„Donald Trump“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
donald trump |
m Tók aftur breytingar 130.208.135.152 (spjall), breytt til síðustu útgáfu CommonsDelinker |
||
Lína 1:
{{Persóna
| nafn = Donald John Trump
| mynd =
| myndastærð = 200px
| myndatexti =
| fæðingarnafn = Donald John Trump
| fæðingardagur = {{Fæðingardagur og aldur|1946|6|14}}
| fæðingarstaður = [[New York]], [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]]
| dauðadagur =
| dauðastaður =
| starf = Forseti Bandaríkjanna
| heimasíða = https://www.donaldjtrump.com
| niðurmál =
| hæð =
| þyngd =
}}
'''Donald John Trump''' (fæddur [[14. júní]] [[1946]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] [[stjórnmálamaður]] og fyrrum viðskiptajöfur. Hann er fæddur og uppalinn í [[New York]]-borg í [[New York-fylki]]. Hann var stjórnandi sjónvarpsþáttanna ''[[Lærlingurinn]]'' (enska: ''The Apprentice'') á árunum [[2004]]-[[2015]]. Hann bauð sig fram sem fulltrúi [[Repúblikanaflokkurinn|Repúblikanaflokksins]] í [[Forsetakosningar í Bandaríkjunum|forsetakosningunum í Bandaríkjunum]] þann [[8. nóvember]] [[2016]] og tók við embættinu af [[Barack Obama]] þann [[20. janúar]] [[2017]] sem nýkosinn 45. [[forseti Bandaríkjanna]]. Trump er með gráðu í [[viðskiptafræði]].
==Forsetakosningarnar árið 2016==
Mikla athygli í vakti í kosningabaráttunni þegar [[Ted Cruz]] vann fyrstu forkosningar Repúblíkana í [[Iowa]]-fylki þann 1. febrúar [[2016]] og Donald Trump varð í öðru sæti. Í kjölfarið ásakaði Trump Ted Cruz um að hafa "stolið" kosningum.<ref>http://www.politico.com/story/2016/02/trump-cruz-stole-iowa-tweet-deleted-218674</ref>. Kosningabaráttan sem var framundan við mótframbjóðanda hans, [[Hillary Clinton]], þótti óvægin. Trump var m.a. sakaður um kynferðislega áreitni gagnvart konum frá gömlum upptökum og sjálfur kallaði hann Hillary glæpamann sem ætti að læsa inni. Kannanir sýndu að [[Hillary Clinton]] hafði yfirhöndina. En þvert á allar kannanir vann Trump að lokum.
==Eignir og starfsemi==
Árið 1971 fékk Trump stjórn yfir eignum föðurs síns Fred Trump og stofnaði til [[The Trump Organization]]. Fyrirtækið á 14.000 íbúðir í [[Brooklyn]], [[Queens]] og [[Staten Island]]. Þar að auki á hann m.a. aðrar eignir eins og hótel, og spilavíti. Talið er að hann eigi að minnsta kosti 16 golfvelli í Bandaríkjunum og þá á hann einnig golfvöll í [[Skotland|Skotlandi]]. Árið 1983 byggði Trump 58 hæða skýjakljúf, Trump Tower, á [[Manhattan]]. Trump átti fegurðarkeppnina Miss USA pageants, frá 1996 til 2015. Trump átti stofnunina Trump University en hann var lagður niður eftir málaferli.
Viðskipti hans og aðferðir hafa hlotið mikla gagnrýni, sem meðal annars kemur fram í heimildamyndinni ''[["The Mad World of Donald Trump"]]'' sem breska sjónvarpsstöðin [[Channel Four]] framleiddi.
Auður hans er metinn á sem svarar um 4,5 milljörðum bandaríkjadala og bandaríska tímaritið ''[[Forbes]]'' taldi hann vera í 72. sæti yfir valdamestu menn heims árið [[2015]].<ref>http://www.forbes.com/powerful-people/gallery/donald-trump</ref>.
===Pólitísk tengsl===
Trump studdi [[Ronald Reagan]] á 9. áratugnum en lítið er vitað um pólitískar skoðanir hans fyrir þann tíma. Trump var í [[Demókrataflokkurinn|Demókrataflokknum]] frá 2001-2008 en árið 2011 þá gekk hann í [[Repúblikanaflokkurinn|Repúblikanaflokkinn]].
==Stefnumál==
===Félagsleg og heilsutengd málefni===
Trump lýsir sér sem andstæðingi [[fóstureyðing]]a (pro life) nema í tilvika [[nauðgun]]ar, [[sifjaspell]]a og af alvarlegum heilsufarsástæðum.
Hann er á móti lögleiðingu [[marijúana]] en með læknisfræðilegri notkun þess. Trump er andstæðingur the [[Obamacare|Affordable Care Act]] ( einnig þekkt sem [[Obamacare]]) og vill skipta því út fyrir markaðslegar lausnir. Trump er fylgjandi [[dauðarefsing]]u.
===Efnahagsmál===
Trump vill lækka fyrirtækjaskatta niður í 15%. Hann hefur haft frammi ýmsar skoðanir um [[lágmarkslaun]] en vill að hvert ríki ákveði þau fyrir sig.
Hann vill vernda bandarísk störf og framleiðslu með tollamúrum.
===Umhverfismál===
Trump hafnar samhljóða áliti vísindamanna um [[hlýnun jarðar|loftlagsbreytingar]] og vill hafna [[Parísarsamkomulagið|Parísarsamkomulaginu]] um það.
===Utanríkisstefna===
Trump vill auka fjárframlög í bandaríska herinn en vill minnka umsvif hans í [[NATO]]. Hann er aðdáandi [[Ísrael]]sríkis og styður frekari byggingar á [[Vesturbakkinn|Vesturbakkanum]]. Kjarnorkusamninginn sem Obama gerði við [[Íran]] myndi hann leysa upp.
Hann myndi viðurkenna [[Krímskagi|Krímskaga]] sem rússneskt landsvæði og afnema viðskiptabann á [[Rússland]].
===Innflytjendastefna===
Trump hefur lofað því að byggja vegg á landamærum Bandaríkjanna og [[Mexíkó]], senda burt 11 milljónir ólöglegra innflytjenda og viðurkennir ekki ríkisborgararétt þeirra sem fæðast þar. Hann hefur sagst vilja banna [[múslimar|múslimum]] að koma til landsins en mildaði afstöðu sína með því að segja að hann vildi banna fólk frá ákveðnum löndum sem eru með þekkta hryðjuverkasögu gegn Bandaríkjunum.
==Fjölskylda==
Trump er skoskur í móðurætt og þýskur í föðurætt. Bróðir hans lést úr krabbameini fyrir aldur fram. Trump á fimm börn úr þremur hjónaböndum. Núverandi eiginkona hans er fyrrum fyrirsætan [[Melania-Knauss Trump|Melania Knauss -Trump]], sem er fædd og uppalin í [[Slóvenía|Slóveníu]] og er fædd árið 1970.
==Trúarskoðanir==
Trump er mótmælendatrúar (presbyterian).
==Forsetatíð==
===2017===
Í fyrstu viku sinni í embætti gaf Trump út 12 tólf tilskipanir og fyrirmæli. Meðal annars um að minnka útgjöld til heilbrigðatryggingakerfis Barracks Obama, um framkvæmdir við umdeildar olíuleiðslur frá Kanada til Bandaríkjanna, bann við styrkingu Bandaríkjanna við samtök sem bjóða upp á fóstureyðingar og hugmyndir eru uppi að leggja 20% toll af vörum frá Mexíkó sem liður í því að láta landið borga undir múr á landamærum ríkjanna. Enrique Pena Nieto, forseti Mexíkó, aflýsti fundi sínum með Trump í kjölfarið. Til stendur að banna fólki frá nokkrum löndum þar sem múslímar eru í meirihluta, að koma til Bandaríkjanna: Sýrland, Írak, Íran, Líbýa, Súdan, Sómalía og Jemen. Trump ritaði undir tilskipun um úrsögn Bandaríkjanna úr TPP (Trans Pacific Partnership), viðskipasamningi Kyrrhafsríkja,.
Áætlun gegn loftslagsbreytingum var tekin út af síðu forsetaembættisins og skýrsla um stöðu samkynhneigðra, tvíkynhneigðra og transfólks á vinnustöðum. Stjórn Trumps krefst þess að fá að fara yfir allar rannsóknir og gögn vísindamanna Umhverfisverndarstofnunar Bandaríkjanna (EPA) áður en þau koma fyrir sjónir almennings.<ref>[http://www.ruv.is/frett/fyrsta-vika-donalds-trumps-bandarikjaforseta Fyrsta vika Donalds Trumps Bandaríkjaforseta] Rúv, skoðað 27. jan, 2017.</ref>
==Heimild==
{{commonscat|Donald Trump}}
{{wpheimild|tungumál= en|titill= Donald Trump|mánuðurskoðað= 10. nóv|árskoðað= 2016 }} S.s. undirkaflar.
==Tilvísanir==
[[Flokkur:Bandarískir athafnamenn]]
[[Flokkur:Bandarískir stjórnmálamenn]]
[[Flokkur:Forsetar Bandaríkjanna]]
{{f|1946}}
| |||