„Svartidauði“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Sannleikanum Merki: Sýnileg breyting Farsímabreyting Breyting frá farsímavef |
m Tók aftur breytingar 157.157.10.22 (spjall), breytt til síðustu útgáfu 82.112.90.81 Merki: Afturköllun |
||
Lína 1:
{{aðgreiningartengill1|Svartidauði|[[Brennivín]]}}
[[Mynd:Burying Plague Victims of Tournai.jpg|thumb|right|Greftrun fórnarlamba svarta dauða í Tournai. Smámynd úr "The Chronicles of Gilles Li Muisis" (1272-1352)]]
'''Svartidauði''' (eða '''svarta fárið''') var einn skæðasti heims[[faraldur]] sögunnar og náði hámarki í [[Evrópa|Evrópu]] um miðja [[14. öld]]. Almennt er talið að sýkillinn hafi verið bakterían ''[[Yersinia pestis]]'' sem veldur [[Plága (sjúkdómur)|plágu]] eða pest. Margir telja að sjúkdómurinn hafi borist frá Asíu og breiðst út með [[Rotta|rottum]]. Áætlað hefur verið að um 75 milljónir manna alls hafi látist úr farsóttinni, þar af í Evrópu 25–30 milljónir, eða þriðjungur til helmingur íbúa álfunnar á þeim tíma.
Pestin kom aftur upp rétt eftir aldamótin 1400 á Ítalíu og breiddist út til ýmissa landa en varð þó líklega hvergi viðlíka faraldur og á Íslandi, þar sem hún gekk 1402-1404. Sóttin gaus aftur upp í Evrópu hvað eftir annað fram á 18. öld en varð þó aldrei eins skæð og þegar hún gekk fyrst yfir.
|