|
Efnisástand = Fast form}}
'''NíobínNíóbín''' (einnig ''kólumbíum'') er [[frumefni]] með [[efnatákn]]ið '''Nb''' og er númersætistöluna 41 í [[lotukerfið|lotukerfinu]]. Níóbín finnst í [[níóbít]]i og er sjaldgæfur, mjúkur, grár og sveigjanlegur [[hliðarmálmur]], notaður í málmblöndur. Það er notað til að búa til sérstakt [[stál]] og í sterk samskeyti. Níóbín var fyrst uppgötvað í ýmsum tegundum kólumbíts (nú kallað níóbít) og var í upphafi nefnt eftir þessari steintegund.
Sjaldgæfur, mjúkur, grár, sveigjanlegur [[hliðarmálmur]], níóbín finnst í [[níóbít]]i og er notað í málmblöndur. Það er notað til að búa til sérstakt [[stál]] og í sterk samskeyti. Níóbín var uppgötvað í ýmsum tegundum kólumbítis (nú kallað níóbít) og var fyrst nefnt eftir þessari steintegund.
== Almenn einkenni ==
Níobín er gljáandi grár, linur [[málmur]] sem að tekur á sig [[blár|bláleitannbláleitan]] blæ þegaref þaðhann kemst í langvarandi snertingu við loftandrúmsloft við stofuhitastig í langvarandi tímastofuhita. Efnafræðilegir eiginleikar níóbíns eru næstum þeir sömu og [[tantal]]s, sem að finnster fyrir neðan það í [[lotukerfið|lotukerfinu]].
Þegar þaðbúið er verkað,að jafnvelhreinsa við meðalhita,níóbín verður að hafa það í vernduðum lofthjúp, jafnvel við meðalhita. NíobínNíóbín byrjar að [[oxun|oxast]] í lofti við 200°[[Celsius|C]] og [[oxunarstig]] þess eru +2, +3 og +5.
== Notkun ==
Níóbín hefurer ýmistil not:ýmissa nota, það er notað í sumar tegundir af [[ryðfrítt stál|ryðfríu stáli]] og málmblöndur með ójárnblönduðum efnum. Þessar málmblöndur eru sterkar og eru oft notaðar til byggingar leiðslukerfa. Önnur not;:
* Málmurinn hefur lítinn virkan flöt gagnvart hægfara [[nifteind]]um og er því notaðnotaður í kjarnorkuiðnaði.
* Hann er einnig notaður í [[rafsuða|rafsuðuvírarafsuðuvír]] fyrir sumar tegundir ryðfrís stáls.
* Sökum bláa litarins er níóbín notað í [[skartgripur|skartgripi]] fyrir [[húðgötun]] (yfirleitt þó sem málmblanda).
* Umtalsvert magn af níóbínníóbíni, í formi hreins járn-níóbínsjárnníóbíns og [[nikkel|nikkelníóbíns]]-níóbíns, er notað í nikkel-, [[kóbolt]]- og [[járn]]gerðar ofurmálmblöndur sem notaðarsíðan eru svonotaðar í hluti eins og [[þotuhreyfill|þotuhreyfla]], hlutasamsetningu [[eldflaug]]a, og önnur hitaþolin brennslutæki. SemTil dæmidæmis var þessi málmur notaður í háþróaðarháþróuð bolgrindirburðarvirki eins og þærþau sem að notaðarnotuð voru í [[Gemini áætlunin|Gemini- áætlunin]]a.
* Verið er að meta níóbín sem valkost á móti tantal í [[þéttir|þétta]].
Níóbín breytist í [[ofurleiðari|ofurleiðara]] þegar það er kælt niður á lághitafræðilegt [[hitastig]]. Við staðalþrýsting hefur það hæsta [[markhiti|markhita]] allra frumefnaofurleiðara, 9.,3 [[Kelvin|K]]. Að auki er það eitt af þremur ofurleiðurum frumefna sem að haldast ofurleiðarar í viðurveru sterks segulsviðs (hin tvö eru [[vanadín]] og [[teknetín]]). Níóbín-[[tin]] og níóbín-[[títan]] málmblöndur eru notaðar í víra fyrir [[ofurleiðandi segulstál]] sem að geta myndamyndað gríðarlega sterk [[segulsvið]].
[[Flokkur:Frumefni]]
| 