„Menningarmálastofnun Sameinuðu þjóðanna“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
'''Mennta-, vísinda- og menningarmálastofnunMenningarmálastofnun Sameinuðu þjóðanna''' eða '''(UNESCO)''' (e.''United Nations Educations, Scientific and Cultural Organization'') eða Mennta-, vísinda- og menningarstofnun Sameinuðu þjóðanna er ein af undirstofnunum Sameinuðu þjóðanna og heyrir undir [[Efnahags- og félagsmálaráð Sameinuðu þjóðanna|Efnahags- og félagsmálaráð SÞ (ECOSOC).]] StofnuninTilgangur hefurUNESCO þaðerleiðarljósivinnavinnaþví koma á friði í heiminum og tryggja öryggi íbúa heimsins með því að eflastuðla alþjóðlegt samstarfalþjóðlegri samvinnu milli aðildarríkja á sviði menntamála ogmennta-, vísinda og stuðla að menningarlegri þróun og verndun náttúru- og menningarminja heimsinsmenningarmála. UNESCO stofnunin var sett á laggirnar árið 1945 í kjölfar lok [[Seinni heimsstyrjöldin|seinni heimsstyrjaldarinnar]] á þeim hugmyndum að friði yrði að vera komið á grundvelli siðferðis mannkyns og samstöðu meðal íbúa jarðar. Ísland gerðist síðan aðili að stofnuninni árið 1964. UNESCO leitast eftir að setja upp tengslanet milli þjóða til þess að mynda þessa sérstöku samstöðu. Það er gert m.a. með því að sjá til þess að hvert barn hafi aðgang að góðri menntun og að það sé hluti af grundvallarmannréttindum enda sé það forsenda fyrir þróun lífskjara í heiminum. Stofnunin stuðlar einnig að varðveislu menningarlegrar fjölbreytni í heiminum og verndun arfleiðar. Í því samhengi skipar Heimsminjaskrá SÞ sem sett var á laggirnar árið 1972 afar mikilvægt hlutverk en tilgangur Heimsminjaskránnar er að varðveita staði, bæði náttúrulega og menningarlega, sem eru taldir hluti af menningararfi mannkyns. UNESCO stuðlar að auki að auknu vísindasamstarfi milli þjóða og samfélagi. Stofnuninni er falið að stuðla að framgangi vísinda, hvort sem um er að ræða raun-, hug- eða félagsvísindi, þar sem höfuðáherslan er lögð á sjálfbæra þróun. Það starf kemur m.a. fram í ýmsum rannsóknum sem leiða til sjálfbærrar nýtingar náttúruauðlinda og bætts viðbúnaðar við náttúruhamförum. UNESCO stuðlar auk þess að verndunar tjáningarfrelsins, hvar sem er í heiminum, enda er það hluti af stefnu SÞ að tjáningarfrelsi sé nauðsynlegt skilyrði fyrir lýðræði og sjálfbærri þróun í nútímasamfélagi.
 
Í dag eru 195 ríki aðilar að UNESCO auk níu ríkja sem ekki hafa sjálfstæði. Höfuðstöðvar stofnunarinnar eru í Place de Fontenoy í [[París]], [[Frakkland|Frakklandi]] og núverandi aðalframkvæmdarstjóri UNESCO er Búlgarinn [[Irina Bokova]] en hún hefur gegnt því embætti frá árinu 2009.
UNESCO stofnunin skipar mikilvægan sess í heiminum í dag þegar heimurinn er sífellt að leita nýrra tækifæra og leiða til þess að koma á friði og stuðla að sjálfbærri þróun. Fólk verður að treysta á kraft upplýsingaöflunar til að stuðla að nýsköpun, víkka sjóndeildarhringinn og sjá til þess að við séum ekki skerða tækifæri komandi kynslóða. Stofnun eins og UNESCO er mikilvægur hluti af SÞ vegna þess að það er trú fólks að friður meðal ríkja heimsins og stuðlun að sjálfbærri þróun eru lykilatriði sem verða að vera til staðar til þess að maðurinn geti búið á jörðinni næstu þúsundir ára.  
 
UNESCO vinnur að markmiðum sínum í gegnum mismunandi verkefni sem snúa að menntun, náttúruvísindum, félagsvísindum, menningu og tjáningarfrelsi. Verkefni sem UNESCO vinnur að eru m.a. að útrýma ólæsi og koma á stofn skólum á þeim svæðum þar sem þörf er á. Auk þess vinnur UNESCO að því að styrkja alþjóðlegt vísindastarf og hefur sett á laggirnar fjölmörg verkefni sem snúa að varúðunarráðstöfunum gagnvart náttúruhamförum. UNESCO gerir tilraun til að brúa bil milli ólíkra menningarheima og vinnur að því að varðveita bæði náttúrulega og menningalega staði sem eru hluti af menningararfleið heimsins. Þar spilar [[Heimsminjaskrá UNESCO]] sem sett var á laggirnar árið 1972, stórt hlutverk en á þeim lista er að finna finna staði sem teljast sérstaklega merkilegir út frá menningarlegu og/eða náttúrulegu sjónarmiði og eru taldir hluti af menningararfleið mannkyns. Í júlí 2015 voru alls 1031 staðir í heiminum á Heimsminjaskrá UNESCO, þar af tveir á Íslandi: [[Surtsey]] og [[Þingvellir]]. UNESCO stuðlar auk þess að verndunar tjáningarfrelsins, hvar sem er í heiminum, enda er það hluti af stefnu SÞ að tjáningarfrelsi sé nauðsynlegt skilyrði fyrir lýðræði og sjálfbærri þróun í nútímasamfélagi.
 
Markmið UNESCO er að vinna að því að koma á friði í heiminum, útrýma sárri fátækt og koma á sjálfbærni í heiminum í gegnum menntun, vísindi, menningu og alþjóðlega samvinnu. UNESCO stofnunin skipar mikilvægan sess í heiminum í dag þegar heimurinn er sífellt að leita nýrra tækifæra og leiða til þess að koma á friði og stuðla að [[Sjálfbær þróun|sjálfbærri þróun.]] Fólk verður að treysta á kraft upplýsingaöflunar til að stuðla að nýsköpun, víkka sjóndeildarhringinn og sjá til þess að við séum ekki skerða tækifæri komandi kynslóða. Stofnun eins og UNESCO er mikilvægur hluti af SÞ vegna þess að það er trú fólks að friður meðal ríkja heimsins og stuðlun að sjálfbærri þróun eru lykilatriði sem verða að vera til staðar til þess að maðurinn geti búið á jörðinni næstu þúsundir ára.  
 
Árið 1998 var [[Vigdís Finnbogadóttir]], fyrrverandi forseti Íslands, skipuð velgjörðarsendiherra hjá UNESCO en Vigdís starfaði í þágu tungumáladeildar stofnunarinnar sem þá hafði nýverið verið sett á laggirnar.
 
== Tengt efni ==