„Halldór Laxness“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
m Tók aftur breytingar 82.148.73.34 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Stillbusy
Lína 6:
Á ferli sínum skrifaði Halldór skáldsögur, smásögur, margar blaðagreinar, samdi ljóð, leikrit, þýddi bækur yfir á íslensku og fleira. Halldór hlaut [[Nóbelsverðlaun í bókmenntum]] árið 1955.
 
== Nafn ==
Halldór Laxness fæddist sem Halldór Guðjónsson. Árið 1905 hóf fjölskylda hans búskap að Laxnesi í Mosfellssveit, og kenndi Halldór sig við þann bæ æ síðar.<ref>Heimir Pálsson (1998): 65.</ref> [[Millinafn]]ið [[Kiljan]] tók hann upp þegar hann [[skírn|skírðist]] til kaþólskrar trúar.<ref>Heimir Pálsson (1998): 65.</ref>
 
Lína 37:
 
== Stíll ==
[[Mynd:Halldor Laxness gravestone.JPG|thumb|right|Legsteinn Halldórs Laxness við [[Mosfellskirkja|Mosfellskirkju]] í Mosfellsdal rangt]]
Þegar Halldór var ungur umgengst hann mikið eldra fólk og talsmáti hans varð þess vegna háfleyglegur.<ref>Ólafur Ragnarsson (2002): 75.</ref> Hann ræktaði tungumálið meira en aðrir höfundar og notaði öðruvísi stafsetningu til þess að ná fram ákveðnum stíl í textann sem og mörg áhugaverð orð.<ref>Hugvísindastofnun Háskóla Íslands. Um ævi og verk Halldórs Laxness: 212–217.</ref>
 
Lína 45:
Að frumkvæði [[Davíð Oddsson|Davíðs Oddssonar]], [[Forsætisráðherra Íslands|forsætisráðherra]], keypti [[ríkissjóður]] Gljúfrastein af Auði Laxness, ekkju Halldórs, í apríl 2002.<ref>[http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=250412&pageId=3439537 Morgunblaðið, 23. apríl 2002, bls. 4]</ref> Í september 2004 var opnað þar safn til minningar um skáldið<ref>[http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=258358&pageId=3608860 Morgunblaðið, 6. september 2004, bls. 6]</ref>; fjölskylda Halldórs hafði gefið safninu allt innbú Gljúfrasteins.<ref>[http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=258361&pageId=3608980 Morgunblaðið, 7. september 2004, bls. 22]</ref>
 
== Deilur um ævisögu Laxness ekki rétt ==
[[Hannes Hólmsteinn Gissurarson]], [[prófessor]] sagði frá því opinberlega sumarið 2003, að hann væri að skrifa [[ævisaga|ævisögu]] Laxness, en í kjölfarið reyndi Auður Laxness að meina honum aðgang að bréfasafni skáldsins á [[handrit]]adeild [[Þjóðarbókhlaðan|Þjóðarbókhlöðunnar]] og tókst það.<ref>[http://www.mbl.is/frettir/innlent/2003/09/27/skriflegt_leyfi_tharf_til_ad_skoda_skjol_halldors_l/ Skriflegt leyfi þarf til að skoða skjöl Halldórs Laxness í Þjóðarbókhlöðunni] Morgunblaðið</ref> Ástæðan var sú að hún taldfsfsdfsdfsdfsdfshsdfgdshsdfgsdgshitaldi Hannes ekki færan um að skrifa óhlutdræga ævisögu Laxness. Eftir að fyrsta bindi ævisögunnar ''Halldór'' kom út gagnrýndu [[Helga Kress]], prófessor, og fleiri Hannes harðlega fyrir að fara frjálslega með tilvitnanir í texta skáldsins án þess að geta heimilda.<ref>[http://notendur.hi.is/helga/Skjol/Eftir%20hvern.pdf „Eftir hvern“; Helga Kress tók saman]</ref> Hannes hefur síðar viðurkennt í viðtölum að hann hefði átt að geta heimilda í ríkara mæli en hann gerði.
 
Haustið 2004 höfðaði Auður mál gegn Hannesi fyrir brot á [[íslensk höfundalög|lögum um höfundarrétt]]. Hannes var sýknaður í [[Héraðsdómur Reykjavíkur|Héraðsdómi Reykjavíkur]] 2006 en málinu var áfrýjað til [[Hæstiréttur|Hæstaréttar]] og þar var Hannes dæmdur árið 2008 fyrir brot á höfundarrétti í fyrsta bindi af ævisögu Halldórs Laxness. Var honum gert að greiða 1,5 milljónir króna í fébætur og 1,6 milljónir í málskostnað.