„Haukdælir“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímavef
m Tók aftur breytingar 157.157.11.126 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Addbot
Lína 1:
'''Haukdælir''' voru ein helsta valdaætt landsins frá því á [[landnámsöld]] og fram undir lok 13. aldar. Þeir eru kenndir við [[Haukadalur|Haukadal]] í [[Biskupstungur|Biskupstungum]] en komnir í beinan karllegg frá [[Ketilbjörn gamli|Ketilbirni gamla]], landnámsmanni á [[Mosfell (Grímsnesi)|Mosfell]]i í [[Grímsnes]]i. Teitur sonur hans er sagður hafa byggt fyrstur bæ í [[Skálholt]]i. Sonur hans var [[Gissur hvíti Teitsson]], sem kom mikið við sögu [[kristnitakan|kristnitökunnar]] og var faðir [[Ísleifur Gissurarson|Ísleifs Gissurarsonar]], fyrsta biskupsins í [[Skálholt]]i. Einn þriggja sona Ísleifs var [[Gissur Ísleifsson]] biskup en annar var [[Teitur Ísleifsson|Teitur]] prestur í Haukadal, fósturfaðir [[Ari fróði|Ara fróða]], og hann er talinn ættfaðir Haukdæla. [[Hallur Teitsson|Hallur]], sonur Teits, átti að verða biskup í Skálholti en andaðist í Hollandi á heimleið frá [[Róm]] árið 1150. Hann átti einn son, [[Gissur Hallsson]] stallara Sigurðar konungs munns og síðar lögsögumann og fræðimann í Haukadal. Gissur átti fjölda barna, þar á meðal [[Magnús Gissurarson|Magnús biskup]], Hall ábóta á Helgafelli, Þuríði móður [[Kolbeinn Tumason|Kolbeins Tumasonar]] og [[Þorvaldur Gissurarson|Þorvald Gissurarson]] í [[Hruni|Hruna]] (d. 1235), föður [[Gissur Þorvaldsson|Gissurar Þorvaldssonar]] sem er þekktastur allra Haukdæla og varð [[jarl]] yfir öllu Íslandi.
sonur hans er sagður hafa byggt fullan bæ í [[Skálholt]]i. Sonur hans var [[Gissur hvíti Teitsson]], sem kom mikið við sögu [[kristnitakan|kristnitökunnar]] og var faðir [[Ísleifur Gissurarson|Ísleifs Gissurarsonar]], fyrsta biskupsins í [[Skálholt]]i. Einn þriggja sona Ísleifs var [[Gissur Ísleifsson]] biskup en annar var [[Teitur Ísleifsson|Teitur]] prestur í Haukadal, fósturfaðir [[Ari fróði|Ara fróða]], og hann er talinn ættfaðir Haukdæla. [[Hallur Teitsson|Hallur]], sonur Teits, átti að verða biskup í Skálholti en andaðist í Hollandi á heimleið frá [[Róm]] árið 1150. Hann átti einn son, [[Gissur Hallsson]] stallara Sigurðar konungs munns og síðar lögsögumann og fræðimann í Haukadal. Gissur átti fjölda barna, þar á meðal [[Magnús Gissurarson|Magnús biskup]], Hall ábóta á Helgafelli, Þuríði móður [[Kolbeinn Tumason|Kolbeins Tumasonar]] og [[Þorvaldur Gissurarson|Þorvald Gissurarson]] í [[Hruni|Hruna]] (d. 1235), föður [[Gissur Þorvaldsson|Gissurar Þorvaldssonar]] sem er þekktastur allra Haukdæla og varð [[jarl]] yfir öllu Íslandi.
 
Ekki er fullvíst hvenær Haukdælir höfðu náð öllum völdum í [[Árnessýsla|Árnesþing]]i en það hefur verið á 11. öld eða snemma á 12. öld og samsvaraði valdasvæði þeirra nokkurn veginn Árnessýslu eins og hún er nú. Á [[Sturlungaöld]] voru þeir ein af fáum áberandi valdaættum í landinu og voru lengst af í bandalagi við [[Ásbirningar|Ásbirninga]] gegn [[Sturlungar|Sturlungum]].