„Hvalveiðar“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Lína 14:
Hvalveiðar erlenda manna á tímabilinu 1600-1915 átti eftir að hafa áhrif á íslenskt samfélag. Gátu Íslendingar til að mynda stundað ólöglega verslun við erlenda hvalveiðimenn á tímum einokunar. Kynntu baskar og Hollendingar Íslendingum meðal annars fyrir tóbaksreykingum.<ref>Magnús Rafnsson. (2015). Cultural Exchange and Socialization in the Westfjords. Í Xabier Irujo og Viola G. Miglio (ritstj.), ''Basque Whaling in Iceland in the XVII century: Legal Organization, Cultural Exchange and Conflicts of the Basque Fisheries in the North Atlantic,'' bls. 307-308.</ref>
''Aðalgrein [[Áhrif erlendra hvalveiðimanna á íslenskt samfélag, 1600-1915]]''
''Aðalgrein [[Áhrif erlendra hvalveiðimanna á íslenskt samfélag, 1600-1915]]''[[Mynd:Dvergasteinseyri hafsbotn.jpg|thumb|Hvalbein neðansjávar við hvalstöð Norðmanna á Dvergasteinseyri í Álftafirði.|vinstri|275x275dp]]Áður fyrr var talið að erlendir hvalveiðimenn höfðu ekki byggt landstöðvar á Íslandi og stundað þar lýsisbræðslu. Fornleifarannsóknir hafa þó sýnt að baskar reistu að minnsta kosti þrjár slíkar á Vestfjörðum á 17. öld, það er á Kóngsey, [[Strákatangi|Strákatanga]] og Strákey.<ref>Ragnar Edvardsson. (2015). The Strákatangi Whaling Project in Strandasýsla: An Archaeological Site in the Westfjords. Í Xabier Irujo og Viola G. Miglio (ritstj.), ''Basque Whaling in Iceland in the XVII century: Legal Organization, Cultural Exchange and Conflicts of the Basque Fisheries in the North Atlantic,'' bls. 325-328.</ref> Á árunum 2005-2010 fór fram fornleifauppgröftur á hvalstöðinni á Strákatanga og komu þá í ljós leifar beykihúss (þar sem tunnur voru smíðaðar), geymslu, íveruhúss, smiðju, og lýsisbræðslna frá 17. öld auk tveggja [[Kuml|kumla]] frá [[víkingaöld]].<ref>Ragnar Edvardsson og Magnús Rafnsson. (2011). ''Hvalveiðar útlendinga á 17. öld: Fornleifarannsóknir á Strákatanga 2005-2010'', bls. 153-154.</ref> [[Neðansjávarfornleifafræði|Fornleifarannsókn neðansjávar]] sýndi að víkin austan megin hafi verið hagstæð viðlegupláss fyrir skip og sennilega hafa hvalveiðibátar legið þar í höfn.<ref>Ragnar Edvardsson og Magnús Rafnsson. (2011). ''Hvalveiðar útlendinga á 17. öld: Fornleifarannsóknir á Strákatanga 2005-2010'', bls. 160.</ref>▼
=== Hvalveiðar baska og Hollendinga á 17. öld ===
▲
''Aðalgrein [[Strákatangi|Hvalstöðin á Strákatangi]]''[[Mynd:Dvergasteinseyri hafsbotn.jpg|thumb|Hvalbein neðansjávar við hvalstöð Norðmanna á Dvergasteinseyri í Álftafirði.|vinstri|275x275dp]]
=== Hvalveiðar Norðmanna á Íslandi við aldamótinn 1900 ===
Hvalveiðar Norðmanna við Vestifirði á 19. öld átti eftir að kenna Íslendingum að reka stórútgerð. Norðmenn hófu hvalveiðar við Ísland árið 1883. Fyrst byggðu þeir átta hvalveiðistöðvar á Vestfjörðum en á liðlega einum áratugi áttu þeir eftir að ganga svo nærri hvalstofninum við Vestfirði að fáir voru eftir á miðunum svo að þeir færðu sig um set til Austurlands í von um betri veiðar.<ref>Gylfi Björn Helgason. (2015). ''Hvalveiðar Norðmanna við Vestfirði'' ''á 19. öld'', 19.</ref> Búseta norsku hvalveiðimanna var ávallt umdeild og voru stórhvalveiðar bannaðar á Íslandi árið 1915 þegar ljóst þótti að hvalstofninn væri að hverfa sökum veiða norsku hvalveiðimannanna.<ref>Trausti Einarsson. (1987). ''Hvalveiðar við Ísland 1600-1939'', bls.133-134.</ref>
| |||