Munur á milli breytinga „Silfurberg“

'''Silfurberg''' er tært afbrigði af kristölluðumkristölluðu kalksteinikalki ([[kalsít]] eða [[kalkspat]]) og er mjög fágætt utan [[Ísland]]s enda gjarnan kennt við Ísland á erlendum [[tungumál]]um, sbr. ''Iceland spar'' á [[Enska|ensku]]. Ekkert [[silfur]] er í silfurbergi, en nafnið er dregið af því að það er silfurtært. Silfurberg klofnar vel í tígla og klýfur ljósið í tvo geisla sem sveiflast hornrétt hvor á annan. Þessir eiginleikar greina silfurberg frá öðrum kalksteinikalksteindum. Efnasamsetningin er kolsúrt kalk (kalsíum karbónatkalsíumkarbónat), Ca[CO₃], [[harka]]n er 3 og [[eðlismassi]]nn 2,71.

Danski fræðimaðurinn [[Rasmus Bartholin]] lýsti fyrstur hinu tvöfalda ljósbroti í silfurbergi í bók sinni ''Experimenta crystalli Islandici'' (1669). Síðan hafa fjölmargir vísindamenn byggt rannsóknir á því, svo sem [[Christian Huygens]], [[Isaac Newton]] og margir fleiri. Rekur Leó Kristjánsson þá sögu í neðangreindum ritgerðum sínum sem hér er vitnað til.

Stærstu silfurbergskristallar sem fundist hafa komu úr Helgustaðanámu, og voru margir þeirra alveg tærir og gallalausir. Flestir þeirra fóru í vinnslu, en nokkrir eru á söfnum erlendis. Um aldamótin 1900 fékkstkom úr námunni stærsti kristallinnkristall silfurbergs sem sögur fara af, um 300 kg að þyngd, en því miður var hann klofinn niður til vinnslu og er ekki til nákvæm lýsing á honum.

Óstaðfestar tilgátur eru um að silfurbergskristallar hafi verið notaðir sem [[sólarsteinn|sólarsteinar]] á miðöldum. Nýlegur fornleifauppgröftur, þar sem silfurberg fannst í Breskubresku herskipi frá 16. öld, bendir samt til þess að það hafi eitthvað verið notað sem siglingartæki.<ref>{{vefheimild|höfundur=Gannon, Megan|titill="First Evidence of Viking-Like 'Sunstone' Found"|url=http://www.livescience.com/27696-viking-sunstone-shipwreck.html|publisher=Live Science|mánuðurskoðað=6 mars|árskoðað=2013}}</ref>