„Alsír“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
fáar orðalagsbreytingar |
||
Lína 41:
}}
[[Mynd:Algeria map-FR.png|right|300px|thumb|Alsír]]
'''Alsír''' er [[land]] í [[Norður-Afríka|Norður-Afríku]] og stærsta ríki [[Afríka|Afríku]]. Það á [[landamæri]] að [[Túnis]] í norðaustri, [[Líbía|Líbíu]] í austri, [[Níger]] í suðaustri, [[Malí]] og [[Máritanía|Máritaníu]] í suðvestri og [[Marokkó]] og [[Vestur-Sahara]] í vestri. Nafn landsins er dregið af nafni [[Algeirsborg]]ar og kemur úr [[arabíska|arabísku]] ''al-jazā’ir'' sem merkir „eyjarnar“ og á við fjórar eyjar sem lágu
== Þjóðflokkaátök á 20. öld ==
Þjóðflokkur er hópur fólks sem býr á afmörkuðu landssvæði, talar sama tungumál og finnur fyrir sterkri, nánast þjóðernislegri, samkennd. Þjóðflokkur hefur sameiginlega sögu, menningu og hefðir og lítur því á sig sem ókljúfanlega einingu sem orðið hefur til fyrir mildi örlaganna. Þannig hafa þjóðflokkar, líkt og þjóðir, stofnunargoðsögn. Stofnunarmýta þjóðar eða þjóðflokks er hugmynd hópsins um það hvernig hann er til kominn og er þar talið til það sem hópurinn kýs að muna eftir en hinu sleppt sem gæti valdið sundrung. Í raun má segja að meginmunurinn á þjóð í nútímaskilningi og
Strax við stofnun sjálfstæðs Alsírsks ríkis 1962 er tekið fram í raunverulegri stjórnarskrá landsins að það sé arabískt og islamskt. Hocine Ait Ahmed, berbísk stríðshetja úr Alsírstríðinu, reis upp og stofnaði flokk félagshyggjuafla (fr. le front des forces socialistes, FFS). Með flokki sínum leiddi hann síðan 10 mánaða uppreisn gegn stjórn Ben Bella. Ástæðan fyrir uppreisninni var sú sama og hefur ýtt undir margar aðrar uppreisnir Berba
Barátta alsírskra Berba fyrir viðurkenningu á máli sínu og menningu hefur þróast mest hjá þeim sem fóru í útlegð eða fluttust til Frakklands fyrr á 20. öldinni. Þar unnu þeir meðal annars að stöðlun tungumáls síns, breiddu út hugmyndina um berbíska þjóð í Frakklandi og unnu að útgáfu á heimsbókmenntum og kennslubókum á berbísku. Því má segja að Berbar hafi svarað arabavæðingu í Alsír með sinni eigin berbavæðingu.
Vorið 1980
Öllu alvarlegri átök áttu sér stað vorið [[2001]] eftir að ungur Berbi lét lífið í haldi lögreglu. Óeirðirnar og allsherjarverkföllin sem brjótast út í kjölfarið eru einfaldlega kölluð „svarta vorið“ og hefur verið lýst sem intifada Berba i Kabylíu. Þó svo að ofbeldið sem tengt er við „svarta vorið“ sé aðallega bundið við Kabylíu hefur því verið haldið fram að „neyðin sem kom fram hjá hinum ungu mótmælendum [hafi ekki verið] einstök reiði [[
Átök Frakka og Alsíringa 1954-1962 hafi verið bæði sjálfstæðisátök og þjóðernisátök, þar sem Alsíringar (sem skiptast í Araba og Berba) tóku saman höndum gegn frönskum yfirráðum. En jafnvel þó svo að franskir landnámssinnar (fr. Les colons) hafi barist jafnt gegn bæði Alsíringum og frönskum yfirvöldum, sem þeir töldu of hógvær, er ekki hægt að líta á þá sem sérstakan þjóðernishóp þar sem þeir skildu sig frá frönsku yfirvöldunum aðeins að stjórnmálalegu leyti. Þar sem markmið Berba er ekki að segja sig úr lögum við Alsír og stofna sjálfstætt ríki er óhætt að halda því fram að einn meginmunur átakanna '54-'62 og síðari uppreisna Berba sé sá að í þeim fyrrnefndu var barist fyrir sjálfstæði þjóðar en í hinum til að viðhalda menningarlegum séreinkennum.
|