„Spencer Perceval“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
TKSnaevarr (spjall | framlög) Ný síða: {{Forsætisráðherra | forskeyti = | nafn = Spencer Perceval | mynd = Spencer Perceval.JPG | titill= Forsætisráðherra Bretlands | stjórnartíð_start = 4. október 18... |
TKSnaevarr (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 22:
'''Spencer Perceval''' (1. nóvember 1762 – 11. maí 1812) var breskur stjórnmálamaður sem var forsætisráðherra Bretlands frá október 1809 þar til hann var myrtur í maí 1812. Perceval er eini forsætisráðherra Bretlands sem hefur verið ráðinn af dögum.
==Æviágrip==
Perceval var yngri sonur írsks jarls og hlaut menntun í Harrow-skóla og Trinity-háskóla í Cambridge. Hann stundaði laganám í Lincoln's Inn og vann sem málafærslumaður og í lögráðgjafaráði konungsins áður en hann hóf afskipti af stjórnmálum. Hann gekk á breska þingið fyrir Northampton-kjördæmi þegar hann var 33 ára. Perceval var stuðningsmaður [[William Pitt yngri|Williams Pitt]] og skilgreindi sjálfan sig ávallt sem „vin hr. Pitt“ frekar en sem eiginlegan Íhaldsmann. Perceval var á móti því að kaþólikkar fengju full borgaraleg réttindi og að umbótum yrði komið á í breska þinginu. Hann studdi [[Napóleonsstyrjaldirnar|stríð Breta]] gegn [[Napóleon Bónaparte|Napóleon]] Frakkakeisara og að [[Þrælahald|þrælaverslunin]] á Atlantshafi yrði leyst upp. Perceval var á móti veiðum, fjárhættuspili og framhjáhaldi, drakk ekki eins mikið og flestir þingmenn á hans tíma, gaf rausnarlega af eigum sínum til góðgerðamála og eyddi miklum tíma með börnum sínum þrettán.
Eftir að Perceval hóf afskipti af stjórnmálum kleif hann fljótt upp metorðastigann. Hann var málafærslumaður ríkisins í ríkisstjórn [[Henry Addington]], fjármálaráðherra og þingleiðtogi á neðri deild þingsins í ríkisstjórn [[William Cavendish-Bentinck, hertogi af Portland|hertogans af Portland]], og varð loks forsætisráðherra í október árið 1809. Perceval var leiðtogi veikburða ríkisstjórnar og þurfti að fást við ýmis vandamál á ráðherratíð snni, þar á meðal geðveiki [[Georg 3.|Georgs 3. konungs]], fjárhagskreppu og uppþot [[Lúddítar|Lúddíta]]. Perceval tókst að vinna bug á þessum kreppum, rak stríð Breta gegn Frökkum á Íbaríuskaga þrátt fyrir svartsýni stjórnarandstöðunnar, og vann stuðning [[Georg 4.|Georgs ríkisarfa og ríkisstjóra]]. Staða Perceval var orðin mun sterkari vorið 1812 þegar hann var skyndilega myrtur.
===Morðið á Spencer Perceval===
Þann 11. maí 1812 steig Perceval inn í anddyri neðri deildar breska þingsins. Maður steig fram, reiddi fram byssu og skaut forsætisráðherrann í brjóstkassann. Perceval hneig niður og mælti orð sem vitni heyrðu ýmist sem „morð!“ eða „Guð minn góður!“.<ref name=Gillen>Gillen, Mollie (1972), ''Assassination of the Prime Minister: The Shocking Death of Spencer Perceval'', London: Sidgwick and Jackson.</ref> Þetta voru lokaorð hans. Þegar Perceval var komið fyrir í næsta herbergi og hann lagður ofan á borð var hann meðvitundarlaus en púlsinn sló enn laust. Þegar skurðlæknir mætti á svæðið fáeinum mínútum síðar var púlsinn hættur að slá og Perceval var lýstur látinn.<ref name=Gray>Gray, Denis (1963), ''Spencer Perceval: The Evangelical Prime Minister, 1762–1812'', Manchester University Press.</ref>
Í fyrstu óttuðust menn að morðið á Perceval væri byrjunin á uppreisn en brátt kom í ljós að morðinginn, sem reyndi ekki að flýja, hafði verið einn að verki. Morðinginn var kaupmaður að nafni John Bellingham, sem taldi sig hafa verið fangelsaðan án laga og réttlætis í Rússlandi og vildi fá sárabætur frá ríkisstjórninni.<ref name = Gillen/> Ríkisstjórnin hafði hafnað öllum kröfum hans þess efnis og því hafði Bellingham ræktað með sér ofsafengið hatur á forsætisráðherranum. Lík Perceval var flutt á [[Downingstræti 10]] þann 12. maí.<ref name=Gray/> Bellingham var sakfelldur fyrir morð þann 15. maí, daginn fyrir jarðarför Perceval, og dæmdur til dauða. Hann var hengdur þann 18. maí.
Perceval var sjöundi sonur foreldra sinna og átti fjóra eldri bræður sem lifðu af bernsku sína, en jarlsnafnbót föður hans hlotnaðist einum af afkomendum hans snemma á tuttugustu öld. Afkomendur hans voru áfram jarlar af Egmont þar til ættkvísl þeirra dó út árið 2011.
Lína 31 ⟶ 37:
* {{wpheimild | tungumál = En | titill = Spencer Perceval | mánuðurskoðað = 15. mars | árskoðað = 2018}}
==Tilvísanir==
<references/>
{{Forsætisráðherrar Bretlands}}
{{fde|1762|1812|Perceval, Spencer}}
| |||