„Loðvík 14.“: Munur á milli breytinga

'''Loðvík 14.''' ([[5. september]] [[1638]] – [[1. september]] [[1715]]) var [[konungur Frakklands]] og [[Konungsríkið Navarra|Navarra]] frá [[14. maí]] [[1643]] þar til hann lést, eða frá fjögurra ára aldri þar til hann var nærri sjötíu og sjö ára gamall. Hann ríkti því í sjötíu og tvö ár, lengur en nokkur annar franskur konungur eða nokkur annar af helstu einvöldum í [[Evrópa|Evrópu]]. Hann tók þó ekki persónulega við valdataumunum þar til eftir lát forsætisráðherra síns (''premier ministre''), [[Mazarin kardináli|Mazarins kardinála]] árið [[1661]]. Hann var þekktur sem „sólkonungurinn“ (''Le Roi Soleil'') (sagt var að sólin snerist um hann), „Loðvík hinn mikli“ (''Louis le Grand'') eða sem „hinn mikli einvaldur“ (''Le Grand Monarque''). Hann er einnig þekktur fyrir að eiga að hafa sagt „Ríkið, það er ég“ („L'État, c'est moi“) en þó er það ekki staðfest með heimildum heldur frekar til merkis um alræði stjórnunarhátta hans og ríkulegt sjálfsálit.

 

 

Á tíma Loðvíks varð til veraldlegt [[einveldi]] er byggðist á guðlegri forsjón. Loðvík 14. tók persónulega við stjórnartaumum Frakklands eftir dauða Mazarins kardinála og réð sér aldrei framar forsætisráðherra til að fara með völdin í sínu umboði. Með stjórnartíð hans lauk uppreisnum aðalsmanna, þingmanna, mótmælenda og bænda sem höfðu einkennt stjórnartíðir forvera hans. Konungurinn krafðist hlýðni lögstéttanna þriggja og mótaði almannaálit, meðal annars á [[Mótmælendatrú|mótmælendum]] og [[Jansenismi|jansenistum]]. Hann byggði miðstýrt ríki þar sem hann lék æ stærra hlutverk eftir dauða ráðherranna [[Jean-Baptiste Colbert|Colbert]] árið [[1683]] og [[François Michel Le Tellier de Louvois|Louvois]] árið [[1691]].

Loðvík 14. teygði völd sín um alla Evrópu og gerðist erkióvinur [[Habsborgarar|Habsborgaraættarinnar]]. Stefna hans var sú að víkka og styrkja landamæri Frakklands og vernda þau með „járnbeltum“ verkfræðingsins [[Sébastien Le Prestre de Vauban]], sem víggirti herteknar borgir. Til þess að styrkja efnahagsyfirburði Frakklands voru gerðar markvissar tilraunir til að útvíkka og þróa franska verslana- og nýlenduveldið.

 

 

Síðustu ár valdatíðar Loðvíks einkenndust af flótta ofsóttra mótmælenda frá Frakklandi, af hungursneyðum árin 1693 og 1709 þar sem um tvær milljónir létu lífið, af uppreisn [[Kalvínismi|kalvínista]] og af dauða flestra erfingja Loðvíks. Öll skilgetin börn og barnabörn Loðvíks 14. létust á undan honum og því varð erfingi hans sonarsonarsonur hans, [[Loðvík 15.]], sem var aðeins fimm ára þegar hann erfði ríkið. Filippus hertogi af Orléans gerðist ríkisstjóri fyrstu árin eftir dauða Loðvíks 14. en þó lifði einveldið í anda hans áfram, sem sýnir hve mikil áhrif hann hafði haft á stjórnkerfi Frakklands.