„Vigdís Finnbogadóttir“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
[[Mynd:Vigdis Finnbogadottir (1985).jpg|thumb|right|Vigdís Finnbogadóttir 1985]]
 
'''Vigdís Finnbogadóttir '''(f. [[15. apríl]] [[1930]]) var fjórði [[forseti Íslands]] og gegndi þvi embætti frá [[1980]] til [[1996]]. Hún var fyrsta konan i heiminum sem kosin var í [[lýðræði]]slegum [[kosningar|kosningum]] til að gegna hlutverki [[þjóðhöfðingi|þjóðhöfðingja]].
 
== Æviágrip ==
Vigdís er dóttir [[Finnbogi Rútur Þorvaldsson|Finnboga Rúts Þorvaldssonar]] prófessors og [[Sigríður Eiríksdóttir|Sigríðar Eiríksdóttur]] hjúkrunarfræðings og formanns Hjúkrunarfélags Íslands. Hún útskrifaðist úr [[Menntaskólinn í Reykjavík|Menntaskólanum í Reykjavík]] árið [[1949]] og stundaði nám í [[Frakkland]]i á árunum [[1949]]-[[1953]]. Hún lauk [[BA-próf]]i í [[franska|frönsku]] og [[enska|ensku]] við [[Háskóli Íslands|HÍ]].
 
Vigdís vann sem blaðafulltrúi [[Þjóðleikhúsið|Þjóðleikhússins]] [[1954]]-[[1957|57]]. Hún kom að stofnun leikhópsins [[Gríma|Grímu]] (stofnuð [[1962]]) og átti eftir að hafa meiri afskipti af leiklist síðar. Hún kenndi frönsku við MR og [[Menntaskólinn við Hamrahlíð|MH]] á árunum [[1962]]-[[1972]]. Hún sá um frönskukennslu í [[Ríkissjónvarpið|sjónvarpinu]] frá [[1970]]-[[1971]]. Hún kenndi franskar leikbókmenntir við HÍ [[1972]]-[[1980]] og var leikhússtjóri [[Leikfélag Reykjavíkur|Leikfélags Reykjavíkur]] samhliða því.
 
Þann [[29. júní]] [[1980]] var Vigdís kjörin forseti Íslands. Hún var fyrsta konan sem bauð sig fram til forsetaembættis og bar sigurorð af þremur körlum. Hún tók svo við embætti mánuði síðar og gegndi því í fjögur kjörtímabil, eða til 1996.
 
Erfiðasta árið á embættisferli Vigdísar var árið 1995 þegar snjóflóð fellu á [[Súðavík]] og á [[Flateyri]] með 9 mánaða millibili með þeim afleiðingum að samtals létust 34. Vigdís þótti sýna af sér mikla manngæsku á þeim minningarathöfnum sem haldnar voru um þá sem létust. Þar sýndi hún þeim sem misst höfðu ástvini samúð og hvatti íslensku þjóðina til þess að sýna samstöðu með Vestfirðingum á þessum erfiðu tímum.
 
Eftir að hún lét af embætti hefur hún unnið að ýmsum málum, einkum tengdum menningu og tungumálum. Hún er [[velgjörðarsendiherra UNESCO]] (Menningarmálastofnunnar Sameinuðu Þjóðanna) og er meðlimur í samtökunum [[Council of Women World Leaders]]. Frá [[2001]] hefur rannsóknarstofnun [[Háskóli Íslands|Háskóla Íslands]] í erlendum tungumálum verið kennd við Vigdísi, ([[Stofnun Vigdísar Finnbogadóttur í erlendum tungumálum]]).
 
Vigdís fékk stórkross [[Hin íslenska fálkaorða|Hinnar íslensku fálkaorðu]] fyrir störf í þágu íslensku þjóðarinnar árið 1996.
 
Árið [[1988]] kom út bókin ''Ein á forsetavakt: dagar í lífi Vigdísar Finnbogadóttur'' eftir [[Steinunn Sigurðardóttir|Steinunni Sigurðardóttur]] sem lýsir tímabili þar sem höfundur fylgir Vigdísi eftir við leik og störf og segir frá því sem á daga hennar drífur. Árið [[2009]] kom svo út ævisaga Vigdísar, ''Kona verður forseti'', rituð af [[Páll Valsson|Páli Valssyni]].
 
==Tenglar==