„Margföldun“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
m Tók aftur breytingar 37.205.34.131 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Addbot |
Ekkert breytingarágrip Merki: Emoji Farsímabreyting Breyting frá farsímavef |
||
Lína 1:
Eg er nauðgari ♋eg rúnka mer ifir sjónvarpinu ♋👌'''Margföldun''' er [[aðgerð (stærðfræði)|reikniaðgerð]] þar sem [[hlutfall|hlutföll]] fyrri [[þáttur (stærðfræði)|þáttarins]] er breytt eftir því hvað seinni þátturinn skilgreinir - eða öfugt. Hlutfallið 1 skilgreinir óbreytt ástand en aðrar [[tala|tölur]] eða algebrustærðir skilgreina breytingu. Það er skilgreint með punkti (eða stjörnu) í miðjunni og er staðsett á milli liðanna þar sem framkvæma á aðgerðina. Þessi reikniaðgerð er ein af þeim fyrstu sem börn læra í [[skóli|grunnskóla]] en hún er mikilvægur grunnur að stærðfræðilegri þekkingu.
Þegar um er að ræða 2 tölur, þá er fyrri talan [[samlagning|lögð]] við sjálfa sig jafn oft og seinni talan segir til um - eða öfugt. Ólíkt [[frádráttur|frádrætti]] eða [[deiling]]u, þá skiptir engu máli hvor talan er á undan í margföldun, m.ö.o. þá er margföldun talna [[víxlregla|víxlin]] aðgerð. (Margföldun [[fylki (stærðfræði)|fylkja]] er þó ekki víxlin.)
Ef tekið er dæmi um margföldun á tölunum 2 og 7, þá er annað hvort hægt að margfalda 2 með 7 eða 7 með 2 en venjulega er stærri talan höfð fyrst til að einfalda hlutina. Þegar 2 tölur eru margfaldaðar, þá er meint að fyrri talan er [[samlagning|lögð saman]] við töluna 0 jafn oft og seinni talan segir til um. Ef notað er fyrra dæmi um 7 og 2, þá er talan 2 lögð við 0 svo að út kemur 2, en tölunni 2 er síðan aftur bætt við útkomuna svo að út kemur 4, síðan 6, og heldur svona áfram þangað til henni hefur verið bætt við samtals 7 sinnum og endar síðan með tölunni 14. Ef að dæminu er snúið við og 7 er aðaltalan, þá er 7 eingöngu bætt við 0 tvisvar sinnum og þá kemur líka út 14.
Talan einn er margföldunar[[hlutleysa]], þ.a. ef margfaldað er með einum er útkoman alltaf jöfn hinni tölunni, sem margfaldað var með. Margföldun með [[núll]] gefur undantekningalaust útkomuna núll.
== Margföldun með almennum brotum ==
| |||