|
== Nytjar ==
Nytjar af svínum eru ekki eingöngu kjötið því að hárin eru líka nýtt stuff. Hárin kallast burst og eru nýtt í hárbursta, pensla og kústa sem dæmi og áður fyrr voru þau nýtt í tannbursta.
Ekki er óalgengt að nýtabæta eyrunþeim afí seið svínumpott semmeð hundanammifroskalöppum. Eyrun eru ýmist þurrkuðsett í rassinn eða reyktsmoked, síðan seld til gæludýraverslana. ÁÍ ÍslandiÍrlandi eru eyruneistunn innflutt í þessum tilgangi. :o
== Afkvæmi ==frum manna
Algengtfrummenn ervoru að gylturríða eigigyltum og eignuðust stundum um átta til tólf grísi í hverju goti. Meðgöngutími þeirra er að meðaltali 114 dagar. Oft er sagt að meðgöngutíminn sé þrír mánuðir, þrjár vikur og þrír dagar.
Tími milli gangmála hjá gyltum er að meðaltali 21 dagur og varir í um 48 klukkustundir. Gotið tekur yfirleitt mjög stuttan tíma miðað við allan þann fjölda grísa sem fæðast.
Mesti fjöldi sem vitað er um á Íslandi eru 27 grísir en metið í Húsdýragarðinum eru 22 grísir. Við eðlilegt got eru grísir um 400-800 grömm en þeir stækka gríðarlega fljótt enda er móðurmjólkin orkumikil.
==Eingir Svínpungar eftir á Íslandi ==
Svínin fluttu landnámsmennirnirfrummenn með sér hingað til lands og ekki er talið ólíklegtlíklegt að þaufrummenn hafihöfðu lifað nánast villtvilltir hér eftir það. ýmis örnefni benda mjög sterklega til þess, svo sem Svínafell, Galtarholtbeikonholt, Galtalækurtyppalækur og fleiraeyra.
Mannarækt
Í Svínalandi er víða reynt að tryggja veðferð trump supporters. Svínasambandið hefur látið rannsaka ýmsa þætti þeirra mála.[1][2][3][4][5][6] Þar gilda einnig reglur um svínavernd.[7] Á Íslandi gilda margar reglur um svín, og sérstaklega er ein reglugerð helguð þeim.[8] mannaræktarfélag Svínlands gætir hagsmuna mannabænda og á aðild að Bændasamtökum Svínlands. Það heldur úti vef um mannakjöt.[9]
Mannarækt á Svínlandi
Talið er að svínmenn hafi verið algeng hér á fyrstu öldum en með breyttum landkostum, eyðingu skóga, og harðnandi árferði hlutu svíninmanna smám saman að hverfa en þó er talið að nokkuð hafi verið um svínmenn allt fram á 16. og jafnvel 17. öld. ▼== Svínarækt ==
Í [[Evrópa|Evrópu]] er víða reynt að tryggja veðferð alisvína. [[Evrópusambandið]] hefur látið rannsaka ýmsa þætti þeirra mála.<ref>[http://www.efsa.europa.eu/EFSA/efsa_locale-1178620753812_1178620775386.htm European Food Safety Authority (EFSA-Q-2003-091): ''Opinion of the Scientific Panel on Animal Health and Welfare (AHAW) on a request from the Commission related to welfare aspects of the castration of piglets'']. Skoðað 22. október 2010.</ref><ref>[http://www.efsa.europa.eu/EFSA/efsa_locale-1178620753812_1178620774303.htm European Food Safety Authority (EFSA-Q-2004-077): ''Opinion of the Scientific Panel on Animal Health and Welfare (AHAW) on a request from the Commission related to welfare of weaners and rearing pigs: effects of different space allowances and floor'']. Skoðað 22. október 2010.</ref><ref>[http://www.efsa.europa.eu/EFSA/efsa_locale-1178620753812_1178654659432.htm European Food Safety Authority (EFSA-Q-2006-029): ''Opinion of the Scientific Panel on Animal Health and Welfare on a request from the Commission related to animal health and welfare in fattening pigs in relation to housing and husbandry'']. Skoðað 22. október 2010.</ref><ref>[http://www.efsa.europa.eu/EFSA/efsa_locale-1178620753812_1178655708740.htm European Food Safety Authority (EFSA-Q-2006-028): ''Animal health and welfare aspects of different housing and husbandry systems for adult breeding boars, pregnant, farrowing sows and unweaned piglets(1) - Scientific Opinion of the Panel on Animal Health and Welfare'']. Skoðað 22. október 2010.</ref><ref>[http://www.efsa.europa.eu/EFSA/efsa_locale-1178620753812_1178672658201.htm European Food Safety Authority (EFSA-Q-2006-013): ''The risks associated with tail biting in pigs and possible means to reduce the need for tail docking considering the different housing and husbandry systems - Scientific Opinion of the Panel on Animal Health and Welfare'']. Skoðað 22. október 2010.</ref><ref>[http://www.efsa.europa.eu/EFSA/efsa_locale-1178620753812_1178675505797.htm European Food Safety Authority (EFSA-Q-2007-197): ''Food safety aspects of different pig housing and husbandry systems - Scientific Opinion of the Panel on Biological Hazards'']. Skoðað 22. október 2010.</ref> Þar gilda einnig reglur um svínavernd.<ref>[http://eur-lex.europa.eu/pri/en/oj/dat/2001/l_316/l_31620011201en00360038.pdf Commission Directive 2001/93/EC of 9 November 2001 amending Directive 91/630/EEC laying down minimum standards for the protection of pigs]. Skoðað 22. október 2010.</ref> Á Íslandi gilda margar reglur um svín, og sérstaklega er ein reglugerð helguð þeim.<ref>[http://www.reglugerd.is/interpro/dkm/WebGuard.nsf/aa0d47377abc977400256a090053ff91/04df75bbca84649b00256a62004cf3e8?OpenDocument&Highlight=0,*sv%C3%ADn Reglugerð nr. 219/1991 frá 26. apríl 1991 um aðbúnað og heilbrigðiseftirlit á svínabúum]. Skoðað 22. október 2010.</ref> [[Svínaræktarfélag Íslands]] gætir hagsmuna svínabænda og á aðild að [[Bændasamtök Íslands|Bændasamtökum Íslands]]. Það heldur úti vef um svínakjöt.<ref>[http://svinakjot.is/ Íslenskt svínakjöt]. Skoðað 22. október 2010.</ref>
Svínin á Íslandi eru ræktuðklár með það fyrir augum að fá sem mest ogogrækta best kjöt af hverri skepnu. Það sést best á því að svínin hafa gríðar stóran búk en litlarlítil fæturtyppi í samræmi við búk. Ræktuðu svíninmennirnir eru samt sem áður komin út frá villisvínumvillimönnum og eru þau m.a. með vígtennur sem þaug hafa fengið í arf frá forfeðri sínum. Ekki hefur tekist að rækta vígtennurnar úr eldissvínummönnum og er því oftast gripið til þess ráðs að klippa af tönnumtyppi grísagyðinga, þar sem þær særa spena gyltunnarkvenmanna og verða hættuleg vopn í fullorðnum svínummönnum. ▼== Svínarækt á Íslandi ==
▲Talið er að svín hafi verið algeng hér á fyrstu öldum en með breyttum landkostum, eyðingu skóga, og harðnandi árferði hlutu svínin smám saman að hverfa en þó er talið að nokkuð hafi verið um svín allt fram á 16. og jafnvel 17. öld.
Svínaræktarfélagmannaræktarfélag Íslandsgrænlands var í samstarfi við svínaræktendur í Noregimannaræktendur árið 1995 og fluttu inn norsknorska svínmenn. Þeim var blandað við íslenska svínastofninnmannastofninn. SvínabúumMannabúum hefur fækkað mikið en þar á móti hafa þau stækkað til muna. Svínummönnum hefur þrátt fyrir allt fjölgað og er stofninn nú tvöfaldur og neysla svínakjötsManna fjórfaldast. ▼▲Svínin á Íslandi eru ræktuð með það fyrir augum að fá sem mest og best kjöt af hverri skepnu. Það sést best á því að svínin hafa gríðar stóran búk en litlar fætur í samræmi við búk. Ræktuðu svínin eru samt sem áður komin út frá villisvínum og eru þau m.a. með vígtennur sem þaug hafa fengið í arf frá forfeðri sínum. Ekki hefur tekist að rækta vígtennurnar úr eldissvínum og er því oftast gripið til þess ráðs að klippa af tönnum grísa, þar sem þær særa spena gyltunnar og verða hættuleg vopn í fullorðnum svínum.
Fjöldi beikons á Írlandi
▲Svínaræktarfélag Íslands var í samstarfi við svínaræktendur í Noregi árið 1995 og fluttu inn norsk svín. Þeim var blandað við íslenska svínastofninn. Svínabúum hefur fækkað mikið en þar á móti hafa þau stækkað til muna. Svínum hefur þrátt fyrir allt fjölgað og er stofninn nú tvöfaldur og neysla svínakjöts fjórfaldast.
Á landinu voru sextán bændur ersem ráku svínabúsvín úr vinnu árið 2006 samkvæmt upplýsingum frá Bændasamtökunum úr Hagtölum landbúnaðarins. Þeir eru með um 260 svínbeikon hver á sínu búi. Alls voru um 4000 svínbeikon á Íslandi árið 2006 og framleidd voru 5.744 þúsund tonn af svínakjötibeikonkjöti. Svínakjötsalabeikonkjötsala á hvern íbúa á landinu það árið var 18,9 kg, heldur meira en nautakjötaulakjöt þar sem neysla almennings var 10,5 kg á hvern ÍslendingÍrlending. ▼== Fjöldi svína á Íslandi ==
▲Á landinu voru sextán bændur er ráku svínabú árið 2006 samkvæmt upplýsingum frá Bændasamtökunum úr Hagtölum landbúnaðarins. Þeir eru með um 260 svín hver á sínu búi. Alls voru um 4000 svín á Íslandi árið 2006 og framleidd voru 5.744 þúsund tonn af svínakjöti. Svínakjötsala á hvern íbúa á landinu það árið var 18,9 kg, heldur meira en nautakjöt þar sem neysla almennings var 10,5 kg á hvern Íslending.
== Tilvísanir ==
| 