„Frísland“: Munur á milli breytinga

'''Frísland''' ([[frísneska]]: ''Fryslân'', [[hollenska]]: ''Friesland'') er þriðja stærsta fylki [[Holland]]s með, 5.748km748 km². Fylkið samanstendurer að hluta til á fastalandinu en því aftilheyra meginlandieinnig og nokkrumnokkrar eyjumeyjar í [[Vaðhafið|Vaðhafinu]]. Frísland er eina fylki Hollands þar sem [[frísneska]] er töluð sem opinbert mál, auk [[hollenska|hollensku]].

Frísland liggur við Vaðhafið og við [[Ijsselmeer]] nyrst í Hollandi. Önnur héruð sem að Fríslandi liggja eru [[Groningen (fylki)|Groningen]] og [[Drenthe]] í austri, [[Overijssel]] og [[Flevoland]] í suðri. Frá Fríslandi er hægt að keyraaka yfireftir sjávarvarnargarðsjóvarnargarði yfir Ijsselmeer til fylkisins [[Norður-Holland]]s. Til FrieslandsFríslands heyra [[Vesturfrísnesku eyjarnar|vestur-frísnesku eyjarnar]] [[Vlieland]], [[Terschelling]], [[Ameland]] og [[Schiermonnikoog]]. ÍÍbúar FrieslandFríslands búaeru 647 þúsund manns. Höfuðborgin er Leeuwarden. Stór hluti FrieslandsFríslands er undir sjávarmáli, sérstaklega í suðri og vestri. Hæsti punktur fylkisins er 45 metra yfir sjávarmáli og er á eyjunni Vlieland. Á fastalandinu er hæsti punkturinn 12 metra yfir sjávarmáli.

Fáni Fríslands samanstendurer afmeð fjórum bláum og þremur hvítum þverröndumskáröndum. Í hvítu röndunum eru samanlagtsamtals sjö blöð [[Vatnalilja|vatnaliljunnarvatnaliljublöð]]. Blöðin standa fyrirtákna hinar sjö fornu sýslur sem mynduðu fylkið samanstóð af á [[Miðaldir|miðöldum]]. ÞærElstu komaheimildir fyrstum framþær áeru frá [[11. öldin|11. öld]].

[[Skjaldarmerki]]ð er miklu yngra, en það var formlega tekið upp [[9. júlí]] [[1957]]. Það samanstendur afskartar tveimur gylltum ljónum á bláum fleti. Ljónin eru merki greifanna af Hollandi annars vegar og biskupanna frá [[Utrecht]] hins vegar, en þeir áttu ítök í fylkinu á miðöldum. Ytra skrautið, ljónaberarnir og kórónan, eru nýrri tíma viðbætur.

Frísland er nefndheitir eftir germanska þjóðflokkinum frísumFrísum sem bjuggu á svæðinu forðum (og búa enn). Heitið var áður fyrr notað yfir miklu stærra svæði, en forðum lávar talað um Frísland frá Norður-Hollandi allt til [[Danmörk|Suður-DanmerkurJótlands]]. Með tímanum afmarkaðistþrengdist það landsvæði sem heitið var notað um. Nú eru OstfrieslandAustur-Frísland og NordfrieslandNorður-Frísland íinnan marka [[Þýskaland|Þýskalands]]i. Þjóðverjar kalla hollenska fylkið enn VestfrieslandVestur-Frísland, en það veldur oft misskilningi, því Hollendingar sjálfir kalla fylkið Norður-Holland gjarnan WestfrieslandVestur Frísland, þar sem það var vestastavestasti hluti hins gamla Fríslands. Á frísnesku heitir fylkið opinberlega Fryslân. Frísar kalla fylkið oft It Heitelân, sem merkir ''föðurlandið''.

Frísland var áður fyrr miklu stærra svæði og var það hluti af ríki [[Frankaveldi|frankaríkinuFranka]]. Á miðöldum þess gekk austurhluti fylkisins upp ílagði [[Heilaga rómverska ríkið|þýskahið ríkinuheilaga rómverska ríki]] austurhluta landsins undir sig, en greifarnir af Hollandi innlimuðu alltaf meirastærri og meirastærri afhluta fylkinuþess í vestri. Eftir stutt sjálfstæðisjálfstæðistímabil á [[15. öldin|15. öld]] gekkgengu FríslandFrísar í raðir Hollendinga í uppreisn þeirra gegn [[Spánn|Spánverjum]]. ÞaðFrísland varð svoeftir það að nokkuð sjálfstæðri einingu í hollenska ríkinu. Til dæmis kom fylkið sér upp eigin herflota, enda lá landið vel að sjó. [[Frakkland|Frakkar]] innlimuðu Frísland á sínum tíma í Batavíska lýðveldinulýðveldið, en síðan [[1815]] er Frísland að fylki í Hollandi.