„Konrad Adenauer“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
{{Forsætisráðherra
[[Mynd:Bundesarchiv B 145 Bild-F078072-0004, Konrad Adenauer.jpg|thumb|right|Konrad Adenauer]]
| nafn = Konrad Adenauer
'''Konrad Hermann Joseph Adenauer''' (5. janúar 1876 - 19. apríl 1967) var þýskur stjórnmálamaður og fyrsti kanslari [[Vestur-Þýskaland|Vestur-Þýskalands]] á árunum 1949 til 1963. Hann átti mikinn þátt í að endurreisa [[Þýskaland]] úr rústum [[Seinni heimsstyrjöldin|seinni heimsstyrjaldarinnar]] og gerði þjóðina að iðnaðarveldi með náin tengsl við [[Frakkland]], [[Bretland]] og [[Bandaríkin]]. Á stjórnarárum hans náði Þýskaland fram lýðræðisumbótum, stöðugleika, virðingu á alþjóðavelli og efnahagsfarsæld. Adenauer var fyrsti formaður [[Kristilegi demókrataflokkurinn (Þýskaland)|Kristilega demókrataflokksins]] (CDU) sem varð einn áhrifamesti stjórnmálaflokkur Þýskalands.
| búseta =
[[Mynd:| mynd = Bundesarchiv B 145 Bild-F078072-0004, Konrad Adenauer.jpg|thumb|right|Konrad Adenauer]]
| myndastærð =
| myndatexti = {{small|Konrad Adenauer árið 1952.}}
| titill= [[Kanslari Þýskalands|Kanslari Vestur-Þýskalands]]
| stjórnartíð_start = [[15. september]] [[1949]]
| stjórnartíð_end = [[11. október]] [[1963]]
| fæðingarnafn = Konrad Hermann Joseph Adenauer
| fæddur = [[5. janúar]] [[1876]]
| fæðingarstaður = [[Köln]], [[Þýska keisaraveldið|þýska keisaraveldinu]]
| dánardagur = [[19. apríl]] [[1967]]
| dánarstaður = [[Bad Honnef]], [[Vestur-Þýskaland]]i
| orsök_dauða =
| stjórnmálaflokkur = [[Miðflokkurinn (Þýskaland)|Zentrum]] (1906–1933); [[Kristilegi demókrataflokkurinn (Þýskaland)|Kristilegi demókrataflokkurinn]] (1945–1967)
| þekktur_fyrir =
| starf = Stjórnmálamaður
| laun =
| trúarbrögð = [[Rómversk-kaþólska kirkjan|Kaþólskur]]
| maki = Emma Weyer (1904–1916); Auguste Zinsser (1919–1948)
| börn = 8
| háskóli = Háskólarnir í Freiburg, München og Bonn
| foreldrar =
| heimasíða =
| niðurmál =
| hæð =
| þyngd =
|undirskrift = Konrad Adenauer signature transparent.png
}}
'''Konrad Hermann Joseph Adenauer''' (5. janúar 1876 - 19. apríl 1967) var þýskur stjórnmálamaður og fyrsti kanslari [[Vestur-Þýskaland|Vestur-Þýskalands]] á árunum 1949 til 1963. Hann átti mikinn þátt í að endurreisa [[Þýskaland]] úr rústum [[Seinni heimsstyrjöldin|seinni heimsstyrjaldarinnar]] og gerði þjóðina að iðnaðarveldi með náin tengsl við [[Frakkland]], [[Bretland]] og [[Bandaríkin]]. Á stjórnarárum hans náði Þýskaland fram lýðræðisumbótum, stöðugleika, virðingu á alþjóðavelli og efnahagsfarsæld. Adenauer var fyrsti formaður [[Kristilegi demókrataflokkurinn (Þýskaland)|Kristilega demókrataflokksins]] (CDU) sem varð einn áhrifamesti stjórnmálaflokkur Þýskalands.
 
Adenauer var kanslari þar til hann var orðinn áttatíu og sjö ára og fékk því gælunafnið „Der Alte“ („gamlinginn“„sá gamli“). Hann var hlynntur frjálslyndu lýðræði, [[Blandað markaðskerfi|blönduðu markaðskerfi]] og andkommúnisma. Hann þótti klókur stjórnmálamaður og dyggur stuðningsmaður vestrænnar utanríkisstefnu og viðreisn Vestur-Þýskalands á alþjóðavelli. Hann endurreisti vestur-þýska hagkerfið í því sem nefnt var „''Wirtschaftswunder'',“ þýska „efnahagsundrinu.“ Hann kom aftur á fót þýska hernum (Bundeswehr) árið 1955 og kom á sáttum Þjóðverja og Frakka. Þannig ruddi hann veginn fyrir efnahagslegum samruna Vestur-Evrópu. Adenauer var harður andstæðingur Austur-Þýskalands og leiddi sína þjóð inn í [[Atlantshafsbandalagið]] til að stemma stigu við uppgangi kommúnisma í Evrópu.
 
Adenauer var trúrækinn kaþólikki og hafði verið formaðurmeðlimur Miðjuflokksins[[Miðflokkurinn (Þýskaland)|Miðflokksins]] í [[Weimar-lýðveldið|Weimar-lýðveldinu]], þar sem hann hafði verið bæjarstjóri [[Köln]]ar (1917 - 1933) og forseti prússneska héraðsþingsins (1922 - 1933).
 
== Heimild ==
* {{wpheimild | tungumál = En| titill = Konrad Adenauer | mánuðurskoðað = 18. júní | árskoðað = 2017}}
{{Töflubyrjun}}
 
{{Erfðatafla
| fyrir=[[Lutz Schwerin von Krosigk]]
| titill=Kanslari Vestur-Þýskalands
| frá=[[15. september]] [[1949]]
| til=[[11. október]] [[1963]]
| eftir=[[Ludwig Erhard]]}}
{{töfluendir}}
{{Kanslarar Þýskalands}}
{{DEFAULTSORT:Adenauer, Konrad}}