„Sjálfbærni“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
NicoScribe (spjall | framlög)
Tek aftur breytingu 1568778 frá 157.157.11.4 (spjall) ?
jas
Lína 3:
'''Sjálfbærni''' lýsir því þegar áhersla er lögð á að nýta það sem í boði er án þess að það hafi skaðleg áhrif á jörðina og með því vonandi varðveita auðlindir jarðar fyrir komandi kynslóðir. Hugtakið er meðal annars notað í [[Umhverfis- og auðlindahagfræði]] og þá oft í tengslum við efnahagslega hagkvæmni (e. [https://en.wikipedia.org/wiki/Economic_efficiency economic efficiency]) og reglu Hartwick's (e. [https://en.wikipedia.org/wiki/Hartwick%27s_rule Hartwick's rule]).
 
==Hugtakið sjálfbærni cough==
Sjálfbærni (e. [https://en.wikipedia.org/wiki/Sustainability sustainability]) er eitt helsta hugtakið í tengslum við hugsunina um afleiðingar þeirra ákvarðanna sem teknar eru í dag á hag og velferð manna og dýra í framtíðinni. Með sjálfbærni er almennt átt við getu kerfisins til að viðhalda sér með tímanum og gefur til kynna að komandi kynslóðir ættu ekki að vera verr settar en núverandi kynslóðir.<ref>Field, Barry C. (2016). ''Natural Resource Economics: An Introduction''. Waveland Press, Inc.</ref>
Þau samfélög sem aðhyllast sjálfbærni reyna að endurnýta það sem þau geta og er það gert svo að komandi kynslóðir geti notið þeirra auðlinda sem jörðin hefur uppá að bjóða líkt og núverandi kynslóðir hafa gert. Oft getur þó reynst erfitt að setja fram eina afgerandi skilgreiningu á hugtakinu sjálfbærni þar sem það er sífellt að þróast. Til dæmis eru til fleiri en 500 skilgreiningar á hugtakinu.<ref>Dhanda & Young. (2013). ''Sustainability: Essentials for Business''. Sage Publication.</ref>
 
==Efnahagsleg hagkvæmni cough==
Hægt er að líta á [[efnahaglega hagkvæmni]] bæði frá kyrrstöðu hagkvæmni og tímatengdri hagkvæmni.<ref>Field, Barry C. (2016). ''Natural Resource Economics: An Introduction''. Waveland Press, Inc.</ref>
===Kyrrstöðu hagkvæmni cough===
[[Kyrrstöðu hagkvæmni]] er ástand þar sem aðeins er litið á eitt tímabil og þá sérstaklega núverandi tímabil. Ákvarðanir sem teknar eru með tilliti til kyrrstöðu hagkvæmni sjá afleiðingar þeirra ákvarðanna aðeins á því ári eða tímabili sem þær eru teknar.<ref>Field, Barry C. (2016). ''Natural Resource Economics: An Introduction''. Waveland Press, Inc.</ref>
===Tímatengd hagkvæmni cough===
[[Sjálfbærni og tímatengd hagkvæmni|Tímatengd hagkvæmni]] er ástandið þar sem ekki er aðeins litið á eitt tímabil eða ár heldur einnig þau sem eru komandi í framtíðinni. Ákvörðun sem tekin er á tímatengdan hagkvæman hátt tekur tillit til allra afleiðinga sem mögulega gætu orðið vegna ákvörðunarinnar, hvort sem afleiðingin gæti átt sér stað í ár eða á komandi árum.<ref>Field, Barry C. (2016). ''Natural Resource Economics: An Introduction''. Waveland Press, Inc.</ref>
====Sjálfbærni og tímatengd hagkvæmni cough====
Kynslóðir framtíðarinnar eiga ekki að vera verr settar heldur en kynslóðir nútímans, þetta er það sem sjálfbærni gefur til kynna. En hvað er átt við með að vera verr settur? Segjum sem svo að krafist sé þess í þeim skilningi að nægt sé til af raunverulegum birgðum og að [[Náttúruauðlind|náttúruauðlindir]] séu til staðar. Skilyrði fyrir sjálfbærni væru þau að framtíðarkynslóðir ættu ekki að eiga minna af birgðum heldur en til eru í nútímanum. Þegar kemur að [[endurnýjanlegum auðlindum]] (e. [https://en.wikipedia.org/wiki/Renewable_resource renewable resources]) að þá er enginn sérstakur ágreiningur á milli sjálfbærni og tímatengdrar hagkvæmni. Tímatengd hagkvæmni gefur yfirleitt til kynna stöðugleika í birgðum [http://www.visindavefur.is/svar.php?id=60548 auðlinda] í gegnum tíman en það er í samræmi við þetta ákveðna viðhorf á sjálfbærni.<ref>Field, Barry C. (2016). ''Natural Resource Economics: An Introduction''. Waveland Press, Inc.</ref>
 
==Regla Hartwick's cough==
Í tengslum við sjálfbærni þá mælir regla Hartwick's fyrir um endurfjárfestingu auðlindarentunnar (e. [https://en.wikipedia.org/wiki/Resource_rent resource rent]) og að viðhalda þannig gildum nettó fjárfestingarinnar sem núll.<ref>Asheim, Geir B. (2011). ''Hartwick's Rule''. Oslo: University of Osli. Sótt 28. júní af http://folk.uio.no/gasheim/hr03.pdf.</ref> Ef gildið er minna en núll þá hefur fjárfesting verið meiri en hefði þurft að vera og ef það er meira en núll þá hefur fjárfesting verið minni en hefði þurft að vera.
Árið 1976 kom út grein í tímaritinu [https://en.wikipedia.org/wiki/The_American_Economic_Review American Economic Review] þar sem upphaflega framsetningin var skilgreind á eftirfarandi hátt:
Lína 28:
</div>
 
==Heimildir cough==
{{Reflist}}
 
==Tengt efni cough==
[[Náttúruauðlind]]