„Þ“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
m Tók aftur breytingar 93.95.74.129 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Akigka
þþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþ
Lína 1:
== þþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþþSaga þorns ==
{{Stafrófið}}
 
'''Þ''' eða '''þ''' (skrifað ''þorn'', borið fram „þoddn“) er þrítugasti [[bókstafur]]inn í [[íslenska stafrófið|íslenska stafrófinu]] eins og það er nú haft, en var áður 34. stafurinn (á meðan c, q, z og w voru höfð með). Þ kemur aðeins fyrir í upphafi orðs ('''''þ'''úfa'', '''''þ'''jófur'') eða sem fyrsti stafur í síðari lið samsettra orða (''far'''þ'''egi''), og endar því ekkert orð á bókstafnum þ. Þ er [[Óraddað tannmælt önghljóð|óraddað og tannmælt önghljóð]] í nútímamáli, og var líkt í fornmáli- en þorn var stundum ritað í staðin fyrir ''[[ð]]'' (t.d. ''ver'''þ'''a'').<ref>Íslensk orðabók, Menningarsjóður- Reykjavík [[1963]]. Ritstjóri, Árni Böðvarsson</ref> Þ hefur verið notað samfellt í íslensku frá upphafi.<ref name="isennfornogny">[http://bella.mrn.stjr.is/utgafur/islenska.pdf Íslenska: í senn forn og ný]</ref>
 
== Saga þorns ==
Táknið Þ var notað í norrænu [[Rúnir|rúnaletri]] og var nefnt ''þurs'', í engilsaxnesku rúnaletri hét samsvarandi stafur ''þorn''. Ekki er ólíklegt að latneski bókstafurinn þ hafi verið tekinn upp í íslensku og norsku fyrir ensk áhrif og bendir hið íslenska nafn stafsins til þess. Elstu heimildir um notkun þ í íslensku eru í handritum frá miðri 12. öld. Norðmenn hættu að nota bókstafinn þ um 1400 en yngstu dæmi um notkun þ í enskum handritum eru frá miðri 15. öld. Fyrsti málfræðingurinn bjó til fjögur tákn fyrir þau sérhljóð sem þá voru ekki til í [[latína|latínu]] en í [[Fyrsta málfræðiritgerðin|Fyrstu málfræðiritgerðinni]] stendur: