„Túnsúra“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Svarði2 (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Ýmsum upplýsingum bætt við sem finna má á ensku wikipedia, og frá heimildum.
Lína 16:
'''Túnsúra''' ([[fræðiheiti]]: ''Rumex acetosa'') er [[fjölær jurt]] sem vex víða í [[Evrópa|Evrópu]] og er sums staðar ræktuð vegna blaðanna sem [[grænmeti]]. Túnsúra er meðalhá planta með gáraðan stöngul. Hún blómgast í maí-júní. Hún er algeng á [[Ísland]]i og vex upp í 800-900 m hæð.
 
Túnsúra er stundum ranglega nefnd [[hundasúra]], en um er að ræða aðra skylda tegund. Túnsúra þekkist best frá hundasúru á blaðlögun, hornin neðst á blöðkunni vísa niður en eru ekki útstæð eins og á hundasúru. Í túnsúru er [[oxalsýra]]. Sýran ver túnsúru fyrir sniglum og öðrum meindýrum en búfénaður sækir í að éta hana. Hún var líka kölluð lambasúra eða lambablaðka. Túnsúra fannst fyrst í [[Surtsey]] árið [[1991]].<ref>http://www.mbl.is/greinasafn/grein/73842/</ref>
[[Mynd:Rumex acetosa - Hapu oblikas.jpg|thumbnail|left|Blóm túnsúrunnar]]
 
== Sem lækningajurtnytjajurt ==
TúnsúraSem lækningajurt er túnsúra er talin góð við bjúg, örva og styrkja lifrina og góð við lystarleysi, hægðatregðu og gyllinæð.
 
Víða í Evrópu er túnsúra notuð í matargerð, m.a. í súpur, sósur og salöt. Hún er uppistaðan í súrusúpu sem þekkist í [[Hvíta-Rússland|hvítrússnenskri]], [[Eistland|einstnenskri]], [[Lettland|lettnenskri]], [[Litháen|litháskri]], [[Rúmenía|rúmenskri]], [[Pólland|pólskri]], [[Rússland|rússnenskri]] og [[Úkraína|úkraínskri]] matargerð. Súrusúpa hefur einnig verið borðuð á Íslandi, en þá með hundasúrum, [[Njóli|njóla]] eða [[Rabarbari|rabarbarablöðum]].<ref>http://www.mbl.is/greinasafn/grein/1070885/</ref>
{{Wikiorðabók|túnsúra}}
{{commonscat|Rumex acetosa|túnsúru}}