„Malaría“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1:
[[Mynd:P vivax trophozoite4.jpg|thumb|right|200px|[[Rautt blóðkorn]] sem smitað er af malaríuafbrigðinu P. vivax.]]
'''Malaría''' eða '''mýrakalda''' er [[smitsjúkdómur]] sem er útbreiddur í mörgum [[hitabelti]]slöndum.<ref>Ulrika Andersson og Ólafur Páll Jónsson. „Hvaða sjúkdómar eru algengastir í þróunarlöndunum?“. Vísindavefurinn 20.12.2001. http://visindavefur.is/?id=2020. (Skoðað 13.5.2010).</ref> Nafnið er komið af [[ítalska|ítölsku]] orðunum „''mala aria''“, sem þýðir „slæmt loft“ sem aftur skýrist af barnslegum misskilningi á
Orsök sjúkdómsins eru einnrar-sellu-[[sníkjudýr]] af ættkvíslinni [[Plasmodium]], ekki vírusar eða bakteríur. Snýkjudýr þessi berast á milli manna, með stungum kvenkyns [[moskítófluga]]. Karlkyns moskítóflugur nærast ekki á blóði úr mannfólki. Kvenkyns moskítóflugur fá úr blóði efni sem þær fá ekki auðveldlega annarsstaðar sem þær nota til framleiðslu frjóverpis (eggja). Sníkjudýrin sýkja [[rauð blóðkorn]] í [[hýsill|hýsli]] sínum þar sem kynlaus fjölgun á sér stað. Blóðkornin springa, [[snýkjudýrin]] losna út í blóðrásina og [[sýkja]] önnur rauð blóðkorn.<ref>[http://wayback.vefsafn.is/wayback/20070502112009/www.landlaeknir.is/Pages/782 „Malaría - mýrarkalda“]</ref> Þetta veldur [[sótthiti|sótthita]] og [[blóðleysi]]. Í alvarlegum tilvikum getur sjúklingurinn fallið í [[dá]] og jafnvel [[lát]]ist í kjölfarið.
| |||