„Heilaga rómverska ríkið“: Munur á milli breytinga

'''Heilaga rómverska ríkið''' ([[þýska]] '''Heiliges Römisches Reich''', [[Ítalska]] ''Sacro Romano Impero'', [[Latína]] ''Sacrum Romanum Imperium'') er formlegt heiti á þýska keisaraveldinu. Ríkið var stjórnarsamband hertogadæma og furstadæma á landsvæði núverandi [[Þýskaland]]s og að nokkru utan þess svæðis (s.s. [[Austurríki]], [[Sviss]], Norður-[[Ítalía]]). Heilaga rómverska ríkið myndaðist við Verdun-samninginn [[843]] og var lagt niður [[1806]] á tímum Napoleonstríðanna, er Austurríki myndaðist sem eigið keisaraveldi og Þýska bandalagið (Rínarsambandið) var stofnað.

 

Þegar [[Karlamagnús]] var krýndur keisari frankaríkisins mikla, þá var ekki verið að skapa nýtt ríki, heldur að endurnýja Rómaveldi. Ástæðan fyrir því er sú að í bók Daníels í [[Biblían|Biblíunni]] kemur fram að það ættu að koma fram fjögur stórveldi fyrir endalok heimsins. Rómaveldi var fjórða stórveldið og því fannst Karlamagnúsi mikilvægt að Rómaveldi héldi áfram að vera til. Við keisarakrýningu hans árið [[800]] var ríkið því endurnýjað, þrátt fyrir það að Austrómverska ríkið ([[Býsans]]) væri enn við lýði. Ríki Karlamagnúsar kallaðist frankaríkið. Þegar því var skipt 843, varð vesturhlutinn að [[Frakkland]]i (konungsríki), en austurhlutinn kallaðist rómverska ríkið (keisararíki). Orðið heilagur var ekki notað fyrr en löngu seinna, á konungslausa tímanum (Interregnum) á miðri [[13. öldin|13. öld]].

 

[[Mynd:Treaty of Verdun.svg|thumb|Skipting frankaríkis Karlamagnúsar með Verdun-samningnum]]

Ríki Karlamagnúsar náði yfir stærsta hluta Vestur-Evrópu í upphafi 9. aldar. Þegar Karlamagnús lést árið [[814]] erfði sonur hans, [[Lúðvík hinn frómi]], allt ríkið. En Lúðvík þótti ekki sterkur stjórnandi og því viku synir hans honum frá. Þeir hittust svo í borginni Verdun árið 843 og skiptu ríkinu í þrennt á eftirfarandi hátt:

 

== Konungar og keisarar ríkisins ==

Listi þessi nær yfir konunga og keisara hins heilaga rómverska ríkis frá 843 – 1806, er ríkið var lagt niður. Í nokkrum tilfellum var konungslaus tíð, er [[drottning]] réði ríkjum sem eiginkona látins konungs eða móðir ómyndugs konungs. Tímabilið 1254-1273 var með öllu konungslaust og kallast Interregnum á þýsku. Á þessum tíma voru þrír erlendir þjóðhöfðingjar taldir sem konungar ríkisins, en þeir koma nær ekkert við sögu í ríkinu sjálfu og stigu varla fæti inn fyrir landamærin. Þjóðhöfðingjar þessir voru enda með öllu áhrifalausir og eru ekki taldir með í þýskum upptalningum yfir konunga ríkisins. Í allmörgum tilfellum eru til gagnkonungar, þ.e. að tveir konungar ríktu samtímis í ríkinu. Það er tilkomið af því að aðalkonungurinn var óvinsæll, þannig að nýr konungur var valinn sem gagnkonungur. Ekki er allir gagnkonungar með í listanum. Listi konunganna hefst með Verdun-samningunum, en konungarnir mörkuðu heiti sín við Karlamagnús. Samkvæmt þýskum upptalningum er Karlamagnús Karl I. Sonur hans, Lúðvík hinn guðhræddi er þá Lúðvík I. Synir hans þrír eru Karl hinn sköllótti (Karl II.), Lúðvík hinn þýski (Lúðvík II) og Lóþar. Því er fyrsti konungur þýska ríkisins Lúðvík II (Lúðvík hinn þýski), ekki Lúðvík I. Sama gildir fyrir heitið Karl. Fyrsti konungur þýska ríkisins með þessu heiti er sem sé Karl III.

 

* {{wpheimild|tungumál=de|titill=Heiliges Römisches Reich|mánuðurskoðað=febrúar|árskoðað=2010}}

 

[[Flokkur:Heilaga rómverska ríkið]]

[[Flokkur:Keisaradæmi]]

[[Flokkur:Fyrrum Evrópuríki]]