„Sakha“: Munur á milli breytinga

'''Sjálfstjórnarlýðveldi Saka''' eða '''Jakútía''' ([[rússneska]]: Респу́блика Саха́ (Яку́тия), ''Respublika Sakha'' (''Jakutija''); [[jakútíska]]: Саха Республиката, ''Sakha Respublikata'') er [[sjálfstjórnarlýðveldi]] í [[Rússland]]i. Það nær yfir hálft alríkisumdæmið [[Austurlönd fjær (alríkisumdæmi)|Austurlönd fjær]] og er stærsta stjórnsýsluumdæmi heims. Höfuðstaður lýðveldisins er borgin [[Jakútsk]] og íbúafjöldi þess er um 950 þúsund, sem samanstendur aðallega af rússumRússar og jakútumJakútar.

Víðáttur Saka eru gríðarmiklar eða um 3.083.523 km² (2010), eða um þrjátíu sinnum stærra en Ísland. Það er stærra en Argentína og ögn minna en Indland. ÞaðÍbúarnir hefureru færritæplega en einaein milljón íbúa. Höfuðborg þess er Jakútsk. Landið nær yfir þrjú tímabelti. Á þessum miklu víðáttum snýst sumarið um að bjargadraga björg í bú fyrir ískaldan vetur þvíþar sem kuldinnfrostið getur farið niður fyrir 65 gráður. Á sumrin getur hitinn hinsvegar farið yfir 45 gráður.

Nafnið Jakútía eða Saka er dregið af þvínafni aðsem þeir íbúar svæðisins eru af ýmsum [[tyrkir|tyrkískumtyrkneskum]] uppruna, ogsem komu þangað fyrst á [[síðmiðaldir|síðmiðöldum]], notuðu. Þeir kölluðu sig [[Sakar|Saka]] en [[Evenkar]] sem bjuggu fyrir í [[Síbería|Síberíu]], kölluðu þá „Jakó“ og þaðan fengu Rússar nafnið þegar þeir hófu að leggja svæðið undir sig snemma á 17. öld.

Frumbyggjarnir, Jakútar, eru leifar indjánaþjóðarIndjánaþjóðar sem fluttist til Norður -Ameríku. Þjóðarbrot þetta varð eftir á sléttum Síberíu og blandaðist mongólskum nágrönnum sínum. Tungumálið sem Jakútar tala í dag er komið afskylt tyrkneskum málaflokkum. Jakútar hafa verið taldir friðsælir í aldanna rás, en reyndar verið milli steins og sleggju heimsvaldasinna. Fyrst undir Djengis Khan, hinum herskáa leiðtoga mongólaMongóla. Árið 1633 byrjuðu rússneskir nýlenduherir svo að gera vart við sig þar sem Rússar voru á þeim tíma að leggja undir sig sléttur Síberíu. Árið 1642 lögðu Rússar síðan grunninn að höfuðborg Saka, sem ber nafnið Jakútsk enn þann dag í dag. Rússar byggðu borgina á bökkum fljótsins Lenu, sem er 7 km breið þar sem hún er breiðust, til að geta varist óvæntum árásum. Í tímans rás hefur borgin vaxið og dafnað sem miðstöð stjórnsýslu héraðsins. Þar má einnig finna nokkur söfn, tónlistarskóla, leiklistarskóla, háskóla og leikhús.

Síbería hefur verið talin kjörinkjörinn staður fyrir fólk með sem sýndi mótþróa gegn ríkjandi stjórn og á það jafnt við um gamla keisaradæmið og fyrrum Sovétríkin. Er það bæði vegna hrjóstugrahrjóstrugra aðstæðna og mikillar fjarlægðar frá umheiminum. Stalín leiðtogi Sovétríkjanna lét senda menn nauðuga í þröngum flutningavögnum, í milljónatali, til Síberíu í þrælabúðir. tilStór Síberíu.hluti fólksins, sem var Óvantóvant gríðarlegum kuldanum og lélegum aðbúnaði, snéri stór hluti fólksinssneri aldrei aftur til síns heima.