„Torsten Stålhandske“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
 
mEkkert breytingarágrip
Lína 1:
[[Mynd:St%C3%A5lhandske.jpg|thumb|right|Kista Stálhanska og Kristinar Horn í [[Dómkirkjan í Turku|Dómkirkjunni í Turku]].]]
'''Torsten Stålhandske''' ([[1. september]] [[1593]] – [[21. apríl]] [[1644]]) eða '''Stálhanski''' var [[Finnland|finnskur]] [[riddaralið]]sforingi í [[sænski herinn|sænska hernum]] [[Þrjátíu ára stríðið|Þrjátíu ára stríðinu]]. Hann var af sænskum og finnskum aðalsættum og fæddist í [[Porvoo]] í Suður-Finnlandi. Hann fylgdi [[Gústaf 2. Adolf|Gústafi 2. Adolf]] til [[Prússland]]s sem liðsmaður í lífverði konungs árið 1626. Sama ár varð hann [[majór]] í sveit Arvid Horn og árið eftir gerðist hann riddaraliðsmaður í sveit [[Åke Henriksson Tott]]. Árið 1629 varð hann [[undirofursti]] í [[riddaralið Nylands och Tavastehus|riddaraliði Nylands och Tavastehus]] sem var skipað finnskum [[léttvopnað riddaralið|léttvopnuðum riddurum]] (''hakkapeliitat''). Í [[orrustan við Breitenfeld 1631]] riðu þeir með hægri fylkingararmi sem konungur leiddi sjálfur. Árið 1632 var hann gerður að ofursta. Í [[orrustan við Nürnberg|orrustunni við Nürnberg]] hleypti hann upp „ósigrandi hermönnum“ Cronbergs ofursta og í [[orrustan við Lützen|orrustunni við Lützen]] átti hann stóran þátt í að tryggja Svíum sigurinn. Í júní 1634 í [[orrustan við Hameln|orrustunni við Hameln]] særðist hann. Árið eftir var hann orðinn [[undirhershöfðingi]] í her [[Johan Banér]] og hélt áfram að vekja athygli fyrir framgöngu sína. Undir [[Lennart TorstenssonTorstenson]] tók hann þátt í [[orrustan við Breitenfeld 1642|annarri orrustunni við Breitenfeld]] og hlaut alvarleg sár. Í maí 1642 var hann gerður að hershöfðingja riddaraliðsins. Hann fylgdi Torstenson þegar herinn gerði innrás í [[Danmörk]]u í [[Torstensonófriðurinn|Torstensonófriðnum]] en veiktist og dó í [[Haderslev]] 21. apríl 1644.
 
Sagan segir að viðurnefni sitt, „stálhanski“, hafi hann fengið af því að heilsa föngnum óvinaforingjum svo fast með handabandi að blóð spratt undan nöglum þeirra.