„Hvalveiðar“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Bauv19 (spjall | framlög)
Bauv19 (spjall | framlög)
Lína 10:
 
== Hvalveiðar erlenda manna við Ísland ==
Hvalir voru verðmætt veiðifang frá því að Ísland tók að byggjast. Framan af nýttu Íslendingar fyrst og fremst hvali til sjálfsþurftar og til eru til fjölmargar heimildir um hvalreka í jarðsölubréfum sem og í máldögum kirkna og klaustra. Enda voru hvalreksvonir mikils metnar fyrr á öldum.<ref>Trausti Einarsson. (1987). ''Hvalveiðar við Ísland 1600-1939,'' bls''.'' 35-36.</ref> Lengst af voru það erlendar þjóðir sem veiddu hvali við Íslandsstrendur. Fyrst voru það [[Baskar]] á [[17. öldin|17. öld]] og þaðan afsíðan Norðmenn á [[19. öldin|19. öld]]. Íslendingar fóru hins vegar ekki að veiða hvali í atvinnuskyni fyrr en um miðbik 20. aldar.<ref>Gylfi Björn Helgason. (2015). ''Hvalveiðar Norðmanna við Vestfirði á 19. öld'', bls. 4.</ref>
 
Hvalveiðar erlenda manna á tímabilinu 1600-1915 hafði áhrif á íslenskt samfélag. Gátu Íslendingar til að mynda stundað ólöglega verslun við erlenda hvalveiðimenn á tímum einokunarinnar. Kynntu Baskar og Hollendingar Íslendingum meðal annars fyrir tóbaksreykingum.<ref>Magnús Rafnsson. (2015). Cultural Exchange and Socialization in the Westfjords.  Í Xabier Irujo og Viola G. Miglio (ritstj.), ''Basque Whaling in Iceland in the XVII century: Legal Organization, Cultural Exchange and Conflicts of the Basque Fisheries in the North Atlantic,'' bls. 307-308.</ref>
Lína 22:
 
=== Hvalveiðar Norðmanna á Íslandi við aldamótinn 1900 ===
Hvalveiðar Norðmanna við Vestfirði á 19. öld kenndu Íslendingum að reka stórútgerð. Norðmenn hófu hvalveiðar við Ísland árið 1883. Fyrst byggðu þeir átta hvalveiðistöðvarhvalstöðvar á Vestfjörðum. Á liðlega einum áratugi áttu þeir eftir að ganga svo nærri hvalstofninum við Vestfirði að fáir voru eftir á miðunum svo að þeir færðu sig um set til Austurlands í von um betri veiðar.<ref>Gylfi Björn Helgason. (2015). ''Hvalveiðar Norðmanna við Vestfirði'' ''á 19. öld'', bls. 19.</ref> Búseta norsku hvalveiðimanna var ávallt umdeild og voru stórhvalveiðar bannaðar á Íslandi árið 1915 þegar ljóst þótti að hvalstofninn væri að hverfa sökum veiða norsku hvalveiðimannanna.<ref>Trausti Einarsson. (1987). ''Hvalveiðar við Ísland 1600-1939'', bls.133-134.</ref>
 
''Aðalgrein [[Hvalveiðar Norðmanna við Vestfirði á 19. öld]]''