„Atlantshafsbandalagið“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
m Tók aftur breytingar 82.112.90.216 (spjall), breytt til síðustu útgáfu 5.28.112.94
Ahjartar (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Lína 2:
'''Atlantshafsbandalagið''' (einnig '''NATÓ''' eftir [[enska|enskri]] [[skammstöfun]] á nafni þess: ''North Atlantic Treaty Organisation'' eða '''OTAN''' eftir [[franska|franskri]] skammstöfun á heiti þess, (''l'Organisation du Traité de l'Atlantique Nord'')) er [[hernaðarbandalag]]. Skrifað var undir stofnsáttmála bandalagsins í [[Washington D.C.]] [[4. apríl]] [[1949]].
 
Kjarni bandalagsins er 5. grein stofnsáttmálans þar sem því er lýst yfir að árás á eitt bandalagsríki í [[Evrópa|Evrópu]] eða [[Norður-Ameríka|Norður-Ameríku]] jafngildi árás á þau öll. Sú grein var hugsuð til að gera [[Sovétríkin|Sovétríkjunum]] það ljóst að innrás inn í [[Vestur-Evrópa|Vestur-Evrópu]] jafngilti stríðsyfirlýsingu við [[Bandaríkin]] og allan hernaðarmátt þeirra. Á móti stofnuðu Sovétríkin ásamt bandamönnum sínum í [[Austur-Evrópa|Austur-Evrópu]] [[Varsjárbandalagið]]. Hernaðarbandalögin tvö léku síðan aðalhlutverk í [[Kalda stríðið|Kaldastríðinu]] og því vígbúnaðarkapphlaupi og kjarnorkuvopnavæðingu sem einkenndu það. Innrás Sovétmanna varðí þóVestur-Evrópu varð aldrei að veruleika og 5. greiningrein NATO-samningsins hefur aðeins verið notuð einu sinni en það var [[12. september]] [[2001]] eftir [[Hryðjuverkin 11. september 2001|hryðjuverkaárás]] á Bandaríkin.
 
== Aðild Íslands að NATO ==
{{Aðalgrein|Óeirðirnar á Austurvelli 1949}}
 
Lög um inngöngu Íslands í NATO voru samþykkt á [[Alþingi]], [[30. mars]] [[1949]]. TalsverðarÞau voru mjög umdeild og talsverðar óeirðir urðu í sambandsambandi viðsamnþykkt þaðþeirra á [[Austurvöllur|Austurvelli]]. Andstæðingar NATO-aðildar kröfðust þjóðaratkvæðis um þetta mikilvæga mál en ekki var orðið við því. Hins vegar var því lofað að aldrei yrði erlendur her á íslenskri grundu á friðartímum. NATO ásamt [[Bandaríkjaher]] rak [[Keflavíkurstöðin|Keflavíkurherstöðina]]a á [[Miðnesheiði]] frá [[1951]] til [[2006]].
 
== Aðildarríki ==