„Aflagssögn“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
GünniX (spjall | framlög)
m WPCleaner v1.38 - Fixed using Wikipedia:WikiProject Check Wikipedia (Tag með vitlausa málskipan)
leiðrétti nokkrar stafsetningarvillur
 
Lína 1:
'''Aflagssögn'''<ref>{{bókaheimild|höfundur=Kristinn Ármannsson|titill=Latnesk málfræði (bók)|útgefandi=Mál og menning|ár=2001|ISBN=ISBN 9979307390}} blaðsíða 68. <br> '''102.''' gr.<br>H.''Aflagssagnir, verba deponentia''. Einnig kallaðar ''deponenssagnir'' og ''deponens-sagnir''.</ref> (eða '''''deponens''sögn'''<ref>Orðið ''deponenssögn'' kemur af latnesku sögninni ''deponere'' sem þýðir að „leggja niður“, vegna þess að aflagssagnir „leggja niður“ [[germynd]]ina. Þaðan kemur líka hið íslenska heiti (''aflagssagnir'') vegna þess að þær „leggja af“ germyndina.</ref>) er [[sagnorð|sögn]] sem hefur merkingu sem er í [[germynd]], en tekur á sig form annaraannarra [[Sagnmyndir|sagnmynda]], oftast form [[miðmynd]]ar eða [[þolmynd]]ar.
 
== Tungumál sem hafa aflagssagnir ==
''Þessi listi er ekki tæmandi.''
 
* [[Gríska]] hefur [[miðmynd]]ar aflagssagnir (sumar hverjar nokkuð algengar) og nokkrar [[þolmynd]]ar aflagssagnir. Dæmi úr grísku er ερχομαι (''erchomai'', ‚ég kem‘ eða ‚ég fer‘), sem er hagar sér eins og [[miðmynd]]/[[þolmynd]] en er þýdd með [[germynd]]inni.
* [[Latína]] hefur [[þolmynd]]ar aflagssagnir eins og ''loqui'' (‚að tala‘), ''pati'' (‚að þola‘), ''sequi'' (‚að fylgja‘) og ''horatari'' (‚að ráðleggja‘). Flestar aflagssagnir í latínu eru áhrifslausar og um helmingur þeirra beygist eftir fyrstu beygingu. Sumar hafa þolmyndarmerkingu í lýsingarhætti þátíðar. Að auki eru fjórar latneskar sagnir (''audere'' ‚að þora‘; ''gaudere'' ‚að gleðjast‘; ''solere'' ‚að venjast‘; andog ''fidere'' ‚að treysta (á)‘) kallaðar ''hálf-aflagssagnir'', vegna þess að einungis í þátíð hafa þær útlit þolmyndar en merkingu germyndar. Stundum teljast sagnirnar ''iurare'' (‚að sverja‘), ''nubere'' (‚að giftast‘) og ''placeo'' (‚að geðjast‘) til hálf-aflagssagna. Nokkrar sagnir hafa enn fremur germyndarmerkingu í lýsingarhætti þátíðar: ''adolescere'' (‚að vaxa úr grasi‘), ''cenare'' (‚að borða‘), ''placere'' (‚að geðjast‘), ''prandere'' (‚að snæða hádegisverð‘), ''potare'' (‚að drekka‘), ''iurare'' (‚að sverja‘).
 
== Dæmi ==