„Bandaríkin“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
m Tók aftur breytingar 85.116.80.1 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Berserkur
Ekkert breytingarágrip
Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímavef
Lína 1:
{{Land
| nafn =
|nafn_í_eignarfalli = Bandaríkjanna
|nafn_á_frummáli = United States of America (USA)
|fáni = Flag of the United States.svg
|skjaldarmerki = US-GreatSeal-Obverse.svg
|kjörorð = In God We Trust
|kjörorð_tungumál = enska
|kjörorð_þýðing = Vér treystum á Guð
|þjóðsöngur = [[The Star-Spangled Banner]]
|staðsetningarkort = United States (orthographic projection).svg
|höfuðborg = [[Washington DC]]
|tungumál = [[enska]] ''[[de facto]]''
|stjórnarfar = [[Sambandslýðveldi]]
|titill_leiðtoga = [[Forseti Bandaríkjanna|forseti]]
|nöfn_leiðtoga = [[Donald Trump]]
|staða = [[Sjálfstæði]]
|staða_athugasemd = undan [[Bretland]]i
|atburður1 = Yfirlýst
|dagsetning1 = [[4. júlí]] [[1776]]
|atburður2 = Viðurkennt
|dagsetning2 = [[3. september]] [[1783]]
|flatarmál = 9.629.091 (UN 2007)
|stærðarsæti = 3
|hlutfall_vatns = 4,87
|fólksfjöldi = 317.238.626
|mannfjöldaár = 2013
|mannfjöldasæti = 3
|íbúar_á_ferkílómetra = 33
|VLF = 12.485.000
|VLF_ár = 2006
|VLF_sæti = 1
|VLF_á_mann = 42.000
|VLF_á_mann_sæti = 8
|VÞL = {{ágóði}} 0,948
|VÞL_sæti = 8
|gjaldmiðill = [[Bandaríkjadalur]]
|tímabelti = [[UTC]]-5 til -10 <br /><small>Sumartími: UTC -4 til -9</small>
|tld = us
|símakóði = 1
|flatarmál_magn = 1_E11
|}}
'''Bandaríki Ameríku''' (stundum nefnd '''Bandaríki Norður-Ameríku''', [[skammstöfun|skammstafað]] '''BNA'''), oftast kölluð '''Bandaríkin''', eru [[sambandslýðveldi]] sem er næststærsta [[ríki]] [[Norður-Ameríka|Norður-Ameríku]] að [[flatarmál]]i (9,83 milljónir km²) og jafnframt það fjölmennasta með yfir 305 milljónir íbúa. Þau eru enn fremur fjórða stærsta land heims og það þriðja fjölmennasta. Þau teygja sig milli [[Atlantshaf]]s og [[Kyrrahaf]]s og eiga landamæri að [[Kanada]] í norðri og [[Mexíkó]] í suðri. Bandaríkin samanstanda af 50 [[Fylki Bandaríkjanna|fylkjum]] sem njóta nokkurs sjálfræðis í eigin efnum og hafa eigin löggjöf sem þó má ekki stangast á við [[stjórnarskrá Bandaríkjanna]]. Auk sambandsríkjanna hafa Bandaríkin lögsögu yfir ýmsum hjálendum víða um heim.
 
Bandaríkin rekja uppruna sinn til [[Sjálfstæðisyfirlýsing Bandaríkjanna|sjálfstæðisyfirlýsingarinnar]] frá 4. júlí 1776 þegar þrettán [[Bretland|breskar]] [[Nýlenda|nýlendur]] lýstu yfir eigin frelsi og sjálfstæði frá Breska heimsveldinu. Nýlendurnar höfðu betur í [[Frelsisstríð Bandaríkjanna|Frelsisstríði Bandaríkjanna]] en það var fyrsta nýlendustríðið þar sem nýlendan hafði betur en herraþjóðin. Nýlendurnar samþykktu sameiginlega stjórnarskrá í [[Philadelphia|Philadelphiu]] þann 17. september 1787. Stjórnarskráin gerði nýlendurnar þrettán að einu lýðveldi.
 
Á 20. öldinni tóku Bandaríkin forystu í heiminum hvað varðar [[Efnahagur|efnahagsleg]], [[Stjórnmál|pólitísk]], [[her]]naðarleg og [[menning]]arleg áhrif. Bandaríska hagkerfið er það stærsta í heimi en [[verg landsframleiðsla]] Bandaríkjanna árið 2006 var 13 billjónir [[Bandaríkjadalur|bandaríkjadala]], það er að segja um það bil fjórðungur af vergri landframleiðslu alls heimsins. [[Evrópusambandið]] er stærra hagkerfi en Bandaríkin en er ekki ein þjóð.
 
== Landafræði og umhverfi ==