Wikipedia

„Hallærið mikla (Írland)“: Munur á milli breytinga

Síða Spjall

Hallærið mikla (Írland) (breyta)

Útgáfa síðunnar 4. október 2017 kl. 22:33

347 bæti fjarlægð ,  fyrir 4 árum
ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
{{Hreingera}}
[[File:Skibbereen by James Mahony, 1847.JPG|thumb|right|Teikning af ástandinu á Írlandi eftir James Mahony sem birt var í ''Illustrated London News'' árið 1847.]]
'''Hallærið mikla''' ({{lang-ga|an Gorta Mór}}, {{IPA-ga|anˠ ˈgɔɾˠt̪ˠa mˠoːɾˠ|}}) eða '''mikla hungrið''' var tímabil mikillar hungursneyðar, sjúkdóma og brottflutnings frá [[Írland|Írlandi]] á milli 1845 og 1852.[./Great_Famine_(Ireland)#cite_note-FOOTNOTEKinealy1994xv-1 <span class="mw-reflink-text"><nowiki>[1]</nowiki></span>]{{sfn|Kinealy|1994|p=xv}} Það er stundum kallað, aðallega utan Írlands, '''Írska kartöflu hungursneyð''', því að um tveir fimmtu hlutar þjóðarinnar reiddu sig eingöngu á þessa ódýru uppskeru vegna fjölda sögulegra ástæðna.[./Great_Famine_(Ireland)#cite_note-FOOTNOTEKinealy19945-2 <span class="mw-reflink-text"><nowiki>[2]</nowiki></span>]{{sfn|Kinealy|1994|p=5}}[./Great_Famine_(Ireland)#cite_note-FOOTNOTEO.27Neill20091-3 <span class="mw-reflink-text"><nowiki>[3]</nowiki></span>]{{sfn|O'Neill|2009|p=1}} Í hungursneyðinni lést nær ein milljón fólks og milljón fleiri fluttust frá Írlandi,[./Great_Famine_(Ireland)#cite_note-FOOTNOTERoss2002226-4 <span class="mw-reflink-text"><nowiki>[4]</nowiki></span>]{{sfn|Ross|2002|p=226}} sem olli því að íbúum eyjarinnar fækkaði um 20% til 25%.[./Great_Famine_(Ireland)#cite_note-FOOTNOTEKinealy1994357-5 <span class="mw-reflink-text"><nowiki>[5]</nowiki></span>]{{sfn|Kinealy|1994|p=357}}
'''Hallærið mikla''' (''an Gorta Mór'' á [[Írska|írsku]]) eða '''hungrið mikla''' var tímabil mikillar hungursneyðar, sjúkdóma og fólksflótta frá [[Írland|Írlandi]] á milli 1845 og 1852.<ref>Kinealy, Christine (1994), This Great Calamity, Gill & Macmillan, bls. xv.</ref> Utan Írlands er hallærið stundum kallað '''írska kartöfluhungursneyðin''' því að um tveir fimmtu hlutar þjóðarinnar reiddu sig eingöngu á þessa ódýru uppskeru ýmissa hluta vegna.<ref>Kinealy 1994, bls. 5.</ref><ref>O'Neill, Joseph R. (2009), The Irish Potato Famine, ABDO, bls. 1.</ref> Í hungursneyðinni lést nær ein milljón fólks og milljón að auki fluttist frá Írlandi,<ref>Ross, David (2002), Ireland: History of a Nation, New Lanark: Geddes & Grosset, bls. 226.</ref> sem olli því að íbúum eyjarinnar fækkaði um 20% til 25%.<ref>Kinealy 1994, p. 357.</ref>
 
Yfirleitt er talaðkartöflumygla umtalin sökudólg hungursneyðarinnarhafa varátt kartöflumygla,[./Great_Famine_(Ireland)#cite_note-FOOTNOTE.C3.93_Gr.C3.A1da20067-6sök <spaná class="mw-reflink-text"><nowiki>[6]</nowiki></span>]{{sfn|Óhungursneyðinni, Gráda|2006|p=7}}en semhún herjaði á kartöfluræktun í allariallri Evrópu á fimmta áratug 19. aldar. Áhrif þessahennar á Írlandi voru þó hlutfallslega meiri, sökum þess að þriðjungur þjóðarinnar byggði búskap sinn á [[Kartafla|kartöflum]]. vegnaFyrir ýmissaþessu ástæðanvoru ýmsar ástæður, tþ.dá.m. vegna þjóðernislegraþjóðernislegar, trúarbragðalegratrúarlegar, stjórnmálalegrastjórnmálalegar, félagslegrafélagslegar og efnahagslegraefnahagslegar. ástæðna,Má einsþar ognefna landsvæðislandsvæði, fjarveru landeigenda, og Kornlaganna,Kornlögin; sérstakan toll sem alltBretlandsstjórn hafði sett á innflutt korn á árunum 1815 til 1846. Allt stuðlaði þetta að hörmungunum með mismunandi hætti og eruer enn mikilmikið rætt um umræðuefniorsakirnar í sögulegum samræðum.
 
== Skýringar ==
{{Reflist|colwidth=30em|group=fn}}
 
== Tilvitnanir ==
<references/>
{{reflist|30em}}
[[Flokkur:Saga Írlands]]
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/wiki/Kerfissíða:MobileDiff/1567787“