Mörg slavneskOrð tungumálúr hafafornkirkjuslavnesku, þvíhelst fengiðþau orðsem úrlýsa fornkirkjuslavneskuóhlutbundnum hugtökum, ívoru miklumþví mælitekin orðupp semí lýsamörgum óhlutbundnumslavneskum hugtökumtungumálum. Í kaþólskum löndum var ástandið nokkuð öðruvísi en þar voru mörg orð tekin úr [[latína|latínu]]. Pólska endurreisnarskáldið [[Jan Kochanowski]] skrifaði á móðurmáli sínu, ásamt króatískum [[barokk]]höfundum sem voru virkir á [[16. öld]]. Fyrir þennan tíma hafði pólskan fengið mörg orð úr latínu á svipaðan hátt og rússneskan myndiátti eftir að gera nokkru seinna.
 
Þó að fornkirkjuslavneska hindraði notkun á móðurmálum kom hún líka í veg fyrir áhrif að utan og stuðlaðistuddi við slavneskumslavneskar bókmenntumbókmenntir. EingönguEinungis króatískar bókmenntir ná eins langt aftur og þær kirkjuslavnesku. Eitt elsta handrit á króatísku er [[Vinodol-lögbók]]in, en þróun bókmennta á tungumálinu hélt áfram í gegnum [[endurreisn]]ina þangað til króatíska var stöðluð árið [[1830]]. Samt var mikið af textum sem skrifaðir voru frá 1300 til 1500 á blöndu móðurmála og fornkirkjuslavnesku eins og tíðkaðist í Rússlandi og annars staðar á þeim tíma.
 
Mikilvægasti forngripur króatískra bókmennta er [[Baška-taflan]] frá 11. öld. Hún er stór steintafla sem fannst í litilli kirkju á eyjunni [[Krk]] við [[Króatía|Króatíu]]. Textinn á töflunni er að mestu leyti skrifaður á [[tjakavíska| tjakavísku]], mállýsku sem var rituð með [[glagólitískt stafróf|glagólitíska stafrófinu]].
 
Nýlegri áhrif á slavnesk mál eru svipuð þeim sem snertuurðu önnurí tungumálöðrum tungumálum og réðust afrekja til pólitískumpólitískra tengslumtengsla Slava. Á [[17. öld]] voru mörg þýsk orð tekin inn í rússnesku vegna beinna samskipta milli Rússa og þýskra aðflytjendainnflytjenda í Rússlandi. Á tíma [[Pétur mikli|Péturs mikla]] voru tengsl við Frakkland sterk og því kom mikið af frönskum orðum og [[lánsþýðing]]um inn í málið. Verulegur fjöldi þessara orða er enn notaður enn í dag og leysti gömul slavnesk tökuorð af hólmi. Hins vegar áÁ [[19. öld]] var það hins vegar rússneskan sem hafði áhrif á hin slavnesku málin á einn eða annan hátt.
 
== Einkenni ==