„Georges Clemenceau“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
TKSnaevarr (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
TKSnaevarr (spjall | framlög) |
||
Lína 42:
===Forsætisráðherra===
Árið 1902 var Clemenceau kjörinn á þing í Var-kjördæmi í suðurhluta Frakklands og var gerður að innanríkisráðherra árið 1906. Hann leit á sig sem „yfirlöggu Frakklands“ og hlaut gælunafnið „Tígrisdýrið“ eða „''le Tigre''“. Í lok ársins 1906 var hann gerður að forsætisráðherra og gegndi þeirri stöðu í þrjú ár ásamt innanríkisráðherraembættinu. Eftir að ráðherratíð hans lauk gekk Clemenceau aftur á þing og stofnaði tímaritið ''L'Homme libre'' („''Frjálsi maðurinn''“) en breytti nafni blaðsins í ''L'Homme enchaîné'' („''Hlekkjaði maðurinn''“) eftir að hafa orðið fyrir ritskoðun í byrjun [[Fyrri heimsstyrjöldin|fyrri heimsstyrjaldarinnar]].
[[File:Georges Clemenceau.jpg|thumb|right|Clemenceau þann 26. nóvember 1917, stuttu eftir að vera orðinn forsætisráðherra á ný.]]
Þann 16. nóvember 1917 skipaði [[Raymond Poincaré]] Frakkaforseti Clemenceau forsætisráðherra á ný og Clemenceau kom á fót nýrri ríkisstjórn tileinkaðri stríðsrekstrinum. Clemenceau heimsótti skotgrafirnar oft, var dögum saman meðal hermannana á víglínunum og talaði kjark í þá. Hann var ákafur stuðningsmaður þess að stefnt yrði að gersigri á [[Þýska keisaraveldið|þýska keisaradæminu]] og
<blockquote>Helsta ástæðan fyrir ósigri Þjóðverja? Clemenceau. […] Nei, það var ekki innkoma Bandaríkjamanna í stríðið og hinn mikli liðsauki sem þeir veittu […] Ekkert af þessu skipti eins miklu máli og þessi ofsafengni litli gamlingi sem fór fyrir ríkistjórn Frakka. […] Ef við hefðum haft einhvern eins og Clemenceau hefðum við ekki tapað stríðinu.<ref>Michel Winock, ''Clemenceau'', Éditions Perrin, september 2007, bls. 459.</ref></blockquote>
▲Þann 16. nóvember 1917 skipaði [[Raymond Poincaré]] Frakkaforseti Clemenceau forsætisráðherra á ný og Clemenceau kom á fót nýrri ríkisstjórn tileinkaðri stríðsrekstrinum. Clemenceau heimsótti skotgrafirnar oft, var dögum saman meðal hermannana á víglínunum og talaði kjark í þá. Hann var ákafur stuðningsmaður þess að stefnt yrði að gersigri á [[Þýska keisaraveldið|þýska keisaradæminu]] og eftir uppgjöf Þjóðverja varð hann óbilgjarnastur leiðtoga [[Bandamenn (fyrri heimsstyrjöldin)|Bandamanna]] í garð Þjóðverja við gerð [[Versalasamningurinn|Versalasamninganna]]. Margir franskir áhrifamenn, þ.á.m. Poincaré forseti og [[Ferdinand Foch]] marskálkur, voru þó enn harðari í garð Þjóðverja og fannst Clemenceau sýna óvininum of mikla linkind þar sem hann krafðist þess ekki að endingu að Rínarlandið yrði hernumið til þess að skapa höggpúða á milli Frakklands og Þýskalands.
Clemenceau hafnaði öllum tillögum um undanlát gegn Þjóðverjum og um að samið yrði um frið án þess að ná fram fullnaðarsigri. Clemenceau tók hart á fjölmiðlum og stjórnmálamönnum þar sem farið var að bera á uppgjafartón og lét m.a. handtaka fyrrverandi forsætisráðherrann [[Joseph Caillaux]] fyrir landráð vegna ráðabruggs hans um að reyna koma á friði við Þjóðverja.<ref name=winock2007>Winock, 2007, kafli XXVIII, bls. 432-434</ref> Þó var nokkuð slakað á ritskoðun í stjórnartíð Clemenceau og hún einskorðuð við málefni sem snertu hernaðarmál. Clemenceau lét þau orð falla að „rétturinn til að móðga meðlimi ríkisstjórnarinnar [væri] órjúfandi“ eftir að grein var birt sem gagnrýndi hann harðlega.<ref name=winock2007/>
Eftir stjórn Clemenceau í síðasta hluta stríðsins var hann mjög vinsæll meðal almennings og fékk gælunafnið „Père la Victoire“ eða faðir sigursins. Þrátt fyrir það tókst honum ekki að vera kjörinn frambjóðandi í undankjöri fyrir forsetakosningar Frakklands árið 1920, heldur tapaði hann fyrir [[Paul Deschanel]], sem Clemenceau hafði áður sigrað í einvígi. Clemenceau dró sig í kjölfarið úr stjórnmálum og settist í helgan stein.▼
Eftir uppgjöf Þjóðverja fór Clemenceau fyrir friðarráðstefnunni í París og var óbilgjarnastur leiðtoga [[Bandamenn (fyrri heimsstyrjöldin)|Bandamanna]] í garð Þjóðverja við gerð [[Versalasamningurinn|Versalasamninganna]]. Margir franskir áhrifamenn, þ.á.m. Poincaré forseti og [[Ferdinand Foch]] marskálkur, voru þó enn harðari í garð Þjóðverja og fannst Clemenceau sýna óvininum of mikla linkind þar sem hann krafðist þess ekki að endingu að Rínarlandið yrði hernumið til þess að skapa höggpúða á milli Frakklands og Þýskalands.
Sjónarmið Frakka á friðarráðstefnunni var að Frakkland skorti náttúrulega afmörkuð landamæri við Þýskaland svo auðveldara yrði að verjast árásum þaðan. Því vildu flestir franskir ráðamenn að Rínarlandið yrði tekið af Þjóðverjum og sjálfstætt ríki stofnað þar undir vernd bandamanna svo að landamæri Þýskalands næmu við [[Rínarfljót]]. Clemenceau lét af þessum kröfum þegar [[Woodrow Wilson]] Bandaríkjaforseti og [[David Lloyd George]] forsætisráðherra Bretlands skuldbundu ríki sín til að veita Frakklandi tafarlausa hernaðaraðstoð ef Þjóðverjar lýstu yfir stríði af fyrra bragði.<ref>Watson, David R. ''Georges Clemenceau: A Political Biography'' (1976), bls. 347.</ref> Hann fylgdi þó frönsku almenningsáliti með því að krefjast hárra stríðsskaðabóta, en [[John Maynard Keynes]] taldi þetta til merkis um lítinn skilning Clemenceau á efnahagsmálum.<ref>Keynes, John, Maynard, ''The Economic Consequences of Peace'', Cosimo, Inc., 2005, bls. 150.</ref>
▲Eftir stjórn Clemenceau í síðasta hluta stríðsins var hann mjög vinsæll meðal almennings og fékk gælunafnið „Père la Victoire“ eða
== Heimild ==
| |||