„Kalsín“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Sweepy (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
smávægilegt
 
Lína 15:
| Efnisástand = Fast form ([[meðseglandi]])
}}
'''Kalsín''' eða '''kalsíum''' (úr [[latína|latínu]] ''calcis'', „[[kalk]]“) er [[frumefni]] með [[efnatákn]]ið '''Ca''' og er númersætistöluna 20 í [[lotukerfið|lotukerfinu]]. Kalsín er mjúkur grár [[jarðalkalímálmur]] sem er notaður sem [[afoxari]] ívið útdrættiútdrátt á [[þórín]]i, [[sirkon]]i og [[úran]]i. Þetta er einnig fimmta algengasta frumefnið í skorpu jarðar. Það er líka fimmta algengasta uppleysta [[jón (efnafræði)|jónin]] í [[sjór|sjó]] á eftir [[natrín]]i, [[klóríð]]i, [[magnesín]]i og [[súlfat]]i.
 
Vegna þess hversu hvarfgjarnt kalsín er finnst það ekki hreint í náttúrunni. Það er algengast í [[steinefni|steinefnum]] eins og [[kalsít]]i, [[dólómít]]i og [[gifs]]i. [[Kalk]], sem er eitt form [[kalksteinn|kalksteins]], er aðallega myndað úr [[kalsít]]i. Kalsín er nauðsynlegt [[lífvera|lífverum]] þá, sérstaklega í lífeðlisfræði [[fruma|frumna]]. Kalsín er uppistaðan í [[bein]]um og er því algengasti [[málmur]]inn í mörgum [[dýr]]um.
 
== Einkenni ==
Kalsín er hvarfgjarn, silfurlitaður [[málmur]] sem [[oxun|oxast]] auðveldlega í snertingu við [[loft]] og myndar þá gráhvíta [[oxíð]]- og [[nítríð]]húð. Það er mjúkur málmur, en er þó ekki eins mjúkt og t.d. [[blý]].
 
== Notkun ==
* Sem [[afoxari]] við hreinsun annarra málma
* Sem hjálparefni við gerð málmblandamálmblandna
* Sem bætiefni í [[ost]]agerð þar sem það hefur áhrif á virkni [[ostahleypir|ostahleypis]]
* [[Kalsíumkarbónat]] ([[krít]]) er notað sem íblöndunarefni við [[sement]]sgerð