„Kennimynd“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímavef
Ekkert breytingarágrip
Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímavef
Lína 1:
'''Kennimynd''' {{skammstsem|km.}} eru frumhlutar sagnorða sem aðrar beygingarmyndir eru dregnar af og sú mynd sem oft er gefin upp í [[orðabók]]um. Afleiddar myndir eru dregnar af kennimyndum sagnorða. Af fyrstu kennimynd eru nútíðarmyndir sagnarinnar dregnar. Af þriðju kennimynd sterkra sagna og [[núþáleg sögn|núþálegra sagna]] er til dæmis dreginn [[viðtengingarháttur]] [[þátíð]]ar.
 
Bíbú
== Kennimyndir íslenskra sagna ==
 
Kennimyndir [[veik sögn|veikra sagna]] er eftirfarandi:
 
{| class="wikitable"
!Fyrsta kennimynd
!Önnur kennimynd
!Þriðja kennimynd
|-
![[nafnháttur]]
![[fyrsta persóna]] [[eintala]] [[þátíð]] [[framsöguháttur]]
![[lýsingarháttur þátíðar]]
|-
|Að ''borða''||Ég ''borð'' ||Ég hef ''borððaðað''
|-
|Að ''elska''||Ég ''elskaði'' ||Ég hef ''elskað''
|}
 
*Hægt er að búa til [[viðtengingarháttur|viðtengingarhátt]] [[nútíð]]ar (þó ég ''borði'') frá ''fyrstu kennimynd'' (að ''borða'')
*Hægt er að búa til [[viðtengingarháttur|viðtengingarhátt]] [[þátíð]]ar (þó ég ''borðaði'') frá ''annari kennimynd'' (ég ''borðaði'')
 
Kennimyndir [[sterk sögn|sterkra sagna]] eru eftirfarandi:
 
{| class="wikitable"
!Fyrsta kennimynd
!Önnur kennimynd
!Þriðja kennimynd
!Fjórða kennimynd
|-
![[nafnháttur]]
![[fyrsta persóna|1. persóna]] [[eintala]] [[þátíð]] [[framsöguháttur]]
![[fyrsta persóna|1. persóna]] [[fleirtala]] [[þátíð]] [[framsöguháttur]]
![[lýsingarháttur þátíðar]]
|-
|Að ''finna''||Ég ''fann'' ||Við ''fundum''||Ég hef ''fundið''
|}
 
*Hægt er að búa til [[viðtengingarháttur|viðtengingarhátt]] [[nútíð]]ar (þó ég ''finni'') frá ''fyrstu kennimynd'' (að ''finna'')
*Hægt er að búa til [[viðtengingarháttur|viðtengingarhátt]] [[þátíð]]ar (þó ég ''fyndi'') frá ''þriðju kennimynd'' (við ''fundum'')
 
Kennimyndir [[núþáleg sögn|núþálegra sagna]] eru eftirfarandi:
 
{| class="wikitable"
!Fyrsta kennimynd
!Önnur kennimynd
!Þriðja kennimynd
!Fjórða kennimynd
|-
![[nafnháttur]]
![[fyrsta persóna|1. persóna]] [[eintala]] [[nútíð]] [[framsöguháttur]]
![[fyrsta persóna|1. persóna]] [[eintala]] [[þátíð]] [[framsöguháttur]]
![[lýsingarháttur þátíðar]]
|-
|Að ''kunna''||Ég ''kann'' ||Ég ''kunni''||Ég hef ''kunnað''
|}
 
*Hægt er að búa til [[viðtengingarháttur|viðtengingarhátt]] [[nútíð]]ar (þó ég ''kunni'') frá ''fyrstu kennimynd'' (að ''kunna'')
*Hægt er að búa til [[viðtengingarháttur|viðtengingarhátt]] [[þátíð]]ar (þó ég ''kynni'') frá ''þriðju kennimynd'' (ég ''kunni'')
 
Kennimyndir [[Ri-sögn|ri-sagna]] eru eftirfarandi:
 
{| class="wikitable"
!Fyrsta kennimynd
!Önnur kennimynd
!Þriðja kennimynd
|-
![[nafnháttur]]
![[fyrsta persóna]] [[eintala]] [[þátíð]] [[framsöguháttur]]
![[lýsingarháttur þátíðar]]
|-
|Að ''snúa''||Ég ''sneri''<ref name="e">[[ri-sagnir]] eru ritaðar með '''e''' í annarri kennimynd (skv. tilskipun [[Menntamálaráðuneyti Íslands|menntamálaráðuneytisins]]), þó svo að framburðurinn sé með é.</ref> ||Ég hef ''snúið''
|-
|Að ''gróa''||Ég ''greri'''<ref name="e" />||Ég hef ''gróið''
|-
|Að ''núa''||Ég ''neri'''<ref name="e" />||Ég hef ''núið''
|-
|Að ''róa''||Ég ''reri'''<ref name="e" />||Ég hef ''róið''
|}
 
*Hægt er að búa til [[viðtengingarháttur|viðtengingarhátt]] [[nútíð]]ar (þó ég ''snúi'') af ''fyrstu kennimynd'' (að ''snúa'')
*Hægt er að búa til [[viðtengingarháttur|viðtengingarhátt]] [[þátíð]]ar (þó ég ''sneri'') af ''annarri kennimynd'' (ég ''sneri'')
 
==Neðanmálsgreinar==