„Hvalveiðar“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Lína 10:
== Hvalveiðar erlenda manna við Ísland ==
Hvalir voru verðmætt veiðifang frá því að Ísland tók að byggjast. Framan af voru hvalveiðar Íslendinga tækifærisveiðar, fremur en atvinnuveiðar. Íslendingar nýttu að mestu hvalreka og veiddu aðeins hvali í litlum mæli fram á 20. öld. Lengst af voru það erlendar þjóðir sem veiddu hvali í atvinnuskyni við Íslandsstrendur. Fyrst voru það [[Baskar]] og Hollendingar á [[17. öldin|17. öld]] og síðan Norðmenn 200 árum seinna. Íslendingar fóru hins vegar ekki að veiða hvali í atvinnuskyni fyrr en eftir fyrri heimsstyrjöldina.<ref>Gylfi Björn Helgason. (2015). ''Hvalveiðar Norðmanna við Vestfirði á 19. öld'', bls. 4.</ref>
Hvalveiðar erlenda manna á tímabilinu 1600-1915 hafði áhrif á íslenskt samfélag. Gátu Íslendingar til að mynda stundað ólöglega verslun við erlenda hvalveiðimenn á tímum einokunarinnar og kynntu Baskar og Hollendingar Íslendingum meðal annars fyrir tóbaksreykingum.<ref>Magnús Rafnsson. (2015). Cultural Exchange and Socialization in the Westfjords. Í Xabier Irujo og Viola G. Miglio (ritstj.), ''Basque Whaling in Iceland in the XVII Century: Legal Organization, Cultural Exchange and Conflicts of the Basque Fisheries in the North Atlantic'', bls. 307-308.</ref> Þegar Norðmenn hófu hvalveiðar við Ísland á 19. öld kenndu þeir Íslendingum t.d. að reka stórútgerð. Þeir höfðu jafnframt menningarleg og pólitísk áhrif á líf fólks á Íslandi.<ref>Gylfi Björn Helgason. (2015). ''Hvalveiðar Norðmanna við Vestfirði á 19. öld'', bls. 21-26.</ref>
Lína 22:
[[Mynd:Dvergasteinseyri hafsbotn.jpg|thumb|Hvalbein neðansjávar við hvalstöð Norðmanna á Dvergasteinseyri í Álftafirði.|275x275dp]]
=== Hvalveiðar Norðmanna á 19. öld ===
Norðmenn hófu hvalveiðar við Ísland árið 1883. Fyrst byggðu þeir átta hvalstöðvar á Vestfjörðum. Á liðlega einum áratugi áttu þeir eftir að ganga svo nærri hvalstofninum við Vestfirði að fáir voru eftir á miðunum svo að þeir færðu sig um set til Austurlands í von um betri veiðar.<ref>Gylfi Björn Helgason. (2015). ''Hvalveiðar Norðmanna við Vestfirði'' ''á 19. öld'', bls. 19.</ref> Búseta norsku hvalveiðimannanna var þó ætíð umdeild og voru stórhvalaveiðar bannaðar á Íslandi árið 1915 þegar ljóst þótti að hvalstofninn væri að hverfa sökum
''Aðalgrein [[Hvalveiðar Norðmanna við Vestfirði á 19. öld]]''
| |||