„Gústaf Vasa“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip
mEkkert breytingarágrip
Lína 1:
[[Mynd:Gustav_Vasa.jpg|thumb|right|Gústaf Vasa]]
'''Gústaf Vasa''' eða '''Gústaf 1.''' ([[sænska]]: '''Gustav Eriksson'''; 15. aldar [[upplönduppland|upplenska]]: ''Gösta Jerksson''; fæddur líklega [[12. maí]] [[1496]] á bóndabænum [[Rydboholm]] eða [[Lindholmen]] í [[Vallentuna]], [[Uppland]]i, dáinn [[29. september]] [[1560]] í [[Stokkhólmskastali|Stokkhólmskastala]]) var [[konungur Svíþjóðar]] frá [[1523]] þangað til hann dó. Gústaf gerði uppreisn gegn [[Kalmarsambandið|Kalmarsambandinu]]. Áður hafði það tíðkast að kjósa konunginn en Gústaf afnam það kerfi og tók þess í stað upp þá hefð að konungsvaldið gengi í arf. Hann var fyrsti konungurinn af [[Vasaættin]]ni sem var konungsætt Svíþjóðar stærstan hluta [[16. öldin|16.]] og [[17. öldin|17. aldar]]. Hann var fyrst kjörinn ríkisstjóri af mönnum sínum í uppreisninni gegn [[Kristján 2.|Kristjáni 2.]] og þegar þeir unnu sigur tveimur árum síðar var hann kjörinn konungur sem aftur varð til þess að [[Kalmarsambandið]] leystist upp.
 
Við valdatöku Gústafs flúði [[erkibiskup Uppsala]], [[Gustav Trolle]], land og [[páfi]] var andsnúinn því að skipaður yrði nýr erkibiskup. Afleiðingin af þessu var sú að Gústaf skipaði í trássi við páfa [[lútherstrú]]armanninn [[Laurentius Petri]] erkibiskup og hóf þannig [[siðbreytingin|siðbreytingu]] í Svíþjóð.