„Notandi:Berserkur/sandbox“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
{| class="infobox"
[[Mynd:Syrian,_Iraqi,_and_Lebanese_insurgencies.png|thumb|right|Kort sem sýnir yfirráðasvæði Íslamska ríkisins (grátt) í september 2015]]
! align=center bgcolor="#ff9999" | Fáni
'''Íslamskt ríki í Írak og Austurlöndum nær''' ([[arabíska]]: الدولة الإسلامية في العراق والشام‎ ''ad-Dawlah al-Islāmiyah fī 'l-ʿIrāq wa-sh-Shām'', skammstafað ''Daesh'') eða einfaldlega '''Íslamska ríkið''', '''ISIL''' eða '''ISIS''', eru öfgasinnuð [[salafismi|salafísk]] skæruliðasamtök sem hafa lýst yfir stofnun [[súnní]]-[[íslam]]sks [[ríkis]] og [[kalífadæmi]]s. Samtökin ráða yfir stóru landsvæði í [[Írak]] og [[Sýrland]]i þar sem búa um tíu milljónir manna og ræður auk þess að nafninu til yfir litlum svæðum í [[Líbýa|Líbýu]] og [[Nígería|Nígeríu]]. Samtökin hafa verið virk í [[Uppreisnin í Írak (2003-)|Uppreisninni í Írak]] og [[Sýrlenska borgarastyrjöldin|Sýrlensku borgarastyrjöldinni]]. Skæruliðasamtök í Líbýu, [[Alsír]], [[Afganistan]], [[Jemen]] og [[Nígería|Nígeríu]] hafa lýst yfir hollustu við Íslamska ríkið.
! align=center bgcolor="#ff9999" | Skjöldur
|- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Mynd:Flag of South Dakota.svg |150px]]
| [[Mynd:SouthDakotastateseal.jpg |110px]]
|}
 
[[Mynd:Map of USA highlighting North Dakota.png|right|400px|thumb|''Kortið sýnir staðsetningu Norður-Dakóta'']]
[[Sameinuðu þjóðirnar]] hafa sakað Íslamska ríkið um [[stríðsglæpir|stríðsglæpi]] og [[mannréttindabrot]] og [[Amnesty International]] hefur talað um [[þjóðernishreinsanir]] á „sögulegum skala“. Fjöldi ríkja, Sameinuðu þjóðirnar og [[Evrópusambandið]] hafa lýst samtökin [[hryðjuverk]]asamtök. Yfir 60 lönd eiga beint eða óbeint í stríði við Íslamska ríkið.
[[Mynd:National-atlas-north-dakota.PNG|thumb|Kort.]]
==Uppgangur==
Íslamska ríkið kom fram á sjónarsviðið árið 2014 þegar það lagði undir sig stór landssvæði í Írak og Sýrlandi.
 
'''Norður-Dakóta''' er eitt af Mið-vestur[[fylki|fylkjum]] [[Bandaríkin|Bandaríkjanna]].
northern city of Mosul, and then advanced southwards towards Baghdad, Í júní lýsti það yfir að það hefði stofnað kalífadæmi þar sem þeirra túlkanir á [[sharíalög]]um væru í gildi.
==Samfélag==
Höfuðborg fylkisins heitir [[Bismark (Norður-Dakóta)|Bismarck]] en stærsta borgin [[Fargo]]. Íbúar fylkisins eru um 757.952 þúsund ([[2016]]) og er fylkið 4. fámennasta fylkið.
 
riculture is the largest industry in North Dakota, although petroleum, food processing, and technology are also major industries.[6 It is the fastest-growing state in U.S. by GDP.
IS can trace its roots back to the late Abu Musab al-Zarqawi, a Jordanian. In 2004, a year after the US-led invasion of Iraq, Zarqawi pledged allegiance to Osama Bin Laden and formed al-Qaeda in Iraq (AQI), which became a major force in the insurgency.AQI created an umbrella organisation, Islamic State in Iraq (ISI).Baghdadi, a former US detainee, became leader in 2010In April 2013, Baghdadi announced the merger of his forces in Iraq and Syria and the creation of "Islamic State in Iraq and the Levant" (Isis). The leaders of al-Nusra and al-Qaeda rejected the moveDecember 2013, Isis shifted its focus back to Iraq and exploited a political stand-off between the Shia-led government and the minority Sunni Arab community. Aided by tribesmen and former Saddam Hussein loyalists, Isis took control of the central city of Falluja.
North Dakota is the only state with a state-owned bank, the Bank of North Dakota in Bismarck,
Similarly, it is not entirely clear how many people are living under full or partial IS control across Syria and Iraq. In March 2015, the president of the International Committee of the Red Cross put the figure at more than 10 million.
Norsk Høstfest The Icelandic State Park in Pembina County
In late 2015, IS began to lay claim to attacks outside its territory. An Egyptian affiliate, Sinai Province, said it downed a Russian passenger plane in the Sinai peninsula, killing all 228 on board. It gave no details, but the UK and US later said it was likely that a bomb caused the crash - whether or not a bomber was linked to IS.
 
==Landafræði og náttúrufar==
IS also claimed twin blasts in the Lebanese capital Beirut which killed at least 41 people. Militants from the Lebanese movement Hezbollah have been fighting in neighbouring Syria on the side of IS' enemy, Syrian President Bashar al-Assad.
Norður-Dakóta er 183.112 [[ferkílómetri|ferkílómetrar]] að stærð og er staðsett á [[Slétturnar miklu|Sléttunum miklu]]. Norður-Dakóta liggur að [[Kanada]] í norðri, [[Minnesota]] í austri, [[Suður-Dakóta]] í suðri og [[Montana]] í vestri. Kanadísku fylkin [[Saskatchewan]] og [[Manitoba]]
the Red River of the NorthThe Missouri River forms Lake Sakakawea, the third largest man-made lake in the United State White Butte at 3,506 feet (1,069 m Devils Lake, the largest natural lake in the state, is also found in the east.
Theodore Roosevelt National Par
geographical center of North America located near Rugby, North Dakota[16]
 
==Söguágrip==
And then on 13 November, at least 128 people were killed in a wave of attacks around Paris. IS said it was behind the violence - French President Francois Hollande described it as "an act of war".
Mandan people, the Dakota people and the Yanktonai:
==áherslur?==
Íslamska ríkið hefur krafist að allir múslimar sverji hollustu við leiðtoga sinn, [[Abu Bakr al-Baghdadi]]. ISIS vill endurvekja yfirráð Guðs á jörðu og vernda múslima gegn villutrúarmönnum.
Inside areas where IS has implemented its strict interpretation of Sharia, women are forced to wear full veils, public beheadings are common and non-Muslims are forced to choose between paying a special tax, converting or death.IS members are jihadists who adhere to an extreme interpretation of Sunni Islam and consider themselves the only true believers
They hold that the rest of the world is made up of unbelievers who seek to destroy Islam, justifying attacks against other Muslims and non-Muslims alike.
 
Í Norður-Dakóta, nánar tiltekið í Mountain-byggð, var fyrsta íslenska kirkjan reist í vesturheimi árið [[1884]]. <ref>[http://www.timarit.is/titlebrowse.jsp?issueID=418362&pageSelected=11&lang=0 Grein í Lesbók Morgunblaðsins 1954]</ref>
Beheadings, crucifixions and mass shootings have been used to terrorise their enemies.
North Dakota (pronunciation: Listeni/ˌnɔːrθ dəˈkoʊtə/; locally [ˌno̞ɹθ dəˈko̞ɾə]) is the 39th state of the United States, having been admitted to the union on November 2, 1889.
 
families, mostly from Norway, Sweden, Germany and the United Kingdom.
==Tilvísanir==
{{stubbur}}
 
[[Flokkur:Hryðjuverkasamtök]]
[[Flokkur:Sýrlenska borgarastyrjöldin]]
{{s|1999}}
 
 
 
end­ing­ar nota mest allra OECD-þjóða af þung­lynd­is­lyfj­um og er notk­un­in um tvö­falt meiri en meðaltal OECD-þjóða.
 
Ólaf­ur B. Ein­ars­son, verk­efn­is­stjóri hjá Embætti land­lækn­is seg­ir eng­ar hald­bær­ar skýr­ing­ar vera sem geti úr­skýrt þenn­an mun á Íslandi og öðrum þjóðum. Fyllstu ástæða sé til að kanna þenn­an mun, m.a. hvort verið sé að veita hér öðru­vísi þjón­ustu eða hvort eft­ir­lit með ávís­un­um lyfja sé strang­ara í öðrum lönd­um.
 
Árið 2014 fengu tæp­lega 41.000 Íslend­ing­ar, 12,5% þjóðar­inn­ar, ávísað þung­lynd­is­lyfj­um a.m.k. einu sinni á ár­inu. Þetta er tals­vert meiri notk­un en á hinum lönd­un­um á Norður­lönd­um og um­tals­vert meira en í öðrum OECD-lönd­um þar sem meðaltalið árið 2013 var 5,8%.
 
En erum við svona miklu þung­lynd­ari en aðrar þjóðir? „Það er óvíst hvort þetta end­ur­spegli raun­veru­legt al­gengi þung­lynd­is,“ seg­ir Ólaf­ur. Hann seg­ir að í þessu sam­bandi hafi verið bent á að lyf­in séu stund­um notuð við öðru en þung­lyndi, t.d. ADHD. Það skýri þó ekki þenn­an mun á Íslandi og öðrum lönd­um, því það sama er gert í öðrum lönd­um.
 
Erlendar rannsóknir hafa sýnt að tiltekinn fjöldi umferðaróhappa orsakast af lyfjaakstri.
Er­lend­ar rann­sókn­ir hafa sýnt að til­tek­inn fjöldi um­ferðaró­happa or­sak­ast af lyfja­akstri. mbl.is/​Eva Björk Ægis­dótt­ir
Minni geðlæknaþjón­usta hér
Ólaf­ur seg­ir skort á þjón­ustu í geðheil­brigðismál­um geta út­skýrt þessa notk­un að ein­hverju leyti. Töl­ur um geðlæknaþjón­ustu á sjúkra­hús­um bendi til þess að hún sé tals­vert minni hér en á hinum lönd­un­um á Norður­lönd­um, t.d. séu fjór­falt fleiri legu­dag­ar skráðir á geðdeild­um í Svíþjóð en hér. „Reynd­ar erum við hlut­falls­lega með svipaðan fjölda sér­fræðinga í geðlækn­ing­um og ná­grannaþjóðirn­ar. En kannski er verið að þrengja um of að þess­ari þjón­ustu á sjúkra­hús­un­um sem á að sinna þeim sem verst eru stadd­ir.“
 
Árið 2014 fengu um 30.000 Íslend­ing­ar ávísað sterk­um verkjalyfj­um, 33.000 fengu svefn­lyf og 7.500 fengu örv­andi lyf. Ólaf­ur seg­ir að notk­un sterkra verkjalyfja á Norður­lönd­un­um sé hæst á Íslandi. „Verkjalyfja­notk­un er flókið fyr­ir­bæri og sum­ir taka þessi lyf vegna þess að þeir eru að glíma við mjög erfiða sjúk­dóma. En við þurf­um að spyrja okk­ur hvers vegna notk­un­in sé svona miklu al­menn­ari hér en ann­ars staðar.“
 
Að sögn Ólafs hef­ur svefn­lyfja­notk­un hér á landi aðeins dreg­ist sam­an. Hún sé þó enn tölu­vert meiri hér en hjá öðrum Norður­landaþjóðum.
 
Þegar notk­un tauga- og geðlyfja er skoðuð á vef Hag­stofu Íslands sést gríðarleg aukn­ing. Árið 1989 notuðu 12,9% Íslend­inga slík lyf, en 2014 var hlut­fallið komið upp í 35,7%. Þetta er næst­um því þreföld­un. Und­ir þenn­an lyfja­flokk falla m.a. þung­lynd­is­lyf, verkja- og svefn­lyf og kvíðastill­andi lyf. Ólaf­ur seg­ir notk­un þess­ara lyfja einnig hafa auk­ist meðal annarra þjóða, en hún sé hlut­falls­lega meiri hér á landi.
 
Árið 2014 fengu um 30.000 Íslendingar ávísað sterkum verkjalyfjum, 33.000 fengu svefnlyf og 7.500 fengu ...
Árið 2014 fengu um 30.000 Íslend­ing­ar ávísað sterk­um verkjalyfj­um, 33.000 fengu svefn­lyf og 7.500 fengu örv­andi lyf. Ásdís Ásgeirs­dótt­ir
„Mörg þess­ara lyfja eru mis­notuð og marg­ir ein­stak­ling­ar glíma við al­var­lega fíkn vegna þeirra. Marg­ir reyna að fá meira magn en telst eðli­legt með ýms­um leiðum. Í gegn­um tíðina hef­ur það verið vanda­mál að ein­stak­ling­ar fara til margra lækna til að fá ávísað sömu ávana­bind­andi lyfj­um en við hjá Embætti land­lækn­is bind­um von­ir við að aðgang­ur lækna að lyfja­gagna­grunni tak­marki það. Það þarf átak til að þessi mál fara í betri far­veg,“ seg­ir Ólaf­ur.
 
Gæti valdið um­ferðaró­höpp­um
Hann seg­ir að skoða þurfi áhrif þess­ar­ar notk­un­ar eins og hún er í dag á aðra þætti og nefn­ir þá sér­stak­lega hvort rekja megi um­ferðaró­höpp hér á landi til henn­ar.
 
„Er­lend­ar rann­sókn­ir hafa sýnt að til­tek­inn fjöldi um­ferðaró­happa or­sak­ast af lyfja­akstri. Til eru töl­ur frá lönd­um þar sem lyfja­notk­un er tals­vert minni en hér og því er ástæða til að skoða þessi tengsl hér á landi. Mörg ávana­bind­andi lyf hafa ýms­ar verk­an­ir sem geta t.d. skert getu okk­ar til að keyra öku­tæki.“