„Hjarta“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
þetta er ástasaga |
TKSnaevarr (spjall | framlög) Tek aftur breytingu 1607656 frá Tottfeitan69 (spjall) Merki: Afturkalla |
||
Lína 1:
'''Hjartað''' er [[líffæri]] milli [[lungu|lungna]] í [[miðmæti]] (''mediastinum''). Hjartað er sjálfvirkur [[vöðvar|rauður vöðvi]] sem herpist saman og slakar á í takt, og sér þannig um [[blóð]] flæði um [[blóðrásarkerfi]] líkamans.
== Uppbygging og gerð ==
Hjarta spendýra er fjórhólfa og efri hólfin hvoru megin kallast ''[[gátt]]ir'' (eða ''ullinseyru'') en neðri hólfin ''[[hvolf]]''. Þannig skiptist hjartað í vinstri og hægri gáttir og vinstri og hægri hvolf.
Hjartað virkar sem tvöföld dæla þar sem hægri hluti þess tekur við súrefnissnauðu blóði frá stóru blóðhringrásinni, sem liggur um líkama og útlimi, og dælir því til lungna (litlu hringrás). Þannig kemur súrefnisríkt blóð frá lungum inn í vinstri hluta hjartans sem svo sér um að dæla blóðinu út til vefja líkamans. Sé hjartað skoðað sést greinilega hvor hlutinn dælir lengra og gegn hærri þrýstingi, því veggir vinstra hjartahvolfs eru mun þykkari en aðrir veggir í samræmi við álag.
Á milli gátta og hvolfa eru [[hjartalokur]] sem opnast og lokast reglulega samfara blóðdælingunni. Slíkar lokur er einnig að finna á aðalæðum frá hjartanu. Hjartsláttarhljóðið eru smellir í hjartalokunum.
Hjartavöðvinn er sérhæfður vöðvi úr sérhæfðum vöðvafrumum sem geta starfað óháð heildinni, svo sem í [[næringarlausn]]. Þessar frumur dragast saman í takt fyrir tilstilli rafboða sem koma frá [[Gúlpshnútur|gúlpshnúti]] í vegg hægri gáttar.
Hjartað er umlukið sterkum, tvöföldum bandvefspoka með vökva á milli. Þessi poki nefnist [[gollurshús]] og ver hjartað hnjaski. Hjartað hefur eigið æðakerfi, kransæðar, sem veitir blóði um vöðvann sjálfan. Kransæðakerfi þetta gerir hjartað því sem minnst háð annarri starfsemi lífverunnar.
== Sjúkdómar ==
[[Hjartaáfall]] er oft afleiðing langvinns [[Hjartasjúkdómur|hjartasjúkdóms]] og getur leitt til skyndilegs [[dauði|dauða]]. Þá er [[hjartaþelsbólga]] sjúkdómur sem t.d. orsakast af smiti [[Staphylococcus aureus|S. aureus]].
[[Flokkur:Hjarta- og æðakerfið]]
| |||