„Adolf Eichmann“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
TKSnaevarr (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
TKSnaevarr (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1:
{{Persóna
[[File:WP Adolf Eichmann 1942.jpg|thumbnail|hægri|Adolf Eichmann í einkennisbúningi SS-liða árið 1942.]]▼
| nafn = Robert E. Lee
| búseta =
| mynd = WP Adolf Eichmann 1942.jpg
| myndastærð = 200px
▲
| fæðingardagur = [[19. mars]] [[1906]]
| fæðingarstaður = [[Solingen]], [[Þýska keisaraveldið|þýska keisaraveldinu]]
| dauðadagur = [[31. maí]] [[1962]]
| dauðastaður = [[Ramla]], [[Ísrael]]
| orsök_dauða = [[Henging|Hengdur]]
| þekkt_fyrir =
| stjórnmálaflokkur = [[Nasistaflokkurinn]]
| starf = Ofursti
| trú =
| maki = Veronika Liebl (g. 1935)
| börn = Klaus, Horst Adolf, Dieter Helmut, Ricardo Francisco
| foreldrar = Adolf Karl Eichmann & Maria Schefferling
| undirskrift = Adolf Eichmann (signature).svg
}}
'''Adolf Otto Eichmann''' (þekktur sem Adolf Eichmann; [[19. mars]] [[1906]] – [[31. maí]] [[1962]]) var háttsettur foringi í þýska hernum (SS Obersturmbannführer eða ofursti) og [[Nasistar|Nasistaflokki Þýskalands]] í [[Seinni heimsstyrjöldin|seinni heimsstyrjöldinni]].
Hann var einn af helstu skipuleggjendum [[Helförin|Helfararinnar]].<ref>{{Cite news |title=Saga Eichmanns |date=3. mars 1961|accessdate=2. júní |publisher=''[[Morgunblaðið]]''|url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1334793}}</ref>
Nasistar hófu [[Innrásin í Sovétríkin|innrás í Sovétríkin]] í júní árið 1941 og hófust handa við að útrýma [[Gyðingar|gyðingum]] frekar en að flytja þá einfaldlega út úr Þýskalandi. Eichmann safnaði upplýsingum fyrir [[Reinhard Heydrich]] og sótti [[Wannsee-ráðstefnan|Wannsee-ráðstefnuna]] þann 20. janúar 1942 ásamt öðrum skipuleggjendum „[[Lokalausnin|lokalausnar]]“ nasistanna við gyðingavandanum. Vegna skipulagshæfileika Eichmanns fól Heydrich honum að sjá um nauðungarflutninga gyðinga í [[gettó]] og síðar í útrýmingarbúðir [[Austur-Evrópa|Austur-Evrópu]] þar sem þeir voru drepnir með eiturgasi. Þjóðverjar réðust inn í Ungverjaland í mars árið 1944 og Eichmann skipulagði nauðungarflutninga stórs hluta ungverska gyðingasamfélagsins. Gyðingarnir voru flestir fluttir til [[Auschwitz]]-fangabúðanna þar sem mikill meirihluti gyðinganna var drepinn við komu þeirra. Þegar nauðungarflutningunum var hætt í júlí árið 1944 höfðu 437.000 af 725.000 gyðingum Ungverjalands látið lífið. Undir lok stríðsins sagði Eichmann að hann myndi „stökkva í gröfina hlæjandi því tilhugsunin um að hafa líf fimm milljóna á samviskunni veitti [honum] mikla ánægju“.
Eftir að Þýskaland var sigrað árið 1945 flúði Eichmann til [[Austurríki]]s og bjó þar til ársins 1950, en þá flutti hann til [[Argentína|Argentínu]] með fölsuðum skilríkjum. Hann var numinn brott af leyniþjónustu Ísraela, [[Mossad]], árið 1960 og fluttur til [[Ísrael]]s. Þar var hann ákærður fyrir glæpi gegn mannkyninu, sakfelldur og [[henging|hengdur]].<ref>{{Cite news |title=Eichmann dæmdur til þess að hengjast |date=16. desember 1961|accessdate=2. júní |publisher=''[[Þjóðviljinn]]''|url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=2794274}}</ref>
[[Hannah Arendt]] skrifaði um réttarhöldin yfir Eichmann og samdi bókina ''Eichmann in Jerusalem: The Banality of Evil'' um þau. Arendt þótti lítið til persónuleika Eichmanns koma og fannst sláandi hve hversdagslegur hann væri í útliti og fasi.<ref>{{Cite news |title=Hversdagsleiki hins illa |date=21. febrúar 2009|accessdate=2. júní |publisher=''[[Morgunblaðið]]''|url=https://www.mbl.is/greinasafn/grein/1270466/}}</ref> Undirtitill bókarinnar, „hversdagsleiki hins illa“, vísaði til kenningar Arendt um að venjulegt og hversdagslegt fólk væri fært um að vinna mikil vonskuverk og þyrfti ekki að vera hatursfullt eða illgjarnt til þess.
==Tilvísanir==
<references/>
{{fde|1906|1962|Eichmann, Adolf}}
| |||