„Münchhausen barón“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
TKSnaevarr (spjall | framlög) mEkkert breytingarágrip |
TKSnaevarr (spjall | framlög) mEkkert breytingarágrip |
||
Lína 4:
Münchhausen fæddist í [[Bodenswerder]] í kjörfurstadæminu [[Brunswick-Lüneburg]]<ref>Carswell, John (1952b), „Introduction“, Raspe, Rudolf Erich, ''The Singular Adventures of Baron Munchausen'', New York: Heritage Press, bls. xxvii.</ref> og barðist með her [[Rússneska keisaradæmið|rússneska keisaradæmsins]] í [[Stríð Rússlands og Tyrklands (1735–1739)|stríði við Tyrkland]] árin 1735–1739. Eftir að Münchhausen settist í helgan stein árið 1760 varð hann frægur meðal þýskra aðalsmanna fyrir að segja stórýktar grobbsögur af hernaðarferli sínum. Eftir að Raspe heyrði nokkrar af sögum Münchhausens færði hann þær í ritað form og gaf þær nafnlaust út, fyrst í þýskum tímaritum og síðan í bók sem kom út á ensku í Oxford árið 1785. Bókin var síðan þýdd á önnur Evrópumál, þar á meðal í þýskri útgáfu með viðauka eftir skáldið [[Gottfried August Bürger]]. Hinum raunverulega Münchhausen var ekki skemmt yfir því að til væri orðin skáldsagnapersóna byggð á honum og hótaði að lögsækja útgefandann. Raspe viðurkenndi aldrei opinberlega að hafa samið bókina, líklega af ótta við að vera sakaður um [[ærumeiðingar]].<ref>{{citation|last=Blamires|first=David|chapter=The Adventures of Baron Munchausen|title=Telling Tales: The Impact of Germany on English Children's Books 1780–1918|pages=8–21|location=Cambridge, Cambridgeshire|publisher=Open Book Publishers|year=2009|url=http://books.openedition.org/obp/600}}</ref> Orðstír barónsins raunverulega beið hnekki eftir útgáfu bókarinnar og hann fékk á sig viðurnefnið „lygabaróninn“. Fjöldi fólks lagði einnig leið sína á heimili barónsins til að líta þennan sérvitring augum en baróninum mislíkaði þessi ágangur svo mjög að hann skipaði þjónum sínum að berja vegferandur með prikum ef þeir kæmu of nálægt húsi hans.<ref>{{cite web |url= http://lemurinn.is/2013/07/19/af-aevintyrum-munchhausen-barons-og-hvernig-thau-urdu-ad-arodurstaeki-nasista/ |title= Af ævintýrum Münchhausen baróns og hvernig þau urðu að áróðurstæki nasista |author= Páll Guðmundsson|date= 19. júlí 2013|website= ''Lemúrinn'' |publisher= |access-date= 20. maí 2018|quote=}}</ref>
Bók Raspe er skrifuð í [[Fyrsta persóna|fyrstu persónu]] og segir frá fáránlegum og ótrúverðugum afrekum barónsins sem hermanns, íþróttamanns og
Skáldpersónan Münchhausen hefur birst í leikritum, sjónvarpsþáttum, kvikmyndum og öðrum skáldsögum. Sögurnar um Münchhausen njóta enn nokkurra vinsælda á meginlandi Evrópu. Fjöldi safna og minnismerkja eru tileinkuð baróninum auk þess sem nokkrir geðrænir sjúkdómar eru nefndir eftir honum, þ. á m. [[Münchausen-heilkenni]]ð.
|