„Epli“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímavef |
m Tók aftur breytingar 82.112.90.146 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Dexbot |
||
Lína 1:
{{Taxobox
| name = Epli
| image = Apples.jpg
| image_width = 200px
| image_caption = Ýmsir eplategund
| regnum = [[Jurtaríki]] (''Plantae'')
| divisio = [[Dulfrævingar]] (''Magnoliophyta'')
| classis = [[Tvíkímblöðungar]] (''Magnoliopsida'')
| ordo = [[Rósabálkur]] (''Rosales'')
| familia = [[Rósaætt]] (''Rosaceae'')
| subfamilia = [[Maloideae]]
| genus = ''[[Malus]]''
| species = '''''M. domestica'''''
| binomial = ''Malus domestica''
| binomial_authority = [[Moritz Balthasar Borkhausen|Borkh.]]
}}
'''Epli''' er aldin[[ávöxtur]] [[eplatré]]sins (fræðiheiti: ''Malus domestica'') sem er af [[rósaætt]]. Eplatré eru [[lauftré]] sem komu upprunalega frá [[Mið-Asía|Mið-Asíu]]. Trjátegundina ''[[Malus sieversii]]'' er enn í dag hægt að finna í fjallendum Mið-Asíu.
Til eru yfir 7.500 þekkt [[plöntuafbrigði]] af eplum. Epli er sá ávöxtur sem er hvað mest ræktaður í heiminum. Þau eru ýmist með gult, grænt eða rautt [[hýði]] eða þá að [[litur]] þeirra er blanda af þessum litum. Epli eru notuð í margvíslega matargerð, þau eru elduð, borðuð fersk og [[eplasafi]] og [[eplasíder]] eru vinsælir drykkir.
Epli koma fyrir í [[goðsaga|goðsögum]] og [[trúarbrögð]]um margra menningarheima.
Árið 2010 var [[erfðamengi]] eplisins ráðið sem varð til þess að framfarir urðu á sviði læknisfræði og sértækrar ræktunar epla. Það ár er áætlað að um 69 milljón tonn af eplum hafi verið ræktuð í heiminum og þar af hafi um helmingur verið ræktaður í [[Kína]]. Næst á eftir koma [[Bandaríkin]] með um 6% framleiðslunnar, því næst [[Tyrkland]], [[Ítalía]], [[Indland]] og loks [[Pólland]].
== Menningarlegar vísanir ==
| |||