„Przewalski hesturinn“: Munur á milli breytinga

'''PrezewalskiPrzewalski hesturinn''' ([[fræðiheiti]]: ''Equus ferus przewalskii'') er [[spendýr]] af [[hestasætt|hestaætt]]. Przewalski hesturinn eða ''Dzungarian'' hesturinn er mjög sjaldgæfur og er í mestri útrýmingarhættu af þeim villtu hestunumhestum sem eru innfæddirfinnast á sléttum Mið-Asíu. Hesturinn var áður útdauður á sléttum [[Mongólía|Mongólíu]], ensást síðastiþar hesturinn sástsíðast árið 1966, en þeirhestar þessarar tegundar hafa nýlega sést aftur í þjóðgarðinum [[Khustain Nuruu]] í Mongólíu. Przewalski hesturinn er nefndur eftir rússneska landfræðingnum og landkönnuðinum [[Nikolai Przevalsky]].

Flest villt hross í dag svo sem [[American Mustang|ameríski mustanginn]] eðaog [[Australian Brumby|ástralski brumbyinn]] eru komnir af húsdýratömdum hestum sem sluppu og aðlöguðust lífinu í villtri náttúrunni. HinsvegarHins vegar hefur Przewalski hesturinn aldrei verið tamintaminn og er enenn þann dag í dag eini villti hesturinn sem hefur aldrei verið taminn. Przewalski hesturinn er einn af þremur þekktum undirtegundundirtegundum af ''Equus ferus'', þeirhinar eru ''Equus ferus caballo'' og útdauða tegundin tarpan, ''tarpan equusEquus ferus ferus,'' semen hafaþær voru þó veriðstundum tamdirtamdar. ÞóNokkrar tegundir innan hestaættarinnar eru reyndar ennþá til einhverjar ótamdar, tegundiren íþar heiminumer íum dag,að ræða meðal annars þrjár tegundir af [[Sebrahestur|sebrahestum]], ýmsumýmsar undirtegundumundirtegundir Afrískuafrísku [[Asni|asnanna]], villtu mongólíu asnannaMongólíuasnana og villtu asnannaasnana í TibetTíbet.

Tegundin er búin að vera útdauð í villtri náttúrunni til ársins 2008. Orsök útrýmingarhættunnarútrýmingarinnar voru veiðar, loftslag, tap búsvæða og missir af vatnsbólumvatnsbóla. Það var gert endurmat á hestunum árið 2008 og eru þeir flokkaðir í bráðri hættu. Eins og er eru um 1500 dýr eftir í dýragörðum.

Przewalski hesturinn er 122 - 142cm142 cm á stærð og 2m2 m á lengd og vega 300kg300 kg. Þeir eru oftast bleikálóttir með svarta bletti útumum allan líkaman sinnskrokkinn, þeir eru meðrjómalitir kremlitaðaná magakviðinn ogmeð dekkri ál á bakinu. HöfðuðiðHöfuðið er stórt með krummanefhátt nef, þykkan kjálka, lítil eyru, þykkan háls, lítið fax en engan ennistopp og hannhesturinn er mjög bolþungurskrokkmikill. ÞeirÞetta eru litlir og harðgerðir hestar sem geta lifað án vatns og matar í langannlangan tíma. ÞaðEitt semaf frábrugðiðþví ersem viðskilur nútímaað hestinnnútímahestinn og Przewalski hestinn er það að Przewalski hesturinn er með 66 [[Litningur|litninga]] en nútíma hesturinn ernútímahesturinn með 64 litninga.

Merarnar ná kynþroska 2 vetra en fjölga sér ekki fyrr en þær eru 3 vetra. Ungir Graðhestar ná ekki kynþroska fyrr en þeir eru 3 vetra. Merarnar fara oftast í hestlætihestalæti á vorin og sumrin og eru þá með egglos og tilbúnar til æxlunar en þó eru sumar merar tilbúnar allt árið um kring. Stóðhestar geta æxlast allt árið um kring. Folöldin fæðast síðan 11-12 mánuðum eftir getnað eða eftir 330-350 daga, sem er oftast á sumrin (maí-júlí).

Przewalski hesturinn er hjarðdýr semog í hverri hjörð inniheldureru einn stóðheststóðhestur og nokkrar merar. Ungir graðhestar af þessari tegund mynda hjarðir þangað til að þeir finna merar til þess að stofna sína eigin hjörð. Graðhestarnir keppastkeppa hver við hvorn annan til þess að eignastum merar fyrirí hjörðinastóð sínasitt.

* Przewalski hesturinn hefur aldrei verið tamintaminn til reiðar, sem segir okkur að hann er eini sanni villti hesturinn sem er til í dag.