„31. maí“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
JabbiAWB (spjall | framlög)
m clean up, replaced: {{MaíDagatal}} → {{dagatal|maí}} using AWB
mEkkert breytingarágrip
Lína 1:
{{dagatal|maí}}
 
'''31. maí''' er 151. [[Sólarhringur|dagur]] [[ár]]sins (152. á [[hlaupár]]i) samkvæmt [[gregoríska tímatalið|gregoríska tímatalinu]]. 214 dagar eru eftir af árinu. Þennan dag er [[reyklausi dagurinn]] um allan heim.
 
== Atburðir ==
* [[1325]] - [[Ísabella af Frakklandi, Englandsdrottning|Ísabella]] Englandsdrottningu undirritaði í Frakklandi friðarsamning við [[Karl 4. Frakkakonungur|Karl]] bróður sinn fyrir hönd manns síns, [[Játvarður 2.|Játvarðar 2.]], en neitaði svo að snúa aftur og gerði uppreisn gegn manni sínum.
<onlyinclude>
* [[1564]] - [[Danmörk|Danir]] sigruðu [[Svíþjóð|Svía]] í [[sjóorrusta|sjóorrustu]] norðan við [[Öland]].
* [[1735]] - Stærri [[Lóndrangar|Lóndrangurinn]] á [[Snæfellsnes]]i var klifinn og mældur 44 faðma hár. Hann var svo næst klifinn [[1938]].
* [[1653]] - [[Innósentíus 10.]] páfi fordæmdi [[Jansenismi|Jansenisma]] sem villutrú með páfabullunni ''[[Cum occasione]]''.
* [[1659]] - [[Holland]], [[England]] og [[Frakkland]] gerðu með sér [[Hagsáttmálinn 1659|Hagsáttmálann]].
* [[1669]] - [[Samuel Pepys]] ritaði síðustu færsluna í dagbók sína.
* [[1677]] - [[Danmörk|Danir]] undir forystu [[Niels Juel]] unnu sigur á [[Svíþjóð|Svíum]] í sjóorrustu milli [[Femern]] og [[Warnemünde]].
* [[1735]] - [[Ásgrímur Böðvarsson]] kleif stærri [[Lóndrangar|Lóndranginn]] á [[Snæfellsnes]]i í fyrsta sinn.
* [[1909]] - Hornsteinn var lagður að byggingu heilsuhælis fyrir berklaveika á [[Vífilsstaðir|Vífilsstöðum]].
* [[1910]] - [[Suður-Afríkusambandið]] var stofnað af Bretum.
* [[1935]] - Bandaríska kvikmyndafyrirtækið [[20th Century Fox]] var stofnað.
* [[1952]] - Skemmtigarðurinn [[Efteling]] var stofnaður í Hollandi.
* [[1961]] - [[Suður-Afríka]] varð lýðveldi í kjölfar þjóðaratkvæðagreiðslu meðal hvíta minnihlutans.
* [[1962]] - [[Sambandsríki Vestur-Indía]] var formlega lagt niður.
* [[1970]] - [[sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 1970|Sveitarstjórnarkosningar]] á Íslandi.
* [[1970]] - [[Jarðskjálftinn í Ancash]] olli [[skriða|skriðu]] sem færði bæinn [[Yungay]] í Perú í kaf. 47.000 manns létust.
* [[1971]] - Útlagastjórn í Indlandi lýsti formlega yfir stofnun ríkisins [[Bangladess]].
* [[1973]] - Heimsmálafundur haldinn á [[Kjarvalsstaðir|Kjarvalsstöðum]]: [[Richard Nixon]] [[Bandaríkin|Bandaríkjaforseti]] og [[Georges Pompidou]] [[Frakkland]]sforseti ræddu málin. Með í för voru [[Henry Kissinger]] og [[Giscard D'Estaing]].
* [[1976]] - [[Universidade Estadual de Feira de Santana]] var stofnaður í Brasilíu.
* [[1976]] - [[Sýrland|Sýrlendingar]] hófu þátttöku í [[Borgarastyrjöldin í Líbanon|borgarastyrjöldinni í Líbanon]].
* [[1981]] - [[Borgarastyrjöldin á Srí Lanka]]: [[Bókasafnið í Jaffna]] var brennt til grunna.
* [[1985]] - 41 [[skýstrokkur]] gekk yfir [[Ohio]] í Bandaríkjunum með þeim afleiðingum að 77 létust.
* [[1986]] - [[sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 1986|Sveitarstjórnarkosningar]] á Íslandi.
* [[1986]] - [[Heimsmeistaramót landsliða í knattspyrnu karla 1986]] hófst í Mexíkó.
* [[1988]] - Fyrsti [[Reyklausi dagurinn]] var haldinn hátíðlegur um allan heim.
<onlyinclude>
* [[1989]] - Sex félagar í [[Byltingarhreyfingin Túpac Amaru|Byltingarhreyfingunni Túpac Amaru]] í Perú myrtu átta homma og klæðskiptinga á bar í borginni [[Tarapoto]].
* [[1990]] - [[Karmelítaklaustrið í Hafnarfirði]] varð 50 ára. Í tilefni þess var klaustrið opnað fyrir [[Forseti Íslands|forseta]] [[Ísland]]s, [[Biskup Íslands|biskupi]] og fleiri gestum.
* [[1991]] - [[Alþingi]] kom í fyrsta sinn saman í einni deild. Það hafði starfað í tveimur deildum í 116 [[ár]].</onlyinclude>
* [[1991]] - Ákvörðun Dwyer dómara í máli 13 umhverfissamtaka gegn vegalagningarverkefni í [[Norðvesturhluti Norður-Ameríku|Norðvesturhluta Norður-Ameríku]] varð til þess að varðveita gamla skóga og breyta efnahagslífi svæðisins til frambúðar.
* [[1997]] - [[Sambandsbrúin]], lengsta brú heims yfir ísilagt hafsvæði, var opnuð milli [[Eyja Játvarðs prins|Eyju Játvarðs prins]] og [[Nýja-Brúnsvík|Nýju-Brúnsvíkur]] í Kanada.
* [[2002]] - [[Heimsmeistaramót landsliða í knattspyrnu karla 2002]] hófst í Suður-Kóreu og Japan.
* [[2009]] - [[Tenzin Gyatso|Dalai Lama]] kom í heimsókn til Íslands.
* [[2015]] - Ný rússnesk lög gengu í gildi sem heimiluðu stjórn landsins að reka burt erlend og alþjóðleg samtök sem ekki hefðu opinbert leyfi til að starfa í landinu.</onlyinclude>
 
== Fædd ==
* [[1443]] - [[Lafði Margrét Beaufort]], móðir [[Hinrik 7.|Hinriks 7.]] Englandskonungs (d. 1509).
* [[1469]] - [[Manúel 1.]] Portúgalskonungur (d. [[1521]]).
* [[1613]] - [[Jóhann Georg 2.]] kjörfursti af [[Saxland]]i (d. [[1680]]).
* [[1656]] - [[Marin Marais]], franskt tónskáld og víóluleikari (d. [[1728]]).
* [[1807]] - [[Sr. Hjörleifur Guttormsson]], íslenskur prestur (d. [[1887]]).
* [[1819]] - [[Walt Whitman]], bandarískt skáld (d. [[1892]]).
* [[1843]] - [[Kristján Eldjárn Þórarinsson]], íslenskur prestur (d. [[1917]]).
* [[1857]] - [[Píus 11.]] páfi (d. [[1939]]).
* [[1879]] - [[Pétur Zóphóníasson]], íslenskur ættfræðingur (d. [[1946]]).
* [[1887]] - [[Saint-John Perse]], franskt skáld (d. [[1975]]).
* [[1911]] - [[Maurice Allais]], franskur hagfræðingur og [[Nóbelsverðlaun í hagfræði|nóbelsverðlaunahafi]] (d. [[2010]]).
* [[1923]] - [[Rainier III,3.]] fursti af Mónakó]] (d. [[2005]]).
* [[1939]] - [[Haraldur Sigurðsson]], íslenskur jarðfræðingur.
* [[1940]] - [[Michael Frede]], þýskur heimspekingur (d. [[2007]]).
* [[1943]] - [[Sharon Gless]], bandarísk leikkona.
* [[1948]] - [[John Bonham]], enskur trommuleikari (d. [[1980]]).
* [[1950]] - [[Edgar Savisaar]], eistneskur stjórnmálamaður.
* [[1950]] - [[Jón Ásbergsson]], íslenskur framkvæmdastjóri.
* [[1969]] - [[Benedikt Erlingsson]], íslenskur leikari.
* [[1971]] - [[Róbert Marshall]], íslenskur stjórnmálamaður.
* [[1972]] - [[Frode Estil]], norskur skíðamaður.
* [[1977]] - [[Eric Christian Olsen]], bandarískur leikari.
* [[1977]] - [[Katrín Jónsdóttir]], íslensk knattspyrnukona.
* [[1984]] - [[Arilíus Marteinsson]], íslenskur knattspyrnumaður.
 
== Dáin ==
* [[455]] - [[Petronius Maximus]], Rómarkeisari (f. um 396).
* [[1246]] - [[Ísabella af Angoulême]], Englandsdrottning, kona [[Jóhann landlausi|Jóhanns landlausa]] (f. [[1188]]).
* [[1321]] - [[Birgir Magnússon]] Sviakonungur (f. [[1280]]).
* [[1410]] - [[Marteinn 1. Aragóníukonungur|Marteinn 1.]] Aragóníukonungur (f. [[1356]]).
* [[1495]] - [[Cecily Neville]], móðir [[Játvarður 4.|Játvarðs 4.]] og [[Ríkharður 3.|Ríkharðs 3.]] Englandskonunga (f. 1415).
* [[1594]] - [[Tintoretto]], ítalskur listmálari (f. [[1518]]).
* [[1680]] - [[Joachim Neander]], þýskt sálmaskáld (f. [[1650]]).
* [[1704]] - [[Helga Halldórsdóttir (f. 1617)|Helga Halldórsdóttir]], prestfrú í Selárdal (f. [[1617]])
* [[1740]] - [[Friðrik Vilhjálmur 1.]], konungur Prússlands (f. [[1688]]).
* [[1809]] - [[Joseph Haydn]], austurrískt tónskáld (f. [[1732]]).
* [[1962]] - [[Adolf Eichmann]], þýskur SS-foringi (f. [[1906]]).
* [[1963]] - [[Edith Hamilton]], þýskurbandarískur fornfræðingur (f. [[1868]]).
* [[1981]] - [[Giuseppe Pella]], ítalskur stjórnmálamaður (f. [[1902]]).
* [[2009]] - [[George Tiller]], bandarískur læknir (f. [[1941]]).
 
== Hátíðis- og merkisdagar ==