„Nafnorð“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
|||
Lína 2:
'''Nafnorð''' {{skammstsem|no.}} eru [[orð]] sem notuð eru yfir einstaklinga, staði eða atburði, hugmyndir o.fl. Þau skiptast í tvo undirflokka, '''[[sérnafn|sérnöfn]]''' og '''[[samnafn|samnöfn]]'''.
Nafnorð eru [[fallorð]]<ref name="skola">[http://wayback.vefsafn.is/wayback/20100816192215/www.skolavefurinn.is/_opid/islenska/vanda_malid/kynning/hugtakaskyringar_malfraedi_kynning.html Hugtakaskýringar - Málfræði]</ref> og hafa því [[kyn (málfræði)|kyn]], [[tala (málfræði)|tölu]] og [[fall (málfræði)|fall]]. Fáein nafnorð eru aðeins til í einni tölu, t.d. ''orðstír'' (et.), ''mjólk'' (et.), ''dyr'' (ft.) ''buxur'' (ft.). Nafnorð eru ýmist '''ákveðin''' þegar þau standa með greini (t.d. ''fjallið''), eða '''óákveðin''' þegar þau standa án greinis (t.d. ''fjall'').
== Fallbeyging ==
Í orðabókum eru '''[[kennifall|kenniföll]]''' nafnorða jafnan uppgefin, en það eru þau föll sem mestu máli skipta við fallbeygingu; [[nefnifall]] [[eintala|eintölu]], [[eignarfall]] eintölu og nefnifall [[fleirtala|fleirtölu]] Dæmi; '''hestur, -s, -ar''' sem gefur til kynna fallbeyginguna ''hestur - hests - hestar''. og '''gestur, -s, -ir''' sem gefur til kynna fallbeyginguna ''gestur - gests - gestir''.
Lína 24 ⟶ 26:
Taflan sýnir endingar kennifalla nafnorða og falla flest nafnorð undir þessa flokkun en þó ekki öll, t.d ''sykur, gleði'' o.fl. Óreglulega beygingu hafa sex sterk karlkynsorð; ''faðir, bróðir, vetur, fótur, fingur'' og ''maður''. Nokkur sterk kvenkynsorð hafa einnig óreglulega beygingu; ''hönd, kýr, ær, sýr, mús, lús, móðir, dóttir, systir, mær (mey)''.
'''[[Stofn nafnorðs]]''' er sá orðhluti þess sem er sameiginlegur öllum föllum. T.d. er orðhlutinn ''hest'' stofn orðsins ''hestur'' eins og sést af fallbeygingunni; ''hest''-ur, ''hest''-, ''hest''-i, ''hest''-s.
== Tengt efni
* [[Tölunafnorð]]
== Heimildir ==
* {{bókaheimild|höfundur=Björn Guðfinnson|titill=Íslensk málfræði|útgefandi=Námsgagnastofnun|ár=án árs}}
* {{bókaheimild|höfundur=Þórunn Blöndal|titill=Almenn málfræði|útgefandi=Mál og menning|ár=1985}}
== Tilvísanir ==
<references/>
== Tenglar ==
{{Wiktionary|nafnorð}}
* [http://wayback.vefsafn.is/wayback/20041103014416/www.ma.is/ismal/malfraedi/fallord/nafnord.htm Nafnorð]
[[Flokkur:Málfræði]]
| |||