|}
'''Halógenar''' (eða '''söltungur''', '''saltmyndarar''', frá [[Gríska|grísku]] ''hals'' sem þýðir „salt“ og „skapari“) eru hópur efna í flokkflokki 17 í [[lotukerfið|lotukerfinu]]. semÍ samanstendurhonum aferu: [[Flúorflúor]]i, [[klór]]i, [[bróm]]i, [[joð]]i og [[astat]]i.
Þessi efni eru [[tvíatóma]] [[efnasamband|efnasambönd]] í sínu nátturuleganáttúrulega ástandi. Þeir þurfa eina [[rafeind]] til viðbótar til að fylla ysta [[rafeindahvolf]] sitt og hafa þar af leiðandi ríka tilhneigingu til að mynda neikvæða [[jón (efnafræði)|jón]] með hleðslu -1. [[Salt|Sölt]] sem að innihalda þessar jónir eru kölluð [[halíð]].
Halógenar eru mjög [[hvarfgjarn]]ir og geta sem slíkir verið hættulegir lífverum, jafnvel lífshættulegir, lífverum í nógu stórum skömmtum. Bæði klór og joð eru notuð sem [[sótthreinsunarefni]] í vatn og sundlaugar, opin sár, eldhúsvörur og þess háttar. Efnin drepa [[gerill|gerla]] og aðrar skaðlegar [[örvera|örverur]] og eru þar af leiðandi notuð við [[dauðhreinsun]]. Hvarfgirni þeirra eru notuð í [[bleiking]]u. Klór er virka efnið í [[bleikiklór]] sem notaður er við þvott og er einnig notaður við framleiðslu á flestum [[pappír]]svörum.
HalíðjónirÞegar halíðjónir bindast við eitt vetnisatóm tilmynda að myndaþær [[vetnishalíð sýra|vetnishalíð sýrurvetnishalíðsýrur]] sem er hópur sérlega sterkasterkra sýra. Allar þeirra eru þær rammar nema flúorsýra, HF.
Halógenar geta bundist við hvorn annan til að mynda [[samhalógen]] <!-- nýtt orð! --> sambönd.
Mörg tilbúin [[lífrænt efnasamband|lífræn efnasambönd]], eins og [[fjölliða|plastfjölliður]], og einnig sum náttúruleg efnasambönd, innihalda halógena;. þauÞau eru þekkt semkallast ''halógenuð'' efnasambönd, t.d. innihalda [[Skjaldkirtill|skjaldkirtilshormón]] innihalda joðatóm. Klórjónir gegna lykilhlutverki í heilastarfsemi með því að miðlavera málummilliefni í ferli hömlusendisins [[GASS]] (''gamma-amínósmjörsýra''). ÁHins mótivegar kemur aðer talið er að bróm og flúor séséu ekki nauðsynlegirnauðsynleg fyrir efnaskipti manna en flúor er samt notað til þess að styrkja glerung tannaá tönnum manna.
[[Flokkur:Halógenar|*]]
|